Chmiel

Chmiel zwyczajny (Humulus lupulus)  to roślina przynależąca do rodziny konopiowatych. Naturalnym obszarem jej występowania była prawdopodobnie Europa Południowa, Ameryka Północna i Bliski Wschód, jednak aktualnie bylina ta jest uprawiana w bardzo wielu częściach świata, zwłaszcza w strefie umiarkowanej i w Eurazji. Najcenniejszą częścią rośliny są kwiatostany żeńskie, zwane szyszkami. To właśnie one odpowiadają za charakterystyczny, gorzkawy smak piwa. Stanowią także surowiec lekarski. Są zasobne w substancje goryczkowe i inne składniki, które mogą mieć korzystny wpływ na zdrowie. Chmiel najbardziej znany jest z działania kojącego i promującego dobry sen, dlatego jest częstym składnikiem ziołowych preparatów uspokajających i nasennych.    

   Skład chemiczny chmielu

Chmiel zwyczajny jest rośliną pnącą, dwupienną, a jego pędy mogą osiągać nawet 9 metrów wysokości. Do celów spożywczych i leczniczych wykorzystuje się wysuszone kwiatostany żeńskie, które potocznie określa się mianem szyszek. Zawierają one wiele różnorodnych substancji aktywnych farmakologicznie. Obecne w kwiatostanach gruczoły lupulinowe wydzielają aromatyczną żywicę (lupulinę), która jest skarbnicą gorzkich związków i składników lotnych. Oprócz tego w kwiatostanach można znaleźć ksantohumul, kwasy goryczkowe, terpeny, chalkony i glikozydy flawonolowe. Mają one korzystny wpływ na ludzki organizm i przesądzają o funkcjonalnych właściwościach chmielu. 

   Zastosowanie chmielu zwyczajnego

Komitet Roślinnych Produktów Leczniczych działający w ramach Europejskiej Agencji Leków rekomenduje stosowanie preparatów z szyszek chmielu w przypadku łagodnych objawów stresu psychicznego i bezsenności. Obecne w roślinie substancje (zwłaszcza humulon i lupulon) wykazują działanie uspokajające i lekko nasenne. Wspomagają ośrodkowy układ nerwowy, koją skołatane nerwy i korzystnie wpływają na sen. Chmiel może również łagodzić dolegliwości związane z menopauzą. Oprócz tego promuje on zdrowie układu pokarmowego, a dzięki wysokiej zawartości naturalnych antyoksydantów chroni DNA, białka i lipidy przed uszkodzeniami oksydacyjnymi. 

    Objawy niepożądane

Chmiel jest powszechnie wykorzystywany w przemyśle spożywczym, dlatego uchodzi za bardzo bezpieczny i na ogół jest dobrze tolerowany. U niektórych osób ekstrakty z szyszek chmielu mogą wywoływać zawroty głowy i nadmierną senność, dlatego nie poleca się prowadzenia pojazdów ani obsługi maszyn po zażyciu preparatów z chmielem. Nie ma też wystarczających dowodów na to, że chmiel jest bezpieczny dla kobiet w ciąży i karmiących piersią, dlatego powinny one unikać preparatów zawierających ekstrakt z Humulus lupulus.