Barwniki

Barwniki to dodatki do żywności i suplementów diety, które stosuje się po to, aby nadać lub przywrócić kolor. Badania konsumenckie udowodniły, że atrakcyjna barwa budzi skojarzenia z dobrą jakością i świeżością, a to przekłada się na odbiór produktu i decyzję o zakupie. Substancje stosowane do barwienia muszą być bezpieczne dla zdrowia. Czuwają nad tym specjaliści z: Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), Organizacji ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) i Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Rodzaj barwników, warunki stosowania oraz maksymalne dozwolone dawki regulują odpowiednie przepisy, a dokładnie Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 listopada 2010 r. w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych. 

   Rodzaje barwników spożywczych 

Istnieje kilka kryteriów na podstawie których dzieli się barwniki. Najpopularniejsze z nich to kryterium pochodzenia, które pozwala wyróżnić barwniki naturalne, identyczne z naturalnymi, syntetyczne organiczne i nieorganiczne substancje barwiące. 

    Barwniki naturalne

Pochodzenie barwników naturalnych może być roślinne albo zwierzęce. Substancje te ekstrahuje się z surowców roślinnych (owoców, liści, korzeni, kwiatów) albo zwierzęcych (tkanki, krew). Najpopularniejszymi przedstawicielami tej grupy są karotenoidy, koszenila, kurkumina, betanina, chlorofil. 

    Barwniki identyczne z naturalnymi

Barwniki identyczne z naturalnymi otrzymuje się wprawdzie poprzez syntezę, ale są one takie same jak związki chemiczne naturalnie występujące w przyrodzie. Do tej grupy należy m.in. ryboflawina, beta-karoten, kantaksantyna. 

    Barwniki syntetyczne organiczne

Barwniki tego rodzaju mają skomplikowaną strukturę, a powstają poprzez dodanie do cząsteczki barwnika dodatkowych grup siarkowych albo karboksylowych. Są one tańsze niż barwniki naturalne, dają intensywniejszy kolor i są bardzo trwałe. W tej grupie znajduje się m.in. amarant, czerwień koszenilowa, czerwień allura. 

    Nieorganiczne substancje barwiące

Dozwolone nieorganiczne substancje barwiące to np. tlenki i wodorotlenki żelaza, węgiel drzewny, dwutlenek tytanu. Zwykle wykorzystuje się je jedynie do zmiany koloru powierzchni produktu.

   Bezpieczeństwo barwników spożywczych

Regulacje prawne dotyczące dopuszczonych dawek dodatków do żywności są restrykcyjne. Dla każdej dodatkowej substancji ustalono maksymalne dzienne pobranie. Jedyny problem, na który trzeba zwrócić uwagę to to, że dana substancja może występować w wielu powszechnie spożywanych produktach, dlatego trudno jest ocenić faktycznie spożytą ilość w ciągu doby. Nasuwa się prosty wniosek, że warto ograniczyć konsumpcję żywności przetworzonej, chociażby z tego powodu.