Gorzknik kanadyjski (Hydrastis canadensis)

Gorzknik kanadyjski (Hydrastis canadensis) to wieloletnia roślina lecznicza, która należy do rodziny jaskrowatych i jest jedynym przedstawicielem rodzaju gorzknik. Naturalnym obszarem jej występowania jest Ameryka Północna (Kanada, Stany Zjednoczone), jednak duże zapotrzebowanie na surowiec spowodowało praktycznie całkowite jej wyniszczenie. Od wieków wierzono w niezwykłą moc tej rośliny, a ludy tubylcze wykorzystywały ją do leczenia niemal wszystkich dolegliwości. Współcześni badacze potwierdzili korzystny wpływ ekstraktów z gorzknika kanadyjskiego na zdrowie układu odpornościowego i pokarmowego. 

   Gorzknik kanadyjski – skład fitochemiczny 

Najcenniejszą częścią gorzknika kanadyjskiego, wykorzystywaną jako surowiec zielarski, jest kłącze. Zawiera ono wiele składników aktywnych biologicznie, ale największą rolę przypisuje się alkaloidom izochinolinowym: hydrastynie, berberynie i kanadynie. Ich ilość wpływa na wartość leczniczą, a jest determinowana przez różne czynniki, m.in. klimat, jakość gleby, czas zbioru, sposób suszenia i przechowywania surowca. 

   Gorzknik kanadyjski – lecznicze właściwości

Gorzknik kanadyjski najbardziej znany jest z korzystnego wpływu na zdrowie układu odpornościowego. W badaniach naukowych wykazano, że zawarte w kłączu substancje mogą oddziaływać zarówno na białe krwinki i makrofagi, jak i na produkcję przeciwciał. Ponadto ekstrakty z rośliny wspomagają zdrowie układu pokarmowego i sprzyjają zmniejszeniu ilości potencjalnie patogennych mikroorganizmów przewodu pokarmowego. 

   Gorzknik kanadyjski – preparaty  

Gorzknik kanadyjski najczęściej jest używany w postaci suszu. Na bazie suszonych kłączy przygotowuje się napary albo nalewki. Jak sama nazwa wskazuje, gorzknik nie ma najprzyjemniejszego smaku i jest po prostu gorzki. Z tego względu popularniejsze i wygodniejsze w stosowaniu są kapsułki zwierające wyciąg z kłączy rośliny. Decydując się na taką formę warto wybrać ekstrakt, który jest standaryzowany na zawartość berberyny. 

    Gorzknik kanadyjski – dawkowanie i środki ostrożności

Gotowe preparaty na bazie gorzknika kanadyjskiego nie są lekami, a suplementami diety, dlatego brakuje konkretnych wytycznych dotyczących dawkowania. W piśmiennictwie najczęściej można spotkać zalecenia stosowania dawek od 100 do 500 mg ekstraktu z rośliny dziennie przez 3 tygodnie. Bardzo wysokie dawki mogą wywoływać objawy niepożądane, do których należą m.in. nudności, światłowstręt, drgawki, uczucie niepokoju. 

Substancje zawarte w kłączach gorzknika kanadyjskiego potencjalnie mogą wpływać na aktywność układu immunologicznego, dlatego osoby, które zmagają się z chorobami o podłożu autoimmunologicznymi (np. toczeń układowy lub rumieniowaty, stwardnienie rozsiane), nie powinny przyjmować preparatów na bazie tej rośliny.