Świerzbiec właściwy (Mucuna pruriens) to tropikalna roślina strączkowa nazywana również aksamitnym ziarnem. Naturalnym obszarem jej występowania jest Azja Wschodnia, Moluki i Filipiny. Jest to roślina lecznicza. Jej nasiona zawierają związek zwany lewodopą, z którego w organizmie wytwarzana jest dopamina. W tradycyjnej medycynie ludowej świerzbieć właściwy był wykorzystywany jako lekarstwo na męską niepłodność, zaburzenia libido, zaburzenia nastroju czy nawet chorobę Parkinsona. Współczesne badania naukowe potwierdzają te właściwości rośliny i dość precyzyjnie wskazują na mechanizm działania, jaki za nim stoi.
Świerzbiec właściwy – skład fitochemiczny
Aksamitne ziarno, choć należy do roślin strączkowych, jest lekkostrawne i bogate w cenne składniki odżywcze. Zawiera sporo białka o dobrym profilu aminokwasowym, skrobię, ważne dla zdrowia kwasy tłuszczowe, takie jak na przykład kwas linolowy oraz związki mineralne. Ok. 5% zawartości nasion rośliny stanowi L-dopa, która jest prekursorem dopaminy – jednego z najważniejszych neuroprzekaźników. Badania naukowe sugerują, że pochodząca z nasion aksamitnego ziarna L-dopa może przekraczać barierę krew-mózg i być wykorzystywana do produkcji dopaminy. To z kolei pozwala sądzić, że wraz z suplementacją ekstraktami ze świerzbca właściwego poziom dopaminy w organizmie będzie wzrastał.
Świerzbiec właściwy – lecznicze właściwości
Wyniki badań naukowych dowodzą, że świerzbiec właściwy wpływa na metabolizm wielu hormonów. Wśród nich wymienia się m.in. testosteron, prolaktynę i ludzki hormon wzrostu. Roślina oddziałuje także na system nerwowy i może łagodzić objawy choroby Parkinsona. Aksamitnemu ziarnu przypisuje się również zdolność do wspomagania rozrodczości i zwiększania płodności mężczyzn. Ekstrakty z rośliny można wykorzystać również u kobiet – zdają się łagodzić zarówno dolegliwości związane z menstruacją, jak i objawy menopauzy.
Świerzbiec właściwy – stosowanie
Świerzbiec właściwy jest dostępny w wielu formach. Można kupić surowe nasiona, nalewki na bazie nasion oraz gotowe ekstrakty z nasion rośliny. Te ostatniej najczęściej są standaryzowane na zawartość L-dopy. Trzeba jednak pamiętać, że suplementy diety na bazie Mucuna pruriens nie zostały zatwierdzone przez FDA do użytku medycznego. Oczywiście przepisy regulują proces ich produkcji, ale nie ma żadnej gwarancji, że są one skuteczne i bezpieczne dla każdego.
Świerzbiec właściwy – środki ostrożności
Nasiona świerzbca właściwego cechują się wysoką zawartością lewodopy i potencjalnie mogą podnosić stężenie dopaminy w organizmy. Wzrost poziomu dopaminy dla niektórych osób może być niebezpieczny. W grupie tej są m.in. osoby z jaskrą, zaburzeniami rytmu serca, wrzodami żołądka oraz problemami psychicznymi (zaburzenia psychotyczne, psychoza, schizofrenia).