Ashwagandha to potoczna nazwa, jaką określa się witanię ospałą (Withania somnifera) - kserofityczną roślinę o udowodnionych naukowo właściwościach leczniczych. Od tysięcy lat zajmuje ona ważne miejsce w tradycyjnej medycynie ajurwedyjskiej. Naturalnie występuje w południowo-wschodniej Azji. Cechuje się zróżnicowanym składem chemicznym i wykazuje niezwykle szerokie spektrum działania na ludzki organizm. Ma wpływ m.in. na zdrowie psychiczne, funkcje poznawcze, zdrowie układu oddechowego, krążenie, skórę, rozrodczość. Ponadto roślina ta jest zaliczana do adaptogenów – substancji, które promują homeostazę w ustroju i ułatwiają przystosowanie się do niesprzyjających warunków, nie wykazując przy tym żadnych skutków ubocznych.
Skład chemiczny ashwagandhy
Withania somnifera to niewielka, delikatna krzewinka. Surowcem zielarskim są jej liście, korzenie i okrągłe, nieduże owoce. Skrywają one w sobie wiele substancji bioaktywnych, jednak wydaje się, że kluczową rolę odgrywa 35 związków chemicznych, należących do alkaloidów i laktonów steroidowych (tzw. witanolidów). Najbardziej znanym reprezentantem witanolidów jest witaferyna A. Nieco mniejsze znaczenie mają obecne w roślinie flawonoidy, saponiny, kumaryny i fitosterole.
Na co pomaga ashwagandha?
Wiele badań wskazuje, że Withania somnifera ma duży potencjał leczniczy i dość szerokie spektrum działania. Najczęściej stosuje się ją jako wsparcie organizmu w okresie nasilonego stresu. Pomaga bowiem zachować optymalną aktywność poznawczą i umysłową, korzystnie wpływa na zdrowie psychiczne i sen, promuje uczucie relaksu i odprężenia. W piśmiennictwie można spotkać się też ze stwierdzeniem, jakoby ashwagandha działała odmładzająco. Naukowcy podkreślają, że wiele substancji w niej zawartych wykazuje dużą aktywność antyoksydacyjną i ma ogromny udział w ochronie DNA, białek i lipidów przed uszkodzeniami oksydacyjnymi.
Jak wybrać preparat z ashwagandhą?
Liczne badania świadczą o tym, że za lecznicze działanie rośliny odpowiadają występujące w niej witanolidy i alkaloidy. Przypuszcza się, że gromadzą się one głównie w korzeniu, dlatego najbardziej cenione są preparaty zawierające ekstrakt z korzenia, standaryzowany na zawartość witanolidów, alkaloidów i Witaferyny A. na rynku można spotkać również suszone ziele ashwagandhy, ale trzeba pamiętać, że nie wiadomo, ile substancji biologicznie czynnych ono zawiera.
Czy są przeciwwskazania do stosowania ashwagandhy?
Ekstrakty z Withania somnifera są uznawane za bezpieczne dla organizmu. W tradycyjnej medycynie ajurwedyjskiej stosuje się je nawet u dzieci. Przeciwwskazania do przyjmowania ekstraktów z rośliny nie są znane, choć nie poleca się ich kobietom ciężarnym i karmiącym piersią. Coraz częściej mówi się też, że ostrożność powinny zachować osoby cierpiące na schorzenia o podłożu autoimmunologicznym.