Pepsyna to jeden z najważniejszych enzymów trawiennych. Wchodzi w skład soku żołądkowego i odpowiada za rozkładanie białek. Trzeba pamiętać, że białka są dość skomplikowanymi strukturami. Składają się z aminokwasów tworzących długie łańcuchy, połączone wiązaniami peptydowymi. Pepsyna jest w stanie zerwać owe łańcuchy i rozbić białka na mniejsze cząsteczki, zwane peptydami. W takiej postaci mogą one być prawidłowo przyswojone i należycie wykorzystane przez organizm. Łatwo się więc domyślić, że niedobór pepsyny upośledza trawienie białka, a to może powodować dolegliwości gastryczne.
Jak powstaje pepsyna?
Pepsyna to substancja endogenna, czyli taka, którą organizm wytwarza samodzielnie. Produkują ją komórki gruczołowe żołądka. Początkowo ma ona postać pepsynogenu, który jest nieaktywny i stanowi proenzym pepsyny. Pepsynogen zyskuje aktywność w kwaśnym środowisku (pH ok. 2), ale może też być aktywowany przez samą pepsynę w procesie tzw. autoaktywacji. Aktywna postać pepsynogenu to właśnie pepsyna, zdolna do hydrolizy wiązań peptydowych. Badania naukowe wskazują, że pepsyna może również rozkładać wiązania fosfodiestrowe kwasów nukleinowych w niektórych sekwencjach nukleotydów. To oznacza, że ich trawienie zaczyna się już w żołądku.
Jak pobudzić wydzielanie pepsyny?
Uwalnianie pepsyny można stymulować na kilka sposobów. Dużą rolę w jej produkcji odgrywają bodźce takie jak np. obecność pokarmu w żołądku czy też zakwaszenie błony śluzowej żołądka. Trzeba jednak pamiętać, że ilość pepsyny w organizmie powinna być ściśle kontrolowana. Zasadniczo substancja ta powinna znajdować się w żołądku, ale w niektórych chorobach (np. refluks) może ona przedostawać się do przełyku albo innych części układu pokarmowego. W takich przypadkach pepsynę można znaleźć w ślinie, a niekiedy nawet w płucach, czy drogach oddechowych. Jest to zjawisko niepożądane, może powodować uszkodzenia tkanek i stany zapalne.
Pepsyna w suplementacji
Pepsynę można spotkać w suplementach diety. Dostępne są preparaty, które zawierają wyłącznie pepsynę, choć częściej łączy się ją z innymi enzymami trawiennymi. Zwykle sięgają po nie osoby zmagające się z niestrawnością i niedoborem kwasu żołądkowego. Należy jednak podkreślić, że nie ma dowodów klinicznych, które uzasadniałyby stosowanie pepsyny w takich problemach. Ponadto suplementy diety z pepsyną nie zostały zatwierdzone przez FDA. Ich skuteczność opiera się wyłącznie na dowodach anegdotycznych.