Podczas gdy szereg dowodów naukowych wskazuje, że podwyższone stężenia lipoprotein o niskiej gęstości (ang. Low-Density Lipoproteins, LDL) przyczyniają się zwykle do rozwoju miażdżycy tętnic i jej klinicznych konsekwencji, lipoproteiny o wysokiej gęstości (ang. High-Density Lipoproteins, HDL) są nadal powszechnie uważane za tzw. „dobry cholesterol”, który wykazuje właściwości ateroprotekcyjne, a więc przeciwmiażdżycowe. Ostatnie badania sugerują jednak, że nie zawsze tak jest i że uzasadniona jest podstawowa ponowna ocena klinicznego znaczenia lipoprotein HDL.
- Dodaj do koszyka
Tania wysyłka od 9,99 PLN! - Dodaj do koszyka
Tania wysyłka od 9,99 PLN! - Dodaj do koszyka
Tania wysyłka od 9,99 PLN!
Lipoproteiny LDL i HDL
Jak się okazuje, w przeciwieństwie do lipoprotein LDL, lipoproteiny HDL korelują z ryzykiem sercowo-naczyniowym tylko u zdrowych osób, a ich niskie stężenie powinno skłonić do badania dodatkowych patologii metabolicznych i zapalnych. Co więcej, według najświeższych doniesień naukowych, obliczanie stosunku lipoprotein LDL do HDL nie jest użyteczne dla wszystkich pacjentów, a koncentracja na lipoproteinach HDL nie wydaje się obecnie ważnym celem leczenia farmakologicznego.
Co wpływa na poziom LDL i HDL?
Z całą pewnością jednak wzrost poziomu lipoprotein HDL poprzez korzystną modyfikację stylu życia danej osoby, którą można uzyskać na przykład w wyniku zaprzestania palenia tytoniu, czy wprowadzenia regularnie wykonywanych ćwiczeń fizycznych ma niewątpliwie pozytywne działanie i jest powszechnie zalecany. Ponadto, w licznych dotychczas przeprowadzonych badaniach z udziałem ludzi wykazano także, że wiele czynników żywieniowych może przyczyniać się do zwiększenia stężenia lipoprotein HDL w surowicy krwi. W jednej z prac odnotowano, że zastąpienie węglowodanów w diecie wielonienasyconymi, jednonienasyconymi i nasyconymi kwasami tłuszczowymi wiąże się ze stopniowym wzrostem o 7 – 12 % stężenia lipoprotein HDL w uzupełnieniu do innych zmian lipidowych.
Co ciekawe, spożycie alkoholu zostało powiązane ze zwiększeniem stężenia HDL o 9,2 %, niezależnie od zmian w innych zmierzonych lipidach. Skromny wpływ na podwyższenie stężenia lipoprotein HDL o około 4 – 5 % zaobserwowano również w przypadku utraty masy ciała w wyniku określonej interwencji dietetycznej, konsumpcji kwasów tłuszczowych omega-3 i przestrzegania wzorców diety śródziemnomorskiej. Na domiar tego, wyniki opublikowanej dwa lata temu systematycznej pracy przeglądowej wskazują, że szczególnie pozytywny wpływ na wzrost stężenia lipoprotein wykazuje ekstrakt z liści karczocha i oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia.
Koniecznie warto podkreślić, że w niektórych przeprowadzonych ostatnio badaniach stwierdzono, że wysoki poziom lipoprotein HDL w surowicy krwi może nie być czynnikiem, który definitywnie chroni przed chorobami układu sercowo-naczyniowego. Dowiedziono natomiast, że poprawianie funkcji lipoprotein HDL, niezależnie od ich stężenia we krwi może prowadzić do obniżenia ryzyka chorób układu krążenia. Cząsteczki HDL wykazują między innymi właściwości naczynioprotekcyjne, antyoksydacyjne, przeciwzapalne, przeciwapoptotyczne i przeciwzakrzepowe, a także immunomodulacyjne.
Wyniki licznych badań w tej materii wskazują, że korzystny wpływ na poprawę funkcji lipoprotein HDL może mieć regularna konsumpcja polifenoli zawartych w oliwie z oliwek extra virgin i likopenu znajdującego się naturalnie w pomidorach i ich przetworach oraz systematyczny wysiłek fizyczny, a zwłaszcza trening siłowy. Ponadto istnieją doniesienia, że kurkumina, która stanowi główny bioaktywny składnik popularnej przyprawy indyjskiej, czyli kurkumy również może charakteryzować się korzystnym wpływem na polepszenie funkcji lipoprotein HDL, a także oprócz tego wykazuje silne działanie przeciwzapalne, antyoksydacyjne, przeciwangiogenne i przeciwnowotworowe.
[bg_collapse view="link" color="#92d500" icon="arrow" expand_text="Bibliografia " collapse_text="Bibliografia (zwiń)" ]
1. März W., Kleber M.E., Scharnagl H. i wsp.: HDL cholesterol: reappraisal of its clinical relevance. Clin Res Cardiol. 2017 Sep;106(9):663-675. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5565659/
2. Siri-Tarino P.W.: Effects of diet on high-density lipoprotein cholesterol. Curr Atheroscler Rep. 2011 Dec;13(6):453-60. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21901431
3. Rondanelli M., Giacosa A., Morazzoni P. i wsp.: MediterrAsian Diet Products That Could Raise HDL-Cholesterol: A Systematic Review. Biomed Res Int. 2016;2016:2025687. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5108844/
4. Khaw K.T., Sharp S.J., Finikarides L. i wsp.: Randomised trial of coconut oil, olive oil or butter on blood lipids and other cardiovascular risk factors in healthy men and women. BMJ Open. 2018 Mar 6;8(3):e020167. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5855206/
5. Hernáez Á., Fernández-Castillejo S., Farràs M. i wsp.: Olive oil polyphenols enhance high-density lipoprotein function in humans: a randomized controlled trial. Arterioscler Thromb Vasc Biol. 2014 Sep;34(9):2115-9. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25060792
6. McEneny J., Wade L., Young I.S. i wsp.: Lycopene intervention reduces inflammation and improves HDL functionality in moderately overweight middle-aged individuals. J Nutr Biochem. 2013 Jan;24(1):163-8. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22819555
7. Ganjali S., Blesso C.N., Banach M. i wsp.: Effects of curcumin on HDL functionality. Pharmacol Res. 2017 May;119:208-218.
8. Roberts C.K., Katiraie M., Croymans D.M. i wsp.: Untrained young men have dysfunctional HDL compared with strength-trained men irrespective of body weight status. J Appl Physiol (1985). 2013 Oct 1;115(7):1043-9. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3798817/ [/bg_collapse]
Mateusz Durbas
Related posts
Ciekawostki
Cynk a odporność – jakie są zależności?
Cynk największą popularność zyskuje jesienią. Jest to w pełni uzasadnione, ponieważ cynk pełni krytyczną funkcję w funkcjonowaniu układu odpornościowego. Jego…
Kurkumina a choroby nowotworowe – jakie są zależności?
Wizytówką kurkuminy jest jej działanie przeciwzapalne, które naukowcy bardzo szeroko opisują w publikacjach naukowych. Przewlekłe stany zapalne uznawane są za…
Magnez w sporcie – jakie są korzyści?
Im większa aktywność fizyczna, tym większe zapotrzebowanie na magnez. Jeśli chcesz zapewnić swojemu ciału optymalne warunki do uzyskiwania progresu sportowego,…
Koenzym Q10 a serce – jakie są zależności?
Serce nieustannie tłoczy krew, która zaopatruje wszystkie nasze tkanki w substancje odżywcze. Co będzie, gdy osłabi swoją pracę? Skutki są…
Maksymalna pompa mięśniowa
Właśnie rozpoczynasz przygodę z treningiem na siłowni, czy może jesteś doświadczonym zawodnikiem szukającym sposobów na optymalizację swojego treningu? Bez względu…
Posiłek potreningowy – najważniejszy w ciągu dnia?
W świecie fitness upowszechniło się takie przekonanie, które głosi, iż posiłek potreningowy jest najważniejszym posiłkiem jedzonym w ciągu całego dnia….
Strength & Conditioning – co to w ogóle jest?
Strength & Conditioning, czyli w wolnym tłumaczeniu siła i kondycjonowanie – co to w ogóle jest za dziedzina nauki i…
Długotrwały trening aerobowy a poziom testosteronu u mężczyzn
Jednym z fizjologicznych systemów organizmu, który jest niezwykle wrażliwy na stres związany z wykonywanymi systematycznie ćwiczeniami fizycznymi jest układ hormonalny….