Właściwości prozdrowotne kwiatów hibiskusa 

Ketmia szczawiowa (Hibiscus sabdariffa L.), znana powszechnie jako hibiskus jest jednorocznym krzewem, należącym do rodziny ślazowatych (Malvaceae), który osiąga wysokość nawet 2,5 metra. Kwiat hibiskusa jest powszechnie uprawiany w wielu krajach na całym świecie, zwłaszcza w środkowej oraz zachodniej Afryce, południowo-wschodniej Azji, a także w regionach tropikalnych i subtropikalnych. Roślina ta wyróżnia się intensywnie czerwoną barwą i charakterystycznym kwaśnym smakiem, dzięki czemu jest najczęściej wykorzystywana przez człowieka w celu przygotowywania orzeźwiających naparów, dżemów, galaretek oraz wina.

Kielichy kwiatowe ketmii szczawiowej są często stosowane w tradycyjnej medycynie ze względu na bogatą zawartość rozmaitych fitochemikaliów, takich jak choćby związki polifenolowe (w szczególności antocyjany), polisacharydy oraz kwasy organiczne. Wyniki niedawno upublicznionego badania składu chemicznego kielichów Hibiscus sabdariffa wykazały, że hibiskus można uznać za produkt żywnościowy, który jest bogaty w luteinę, kwasy chlorogenowe i antocyjany.

Nieco ponad dwa tygodnie temu w czasopiśmie naukowym „Phytotherapy Research” ukazała się systematyczna praca przeglądowa i metaanaliza, obejmująca 7 RCTs (randomizowanych badań klinicznych o kontrolowanym placebo) z całkowitym udziałem 362 uczestników, w której odnotowano, że regularna konsumpcja naparu z kwiatów hibiskusa przyczynia się do znaczącego zmniejszenia stężenia glukozy na czczo oraz wartości skurczowego i rozkurczowego ciśnienia tętniczego krwi. Ponadto u badanych dorosłych uczestników zauważono również tendencję do istotnej redukcji poziomu lipoprotein o małej gęstości LDL we krwi. Przeciwnadciśnieniowe działanie Hibiscus sabdariffa wykazano również we wcześniejszej metaanalizie, uwzględniającej 5 RCTs z łącznym udziałem 390 pacjentów z nadciśnieniem tętniczym.

W jeszcze innej, niedawnej metaanalizie (9 RCTs i 503 uczestników) dowiedziono, że suplementacja standaryzowanego ekstraktu z kwiatów hibiskusa, będącego dobrym źródłem antocyjanów, flawonoidów i polifenoli może obniżyć stężenia we krwi: cholesterolu całkowitego oraz lipoprotein frakcji LDL u pacjentów z zespołem metabolicznym i zaburzeniami pokrewnymi. Nie stwierdzono natomiast u chorych znaczącego wpływu przyjmowania wspomnianego ekstraktu na poziom trójglicerydów w surowicy krwi, jak również nie zgłoszono żadnych poważnych działań niepożądanych w trakcie trwania niniejszego eksperymentu.

Ostatnie doniesienia naukowe sugerują z kolei, że stosowanie ekstraktu z hibiskusa może korzystnie wpływać na poprawę wazodylatacyjnej funkcji śródbłonka naczyniowego tuż po posiłku, czego skutkiem jest poszerzenie światła naczyń, zwiększenie przepływu krwi i spadek ciśnienia tętniczego. Oprócz tego, suplementacja wyciągu z Hibiscus sabdariffa może przyczyniać się do zmniejszenia masy ciała, akumulacji lipidów oraz hamowania adipogenezy i aktywności lipazy trzustkowej, co zostało zaobserwowane także w badaniach z udziałem ludzi. Oznacza to, że ekstrakt z kwiatów hibiskusa może obniżać ryzyko rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego.

Ogólnie rzecz biorąc, napary z suszonych kwiatów hibiskusa oraz preparaty na jego bazie, zwłaszcza wodne ekstrakty można uznać za bezpieczne dla zdrowia człowieka, ponieważ mają niski stopień toksyczności. Warto jednak zauważyć, że niektóre badania wykazały, że spożywanie wyciągu z Hibiscus sabdariffa w dużych dawkach (od 300 do 2000 mg na kg całkowitej masy ciała przez 3 miesiące) może mieć niekorzystny wpływ na funkcjonowanie wątroby.

Nie ulega żadnej wątpliwości, że kwiat hibiskusa cieszy się w ostatnich latach coraz większym zainteresowaniem zarówno ze strony naukowców, jak i miłośników zdrowego stylu życia, ponieważ cechuje się wysokim stężeniem związków bioaktywnych o ciekawych właściwościach funkcjonalnych. W świetle aktualnie dostępnych badań naukowych uważa się, że ​​kwiaty hibiskusa i obecne w nich liczne składniki o działaniu antyoksydacyjnym oraz antyzapalnym mogą odgrywać ważną rolę w zapobieganiu rozmaitym chorobom przewlekłym, a także zwyrodnieniowym, powiązanym ze stresem oksydacyjnym.

[bg_collapse view="link" color="#92d500" icon="arrow" expand_text="Bibliografia " collapse_text="Bibliografia (zwiń)" ]     

1. Da-Costa-Rocha I., Bonnlaender B., Sievers H.: Hibiscus sabdariffa L. - a phytochemical and pharmacological review. Food Chem. 2014 Dec 15;165:424-43.
2. Riaz G., Chopra R.: A review on phytochemistry and therapeutic uses of Hibiscus sabdariffa L. Biomed Pharmacother. 2018 Jun;102:575-586.
3. Piovesana A., Rodrigues E., Noreña C.P.Z.: Composition analysis of carotenoids and phenolic compounds and antioxidant activity from hibiscus calyces (Hibiscus sabdariffa L.) by HPLC-DAD-MS/MS. Phytochem Anal. 2019 Mar;30(2):208-217.
4. Najafpour Boushehri S., Karimbeiki R., Ghasempour S., et al.: The efficacy of sour tea (Hibiscus sabdariffa L.) on selected cardiovascular disease risk factors: A systematic review and meta-analysis of randomized clinical trials. Phytother Res. 2020 Jan 14.
5. Serban C., Sahebkar A., Ursoniu S., et al.: Effect of sour tea (Hibiscus sabdariffa L.) on arterial hypertension: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. J Hypertens. 2015 Jun;33(6):1119-27.
6. Zhang B., Yue R., Wang Y., et al.: Effect of Hibiscus sabdariffa (Roselle) supplementation in regulating blood lipids among patients with metabolic syndrome and related disorders: A systematic review and meta-analysis. Phytother Res. 2019 Dec 12.
7. Abubakar S.M., Ukeyima M.T., Spencer J.P.E.: Acute Effects of Hibiscus Sabdariffa Calyces on Postprandial Blood Pressure, Vascular Function, Blood Lipids, Biomarkers of Insulin Resistance and Inflammation in Humans. Nutrients. 2019 Feb 5;11(2). pii: E341.
8. Ojulari O.V., Lee S.G., Nam J.O.: Beneficial Effects of Natural Bioactive Compounds from Hibiscus sabdariffa L. on Obesity. 2019 Jan 8;24(1). pii: E210. [/bg_collapse]