Wpływ żywienia na pracę tarczycy – część 4 – dieta ketogenna – wspomożenie tarczycy czy „gwóźdź do trumny”? 

Wiecie już czym jest tarczyca, po co nam ona, jak reguluje funkcjonowanie organizmu i przemiany składników pożywienia. W poprzednim tekście pokrótce przybliżyłem Wam ideę diet ketogenicznej oraz postarałem się sprostować najczęstsze przeinaczenia z nią związane. Dziś przyszedł czas na naukowo-praktyczne konkrety, a więc wpływ stosowania diety ketogenicznej na funkcjonowanie gruczołu tarczowego. Standardowo, postaram się by przegląd był możliwie syntetyczny i chronologiczny.

Szybki przegląd doniesień naukowych

Rok 1982 – tak, ’82! Ketoza to żaden wymysł milenialsów, o KT mówi i pisze się od dawna, była ona badana m.in. w kontekście leczenia nadmiernej masy ciała, jednak głównie – jako metoda minimalizacji ataków drgawkowych u osób cierpiących na lekooporną odmianę epilepsji (padaczki). Jednak do rzeczy (bazuję na abstrakcie bo pełna praca niestety nie jest dostępna) - próba była stosunkowo krótka – najpierw przez 3 dni stosowano u 6 śmiałków dietę zbilansowaną, a następnie przez 4 dni izoenergetyczną dietę ketogeniczna. Zaobserwowano, że po tym czasie w sposób istotny obniżyło się stężenie glukozy (średnio o 16,5%), podobnie insuliny (44%), wzrosło natomiast stężenie glukagonu (o 39%). Co może zasmucić zwolenników keto – zaobserwowano jednocześnie istotny spadek T3, a także wzrost rT3 czyli odwróconej trójjodotyroniny – nieaktywnej formy hormonu. Poziom T4 nie uległ zmianie.

Nieco bardziej współcześnie – w 1994 porównywano odpowiedź metaboliczną na diety wysokowęglowodanową i wysokotłuszczową. Próba objęto 7 osób, które stosowały izoenergetyczne diety (tyle samo kcal) przez 9-21 dni, z 4-10dniową przerwą między nimi. Dieta wysokotłuszczowa zawierała średnio 83,5% energii z tłuszczu, wysokowęglowodanowa średnio 83,1% energii z cukrowców. Do pomiaru wydatków energetycznych stosowano metodę kalorymetrii pośredniej (2-4 razy w ciągu każdego okresu stosowania diety) badając wydatek spoczynkowy i poposiłkowy. Całkowity wydatek energetyczny natomiast oceniano jedną z najdokładniejszych metod – podwójnie znakowanej wody. Dodatkowo oceniano poziomy T3 i T4.

O ile spoczynkowa przemiana materii nie różniła się istotnie pomiędzy okresami diet, o tyle u 5 osób podczas stosowania diety HC zanotowano znacznie wyższy całkowity wydatek energii (średnio 2443 podczas HC i 2078 podczas HF) – powodem była wyższa aktywność uczestników (nikogo już w sumie chyba nie dziwi wyższy NEAT na HC;-) ). Dodatkowo zaobserwowano znacznie niższe poziomy T3 wraz z końcem okresu wysokich tłuszczów. Naukowcy podkreślają istotę indywidualnej odpowiedzi na konkretny model żywienia, zaznaczają jednak iż dieta oparta na węglowodanach predysponuje do większej aktywności, podczas gdy wysokie tłuszcze mogą modyfikować pracę tarczycy.

• LAB ONE No1 Thyro PROTECT 90 kaps.
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!
• NORSA PHARMA Thyroset 3x45 kaps.
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!
• ALINESS Bajkalina 100 kaps.
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!

Teraz całkiem współcześnie – kwiecień 2017 – 120 pacjentów (dzieci, średnia wieku 7 lat) cierpiących na epilepsję, leczonych KD przez okres co najmniej 1 roku. Po miesiącu od rozpoczęcia leczenia zdiagnozowano niedoczynność tarczycy u 8 dzieci, po 3 miesiącach u kolejnych 7, a po pół roku jeszcze u 5. Łącznie niemal 17% nabawiło się niedoczynności tarczycy w czasie trwania leczenia. Analiza statystyczna wykazała, że KD może zwiększać ryzyko niedoczynności szczególnie u dziewczynek.

W lutym 2017 oceniano wpływ 6-tygodniowej, normoenergetycznej KD na m.in. parametry pracy tarczycy u zdrowych dorosłych. Również w tej pracy zaobserwowano, że ketoza (nawet tak krótka – jedynie 1,5 miesiąca) może zaburzać pracę tarczycy. Odnotowano istotny statystycznie i zauważalny wzrost poziomu TSH i obniżenie stężenia T3 i fT3 (aż o 16,3%). W próbie uczestniczyły 42 osoby o średnim BMI 23,9 (5 z nich było leczonych L-tyroksyną). Zaobserwowano dodatkowo, że KD ma niewielki, lecz negatywny wpływ na formę sportową (moc szczytowa, wytrzymałość, odczuwanie zmęczenia).

W styczniu 2018 opublikowany został ciekawy protokół badania, mającego oceniać wpływ diety ketogenicznej i wysokowęglowodanowej, niskotłuszczowej na sen, funkcje kognitywne, ryzyko sercowo-naczyniowe oraz funkcje tarczycy. W próbie miało by wziąć udział 20 zdrowych, dorosłych osób, a samo badanie planowane jest jako krzyżowe (diety były by izokaloryczne). Dieta LC zawierała by 55% energii z węglowodanów, 20% z tłuszczów i 25% z białka, KD natomiast 15% z CHO (dosyć wysoko), 60% z tłuszczów i 25% z protein. Każdy okres diety ma trwać 3 tygodnie, a „washout” – tydzień. Przed i po każdym protokole planowane jest badanie jakości snu, funkcji kognitywnych, podstawową przemianę materii i funkcje tarczycy uczestników. Co ciekawe – planowane jest także oznaczenia wyznaczników stanu zapalnego i określenia ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Mimo, iż zgodnie z informacjami zawartymi w tekście, planowano zakończyć badanie w 2018, nie doczekało się ono jeszcze chyba publikacji (albo mam problem z jej znalezieniem).

Podsumowanie

Mimo, iż doniesień w materii wpływu diety keto na funkcjonowanie tarczycy nie mamy zbyt wielu, a część z nich daleka jest od ideału którego byśmy sobie życzyli (przykładowo ciężko ekstrapolować wyniki badań z udziałem dzieci z epilepsją na dorosłe, zdrowe i aktywne fizycznie osoby) – dotychczasowe wyniki badań nie wspierają przekonania o dobroczynnym wpływie KD na funkcjonowanie tarczycy. Wręcz przeciwnie – wydawać się może, że dieta skrajnie uboga w węglowodany może wpływać negatywnie na gruczoł tarczycy i prowadzić do ograniczenia produkcji tyroidów.

CZĘŚĆ 1
CZĘŚĆ 2
CZĘŚĆ 3
CZĘŚĆ 4
CZĘŚĆ 5
CZĘŚĆ 6
CZĘŚĆ 7
CZĘŚĆ 8
CZĘŚĆ 9
CZĘŚĆ 10
CZĘŚĆ 11

[bg_collapse view="link" color="#92d500" icon="arrow" expand_text="Bibliografia " collapse_text="Bibliografia (zwiń)" ]

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/6761185/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16358395

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5319032/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5782363/ [/bg_collapse]