Terapeutyczne właściwości litu 

Bez wątpienia warto dbać o zdrowie układu nerwowego, gdyż jego kondycja definiuje to jak się czujemy, jak funkcjonujemy na co dzień oraz jak będzie wyglądało nasze życie na starość. Mało znanym, a skutecznym sposobem na walkę z dysfunkcjami tego układu jest uzupełnienie diety w lit. Jak się okazuje, może być on pomocny w tak popularnych przypadłościach jak depresja, anoreksja, czy też alkoholizm.

Czym jest lit?

Jest to pierwiastek śladowy, występujący w roślinach, glebie a także w wodach podziemnych i wodzie pitnej, przy czym jego ilość różni się w zależności od pochodzenia wody. Największą popularność zawdzięcza zastosowaniom medycznym – bywa stosowany jako lek w pewnych zaburzeniach psychiatrycznych, takich jak depresja czy choroba dwubiegunowa. Wykazuje także kilka działań korzystnie wpływających na zdrowie fizyczne. Można pokusić się o stwierdzenie, że na podaży litu korzysta i ciało, i umysł.

Lit działa przeciwdepresyjnie i stabilizuje nastrój.

W medycynie po lit sięga się szczególnie w przypadkach depresji, w których żadna z klasycznych metod leczenia nie przynosi ulgi oraz w chorobach dwubiegunowych.

Jednym z molekularnych celów jonów litu są receptory 5-HT-1B, które należą do układu serotoninergicznego i to między innymi za ich pośrednictwem odczuwamy szczęście wynikające z obecności serotoniny w mózgu. Poziom samej serotoniny również może się zwiększać ze względu na nasilenie wyrzutu tego neuroprzekaźnika do przestrzeni synaptycznych. Te dwa mechanizmy pozwalają na pobudzenie układu serotoninergicznego, który w przypadku depresji cechuje się zazwyczaj niższą aktywnością^[1].

Jak wskazują wyniki metanalizy, długofalowe przyjmowanie litu zmniejsza ilość aktów samobójczych u osób z zaburzeniami psychicznymi aż pięciokrotnie! Natomiast wśród osób, które nadal targały się na własne życie stwierdzono poprawę stosunku prób nieudanych do udanych, co wskazuje na większą wolę przeżycia^[2].

W badaniu porównującym efekty litu do skuteczności metylofenidatu u osób z chorobą ADHD wykazano, że jest tylko niewiele mniej skuteczny niż ten amfetamino-podobny lek, a przy tym wydaje się być znacznie bardziej bezpieczny. Skuteczność określano poziomem poprawy w parametrach takich jak między innymi zachowania agresywne, niepokój, lęki, podirytowanie, tendencje depresyjne oraz pamięć werbalna^[3].

W wyniku kuracji osłabiona zostaje neurotransmisja neuroprzekaźników pobudzających, szczególnie glutaminianu i dopaminy, a nasilona transmisja hamującego GABA. Zawdzięczamy temu uspokajający i stabilizujący nastrój efekt litu szczególnie w zaburzeniach dwubiegunowych przy etapach maniakalnych, w których lit stosowany jest najczęściej^[4]. Stabilizujące nastrój działanie, tak pożądane w zaburzeniach maniakalnych w dużej mierze wynika także z właściwości do uszczuplania zapasów inozytolu poprzez inhibicję enzymu monofosfatazy inozytolu^[5].

U osób zmagających się z jadłowstrętem psychicznym (Anorexia nervosa) w wyniku kuracji litem już w ciągu 4-6 tygodniu notuje się zauważalny wzrost masy ciała^[6][7]. Działanie serotoninergiczne z kolei może być pomocne przy zaburzeniach obsesyjno kompulsywnych^[8], a hamujące dopaminę u nałogowych hazardzistów^[9]. Zwiększenie poziomu litu we krwi alkoholików podczas terapii może sprawić, że rzadziej będą ponownie sięgać po alkohol^[10][11].

Dane naukowe wskazują także na działanie neuroprotekcyjne i wsparcie w walce z chorobami neurodegeneracyjnymi.

Neurony niszczone są między innymi przez reaktywne formy tlenu. Lit pozwala na zmniejszenie stresu oksydacyjnego w mózgu, co wydajnie chroni nasz układ nerwowy przed uszkodzeniami. Wspomniany wcześniej efekt hamujący działanie glutaminianu również nie jest obojętny w tej kwestii, gdyż zbyt silne działanie tego neurotransmitera prowadzi do toksyczności i obumierania komórek. Lit powoduje wzrost poziomu neurotropowego czynnika BDNF (brain-derived neurotrophic factor), który zaangażowany jest w terapeutyczny efekt wielu leków przeciwdepresyjnych oraz znany z neuroprotekcyjnych właściwości, a także stymulowania neuroplastyczności. W wyniku podaży tego minerału notuje się rozrost struktur mózgu odpowiedzialnych za przetwarzanie emocji, takich jak hipokamp, ciało migdałowate czy kora przedczołowa^[4].

Redukowanie ekscytotoksyczności glutaminianu opiera się o modulowanie przepływu jonów wapniowych w reakcji na aktywację receptorów NMDA układu glutaminianergicznego. Podobnym mechanizmem działania charakteryzują się niektóre leki przeciwpadaczkowe, a sam lit również znajduje zastosowanie w terapii epilepsji.

Kolejną, donośną cechą litu jest hamowanie GSK-3 (Glycogen synthase kinase 3), który to jest czynnikiem zapalnym, a jego wzrost wiązany jest z chorobami takimi jak chociażby choroba dwubiegunowa, Alzheimer, nowotwory czy cukrzyca typu II. Działanie proapoptyczne tego czynnika może nasilać degenerację mózgu, a jego zahamowanie, jak się łatwo domyślić, będzie nasz mózg chronić^[12].

Niektóre źródła wskazują na leczniczy potencjał w chorobie Huntingtona, dzięki właściwościom neuroprotekcyjnym^[13]. Także w zespole Tourette’a notowano korzystne efekty w redukcji tików motorycznych i wokalnych, a nawet stwierdzono większe korzyści niż w przypadku standardowo stosowanego neuroleptyku – haloperidolu, ze względu na długotrwałą poprawę bez skutków ubocznych charakterystycznych dla tego leku^[14].

Przyjrzyjmy się teraz korzyściom w pozostałych aspektach zdrowia.

Korzyści wynikające z podaży litu notuje się w gospodarce energetycznej, dzięki wsparciu funkcji mitochondriów i opóźnieniu ich degeneracji wraz z postępującym wiekiem^[15]. Nie są to badania na ludziach, jednak wskazują na potencjalne korzyści, co skłania ku dalszym badaniom. Aczkolwiek pewne przesłanki wskazują także na możliwość spowolnienia starzenia i wydłużenia życia konkretnie u ludzi. Podstawą do tego jest analiza korelacji śmiertelności i ilości litu w wodzie pitnej w społecznościach japońskich^[16].

Jest także dobra wiadomość dla ludzi borykających się z niezwykle uciążliwą przypadłością, jaką jest klasterowy ból głowy – najsilniejszy znany typ bólu głowy. Stosowanie litu może być pomocne zarówno w przewlekłych, jak i epizodycznych formach tej choroby^[17].

W tak często dziś występującej insulinooporności, wiele osób szuka wsparcia w suplementach diety. Lit jest jednym z tych suplementów, które mogą być pomocne. Wskazuje na to usprawnienie transportu glukozy do komórek mięśniowych i nasilenie syntezy glikogenu^[18].

Równie często co insulinooporność spotykamy autoimmunizację. W niektórych chorobach z tej kategorii lit może być pomocny ze względu na wpływ na produkcję pro- i przeciwzapalnych cytokin^[19].

Ciekawą informacją jest także potencjalny wzrost gęstości kości i zmniejszanie ryzyka złamań w wyniku kuracji litem^[20].

• APOLLO'S HEGEMONY 5-HTP 120 kaps.
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!

Czy suplementacja jest bezpieczna?

Oczywiście, gdy jest przeprowadzana rozsądnie. Duże dawki litu są toksyczne, tak więc gdy pojawią się plany kuracji z dużymi dawkami – najlepiej sprawdzić najpierw poziom litu we krwi i skonsultować się z lekarzem. Konsultacja jest wskazana także gdy przyjmowane są inne leki. Na lit uważać trzeba w przypadku niedoczynności tarczycy, gdyż może w pewnym stopniu upośledzać produkcję jej hormonów. Aczkolwiek jest to korzystna informacja dla osób z nadczynnością tego organu. Litu nie powinny przyjmować kobiety w ciąży, ani w czasie karmienia piersią, gdyż może być toksyczny dla dziecka.

Wśród rzadko pojawiających się skutków ubocznych przy zastosowaniu terapeutycznym w badaniach notowano najczęściej bóle głowy, biegunki^[3], osłabienie mięśni, lekką apatię i spadek apetytu^[11].

Podsumowanie

Lit jest bardzo ciekawym minerałem, szczególnie przydatnym w przypadku zaburzeń psychicznych i problemów z nastrojem. Jeśli jest wykorzystywany rozsądnie, może być niezwykle cennym narzędziem terapeutycznym. Jako suplement niestety nie cieszył się do tej pory zbyt dużą popularnością, szczególnie w polskich realiach. Pozostaje jednak mieć nadzieję, że tendencja się zmieni i szersze grono zapozna się z właściwościami tego środka.

Referencje:

[1] https://www.researchgate.net/publication/12817976_5-HT1B_receptors_A_novel_target_for_lithium_-_Possible_involvement_in_mood_disorders
[2] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17042835
[3] http://neuro.psychiatryonline.org/doi/pdf/10.1176/jnp.14.3.289
[4] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23371914
[5]
[6] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/6801096/
[7] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/842388
[8] http://ajp.psychiatryonline.org/doi/abs/10.1176/ajp.141.10.1283?url_ver=Z39.88-2003&rfr_id=ori%3Arid%3Acrossref.org&rfr_dat=cr_pub%3Dpubmed
[9] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20588072
[10] http://jamanetwork.com/journals/jamapsychiatry/article-abstract/494005
[11]
[12] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3172812/
[13] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11591460
[14] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/270894
[15] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24398558
[16] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21301855
[17] http://scielo.isciii.es/scielo.php?pid=S0213-61632009000100006&script=sci_arttext
[18] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8013755
[19] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3532311/
[20] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1297659/