Kapsaicyna to organiczny związek chemiczny pochodzenia roślinnego, który jest zaliczany do grupy alkaloidów. Wytwarzają ją rośliny z rodziny Capsicum, np. papryka roczna (Capsicum annuum) i to właśnie jej zawdzięczają swój ostry, piekący smak. Czystą kapsaicynę wyizolowano w 1846 r., ale budowę chemiczną i działanie tego związku poznano znacznie później. Badania nad mechanizmem działania i sposobem wykorzystania kapsaicyny było możliwe dopiero po odkryciu receptora, na który działa ta substancja. Współcześnie kapsaicyna znajduje zastosowanie w medycynie, suplementacji oraz w przemyśle spożywczym.
Jak działa kapsaicyna?
Kapsaicyna wykazuje powinowactwo do receptora waniloidowego podtyp 1 (TRPV1). Nie jest ona jedynym związkiem, który wiąże się z tym receptorem. Aktywują go także takie substancje jak pochodząca z czosnku allicyna czy występująca w owocach czarnego pieprzu piperyna. Związanie się kapsaicyny z receptorem TRPV1 pociąga za sobą szereg reakcji biochemicznych, które skutkują odczuciem bólu oraz ciepła. Co ważne, tkanki nie zostają uszkodzenie, a palenie i pieczenie jest jedynie wrażeniem, spowodowanym pobudzeniem komórek nerwowych.
Co ciekawe, kapsaicyna i jej pochodne rozpuszczają się nie w wodzie, ale w tłuszczach i w alkoholu. Z tego względu picie wody albo płukanie jamy ustnej w celu złagodzenia pieczenia po zjedzeniu bardzo ostrych potraw nie przynosi spodziewanego efektu. Aby uśmierzyć owo palące odczucie należałoby raczej przepłukać usta ciekłym tłuszczem roślinnym albo wypić szklankę tłustego mleka. Skuteczny może też okazać się alkohol.
Jakie właściwości ma kapsaicyna?
Kapsaicyna jest wykorzystywana od wieków. Rdzenni Amerykanie żuli suszone papryczki chili aby uśmierzyć ból zęba. Współcześnie kapsaicynę stosuje się głównie w celu utrzymania masy ciała po kuracji odchudzającej. Zaobserwowano, że stymuluje ona utlenianie węglowodanów. Ponadto ma właściwości antyoksydacyjne i pomaga chronić DNA, białka oraz lipidy przed uszkodzeniem oksydacyjnym. Co ciekawe, kapsaicyna może też przyczyniać się do prawidłowego wzrostu włosów.
Jak stosować kapsaicynę?
Kapsaicyna jest częstym składnikiem preparatów odchudzających. Jest też dostępna jako samodzielny suplement diety. Nie ma określonych norm dobowego spożycia. W piśmiennictwie można spotkać się z informacją, że w badaniach stosowano od 2 do 6 mg kapsaicyny dziennie. Większość dostępnych na rynku suplementów diety ma w składzie pieprz cayenne, ponieważ cechuje się on bardzo wysoką zawartością kapsaicyny.
Skutki uboczne kapsaicyny
Kapsaicyna cieszy się opinią substancji bezpiecznej dla organizmu. Na ogół jest dobrze tolerowana, choć osoby z wrażliwym układem pokarmowym mogą odczuwać po jej zażyciu nieprzyjemne pieczenie w żołądku.
Paczka z magazynu UK 