Witamina K jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Jak się bowiem okazuje, odgrywa w nim ważną rolę. Najczęściej kojarzy się z prawidłową krzepliwością krwi. Krzepnięcie jest procesem, który pomaga zapobiegać nadmiernemu krwawieniu zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz ciała. Co więcej, witamina K odpowiada również za wiele innych ważnych procesów zachodzących w naszym organizmie takich jak np. zdrowie naszych kości, jak i również dba o nasze serce.
Dwie główne formy witaminy K
Witamina K1, zwana również filochinonem, występuje w produktach roślinnych, takich jak liściaste warzywa, czyli głównie w sałacie, szpinaku czy kapuście. Niestety, witamina K1 jest z nich słabo przyswajana i tak jak w przypadku żelaza pochodzenia roślinnego, praktycznie się nie wchłania. Po zjedzeniu sałaty przyswoimy jej zaledwie w 10–20%.
Natomiast witamina K2, czyli inaczej menachinon, występuje w produktach pochodzenia zwierzęcego oraz żywności sfermentowanej. Głównie należy jej szukać w gęsiej wątróbce, żółtkach jaj czy serze typu brie. Badania wykazują, że ten rodzaj jest o wiele lepiej przyswajalny. Witamina K2 może być dalej podzielona na kilka różnych podtypów, z których najważniejszymi są MK-4 i MK-7.
Jak i kiedy odkryto witaminę K?
Witamina K została odkryta w 1929 roku jako niezbędny składnik odżywczy do krzepnięcia krwi. Pierwsze odkrycie zostało opublikowane w niemieckim czasopiśmie naukowym, gdzie nazwano je "Koagulationsvitamin" - stąd pochodzi "K". Zostało to również odkryte przez dentystę, który podróżował po świecie na początku XX wieku badając związek między dietą, a chorobą w różnych populacjach. Odkrył, że nieprzemysłowe diety zawierały dużo niezidentyfikowanych składników odżywczych, które zdawały się zapewniać ochronę przed próchnicą i chorobami przewlekłymi. Odniósł się on do tego tajemniczego składnika odżywczego jako do "aktywatora X", który obecnie uważa się za witaminę K2.
- Dodaj do koszyka
Tania wysyłka od 9,99 PLN! - Dodaj do koszyka
Tania wysyłka od 9,99 PLN! - Dodaj do koszyka
Tania wysyłka od 9,99 PLN! - Dodaj do koszyka
Tania wysyłka od 9,99 PLN! - Dodaj do koszyka
Tania wysyłka od 9,99 PLN!
Objawy niedoboru witaminy K
Niedobór witaminy K występuje rzadko u osób dorosłych, ponieważ wiele ze spożywanych przez nas pokarmów zawiera odpowiednią ilość K1, a także dlatego, że organizm sam wytwarza witaminę K2. Poza tym organizm dobrze radzi sobie z powtórnym używaniem istniejących już zapasów witaminy K. Jednak niektóre choroby, dolegliwości, diety czy leki mogą wpływać na wchłanianie, ale także wytwarzanie witaminy K przez nasz organizm. Co ciekawe, niedobór witaminy K jest znacznie częstszy u niemowląt. Może objawiać się nawet groźną chorobą krwotoczną.
Najczęstsze objawy niedoboru witaminy K
- nadmierne krwawienie (nie tylko w miejscu ran)
- skłonności do częstego tworzenia się siniaków
- małe plamki krwi pod paznokciami
- krwawienia z błon śluzowych
- czarny stolec (często z domieszką krwi)
Objawy zbyt małej ilości witaminy K u noworodków są nieco inne. Są to:
- krwawienia w okolicach usuniętej pępowiny
- krwawienia w skórze, nosie, w przewodzie pokarmowym lub innych obszarach ciała
- nagłe krwawienie w mózgu
Kto jest szczególnie narażony na niedobory witaminy K?
Dieta odgrywa tu bardzo ważną rolę. Jeśli nie będziemy się prawidłowo odżywiać, to nasz organizm nie będzie miał wystarczającej ilości witamin i składników mineralnych, niezbędnych do jego prawidłowego funkcjonowania. Dlatego powinniśmy starać się, aby nasza dieta była zróżnicowana i bogata w najróżniejsze witaminy takie jak np. witamina K.
Innym przykładem osób szczególnie narażonych na deficyty są osoby stosujące leki przeciwzakrzepowe, które rozrzedzają krew. Również zagrożone niedoborem są osoby, podczas stosowania terapii antybiotykowej. Niektóre z nich powodują, że organizm wytwarza mniej własnej witaminy K. Inne zaś mogą powodować, że witamina K staje się mniej skuteczna w organizmie.
Ponadto są osoby, które mają problemy z prawidłowym wchłanianiem się tłuszczu. To również bardzo często skutkuje niedoborami witaminy K. Problemy z wchłanianiem się pokarmu prowadzą często do deficytów witaminy K. Związane są z tym nietolerancja glutenu, zwłóknienie torbielowate, zaburzenia w jelitach lub drogach żółciowych, ale także, gdy część jelita została usunięta z różnych przyczyn.
U noworodków najczęstsza przyczyna niedoboru jest taka, że mleko matki ma bardzo niską zawartość witaminy K. Innym powodem deficytu może okazać się fakt, że noworodki nie produkują witaminy K2 samodzielnie w pierwszych dniach życia. Witamina ta nie przenosi się również dobrze z łożyska matki na dziecko. Również wątroba noworodka nie zużywa skutecznie tej witaminy, co może powodować jej niedobór w organizmie dziecka. Dlatego więc powinno się kontrolować jej poziom oraz konsultować z lekarzem wszystko co wydaje nam się niepokojące.
W jaki sposób należy dbać o prawidłowy poziom witaminy K?
Niektóre łatwo dostępne produkty spożywcze są bardzo dobrym źródłem witaminy K1. Lecz już znacznie mniej jest tych bogatych w witaminę K2. Nasz organizm może częściowo przekształcić witaminę K1 w K2. Jest to przydatne, ponieważ ilość witaminy K1 w typowej diecie jest dziesięć razy większa niż witaminy K2. Jednak aktualne badania wskazują, że proces konwersji jest nieefektywny. W rezultacie możesz dużo więcej zyskać dzięki spożywaniu witaminy K2 bezpośrednio. Witamina K2 jest również produkowana przez bakterie jelitowe w jelicie grubym.
Niektóre badania zaś sugerują, że antybiotyki o szerokim spektrum przyczyniają się do niedoboru K2. Mimo to przeciętne spożycie tego ważnego składnika odżywczego jest nadal niezwykle niskie w nowoczesnym sposobie żywienia. Witamina K2 występuje głównie w niektórych produktach zwierzęcych i sfermentowanych, których większość ludzi nie je zbyt dużo. Dobre źródła pochodzenia zwierzęcego to przede wszystkim wysokotłuszczowe produkty mleczne, żółtka jaj, ser brie, a także wątróbka i inne podroby. Witamina K jest rozpuszczalna w tłuszczach co oznacza, że niskotłuszczowe produkty pochodzenia zwierzęcego nie zawierają jej dużo. Pokarmy dla zwierząt zawierają podtyp MK-4, natomiast produkty fermentowane, takie jak np. kiszona kapusta, zawierają więcej podtypów: od MK-5 do MK-14.
Jeśli ktoś nie może lub nie chce spożywać produktów odzwierzęcych, przyjmowanie suplementów może okazać się koniecznością. Korzyści z przyjmowania suplementów witaminy K2 mogą być jeszcze większe w połączeniu z suplementami witaminy D, ponieważ te dwie witaminy mają działanie synergistyczne.
Chociaż potrzebne są bardziej szczegółowe badania na ten temat, obecne badania nad powiązaniem witaminy K2 ze zdrowiem wydają się być bardzo obiecujące. Dbanie o zdrową i zróżnicowaną dietę jest bardzo ważne dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu.
Korzyści związane ze zwiększonym spożyciem witaminy K
Wyższe spożycie witaminy K2 silnie wiąże się ze zmniejszonym ryzykiem chorób serca. Uważa się, że witamina K pomaga zapobiegać odkładaniu się wapnia w tętnicach. Jedno z długoletnich badań wykazało, że osoby z najwyższym spożyciem witaminy K2, miały o 57% niższe ryzyko śmierci spowodowanej chorobami serca. W innym badaniu z udziałem 16 057 kobiet potwierdzono, że osoby z najwyższym spożyciem witaminy K2 miały znacznie mniejsze ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego.
Ponadto badania wykazują, że witamina ta odgrywa zasadniczą rolę w metabolizmie kości i może pomóc w zapobieganiu osteoporozie oraz różnego rodzaju złamaniom. Siedem badań wykazało, że witamina K2 zmniejsza ryzyko złamania kręgosłupa o 60%, a biodra - nawet o 77%.
Uważa się, że witamina K2 może odgrywać kluczową rolę w zdrowiu jamy ustnej, ale obecnie brakuje badań na ludziach wykazujących korzyści suplementów w tej dziedzinie.
Dwa badania kliniczne wykazały, że witamina K2 może zmniejszać nawroty raka wątroby. Dodatkowo badanie obserwacyjne przeprowadzone u 11 000 mężczyzn wykazało, że wysokie spożycie witaminy K2 skutkowało 63% niższym ryzykiem zaawansowanego raka prostaty. Zanim jednak uda się sformułować poważne wnioski, potrzebne są wysokiej jakości badania dotyczące wpływu witaminy K na nowotwory.
Podsumowanie
Wiele osób nie zdaje sobie sprawy jak ważna dla naszego organizmu jest dobra dieta. Aby mógł prawidłowo funkcjonować, należy codziennie dostarczać odpowiednią porcję witamin oraz składników mineralnych.
Witamina K odgrywa ważną rolę, ponieważ dba o prawidłową krzepliwość krwi, serce oraz kości, a nawet może zapobiegać niektórym nowotworom. Niestety dobrze przyswajalna witamina K2 jest w niewielu produktach żywnościowych, lecz warto zwrócić na nie szczególną uwagę i dodać je do naszej codziennej diety.
[bg_collapse view="link" color="#92d500" icon="arrow" expand_text="Bibliografia " collapse_text="Bibliografia (zwiń)" ]
https://www.healthline.com/health/celiac-disease-sprue
https://www.healthline.com/health/cystic-fibrosis
https://www.healthline.com/health/coagulation-tests
https://www.healthline.com/health/prothrombin-time-pt
https://www.aacc.org/community/national-academy-of-clinical-biochemistry/scientific-shorts/2012/the-international-normalized-ratio-how-well-do-we-understand-this-measurement
http://pediatrics.aappublications.org/content/112/1/191.long
https://www.healthline.com/health/extradural-hemorrhage
https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-1-4899-1789-8_19
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17158229
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14654717
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19179058
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22516726
https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs00198-013-2325-6 [/bg_collapse]
Related posts
Ciekawostki
Cynk a odporność – jakie są zależności?
Cynk największą popularność zyskuje jesienią. Jest to w pełni uzasadnione, ponieważ cynk pełni krytyczną funkcję w funkcjonowaniu układu odpornościowego. Jego…
Kurkumina a choroby nowotworowe – jakie są zależności?
Wizytówką kurkuminy jest jej działanie przeciwzapalne, które naukowcy bardzo szeroko opisują w publikacjach naukowych. Przewlekłe stany zapalne uznawane są za…
Magnez w sporcie – jakie są korzyści?
Im większa aktywność fizyczna, tym większe zapotrzebowanie na magnez. Jeśli chcesz zapewnić swojemu ciału optymalne warunki do uzyskiwania progresu sportowego,…
Koenzym Q10 a serce – jakie są zależności?
Serce nieustannie tłoczy krew, która zaopatruje wszystkie nasze tkanki w substancje odżywcze. Co będzie, gdy osłabi swoją pracę? Skutki są…
Maksymalna pompa mięśniowa
Właśnie rozpoczynasz przygodę z treningiem na siłowni, czy może jesteś doświadczonym zawodnikiem szukającym sposobów na optymalizację swojego treningu? Bez względu…
Posiłek potreningowy – najważniejszy w ciągu dnia?
W świecie fitness upowszechniło się takie przekonanie, które głosi, iż posiłek potreningowy jest najważniejszym posiłkiem jedzonym w ciągu całego dnia….
Strength & Conditioning – co to w ogóle jest?
Strength & Conditioning, czyli w wolnym tłumaczeniu siła i kondycjonowanie – co to w ogóle jest za dziedzina nauki i…
Długotrwały trening aerobowy a poziom testosteronu u mężczyzn
Jednym z fizjologicznych systemów organizmu, który jest niezwykle wrażliwy na stres związany z wykonywanymi systematycznie ćwiczeniami fizycznymi jest układ hormonalny….