Truskawki – nie tylko smaczne, lecz i zdrowe 

Z całą pewnością zdecydowana większość społeczeństwa ubolewa nad faktem, iż sezon na świeże truskawki jest tak krótki, bowiem jakże trudno czasem bywa zachować umiar w rozkoszowaniu się niesamowitym smakiem tychże wspaniałych owoców. Co prawda, pewnym pocieszeniem dla miłośników smaku truskawek w długim okresie poza sezonem zbiorów, pozostają owoce mrożone oraz suszone, a także liczne przetwory takie jak: dżemy, powidła, konfitury, musy, soki, smoothie, lody, galaretki, kisiele, jogurty, etc.

Truskawki – bogate źródło antyoksydantów

Stale rosnąca liczba publikacji naukowych wskazuje, że truskawki są obecnie uważane za żywność funkcjonalną oferującą wiele dodatkowych korzyści zdrowotnych, wykraczających poza podstawową wartość odżywczą, czego dowodem są dotychczas licznie zgromadzone doniesienia w fachowym piśmiennictwie na temat ich właściwości przeciwutleniających, przeciwzapalnych, przeciwnadciśnieniowych, antyhiperlipidemicznych oraz antyproliferacyjnych [1 – 9]. Warto podkreślić, że świeże truskawki są niskokaloryczne (35 kcal/100 g) i są cennym źródłem węglowodanów (9,1 g/100 g), błonnika pokarmowego (2,1 g na 100 g), potasu (148 mg/100 g), żelaza (0,75 mg/100 g), witaminy C (41,2 mg/100 g), karotenoidów (β-karoten, luteina), antocyjanidynów, flawonoli (kwercetyna, kaempferol, myrycetyna) oraz flawan-3-oli (katechina, epikatechina, epigallokatechina, etc.) [1].

Owoce truskawki zawierają również znaczne ilości kwasu elagowego, garbników i fitosteroli. Zważywszy na ten rezerwuar ważnych składników pokarmowych, w szczególności licznych fitozwiązków wykazujących właściwości neutralizujące nadprodukcję reaktywnych form tlenu, truskawki znalazły się na opracowanej w 2010 roku przez francuskich naukowców liście 100 najbogatszych produktów żywnościowych w polifenole, co wyraźnie podkreśla ich potencjał antyoksydacyjny [4]. Co jeszcze ciekawe, okazuje się, że antyoksydanty owoców truskawki wynikają zarówno z obecności miąższu, jak i niełupek (małych orzeszków), pomimo, iż te drugie składniki stanowią jedynie niewielką część owoców to potrafią odpowiadać, aż za 81 % całkowitej aktywności antyoksydacyjnej TEAC [5].

Korzyści zdrowotne wynikające z regularnej konsumpcji truskawek

Dotychczas przeprowadzone badania epidemiologiczne wykazały, że spożycie truskawek było powiązane z licznymi korzyściami zdrowotnymi, między innymi takimi jak: zapobieganie stanom zapalnym, stresowi oksydacyjnemu, chorobom układu sercowo-naczyniowego, cukrzycy, nowotworom oraz otyłości [3, 5 - 9]. Uważa się, że te pozytywne efekty są w głównej mierze związane z aktywnością przeciwutleniającą związków fenolowych, zwłaszcza ellagitannin  i antocyjanów.

Ponadto, zdrowotne właściwości truskawek są związane nie tylko z określoną zawartością poszczególnych bioaktywnych fitozwiązków, lecz także ze stopniem przemiany podczas procesu trawienia, bowiem większa część spożytych polifenoli nie jest wchłaniana przez barierę jelitową, podczas gdy antocyjany są bezpośrednio i szybko wchłaniane z żołądka i jelita cienkiego [5]. Warto także wspomnieć, że w niektórych pracach odnotowano, iż kilkutygodniowa suplementacja liofilizowanych truskawek może przyczyniać się do poprawy lipidogramu, ciśnienia tętniczego krwi oraz obniżenia stężenia krążących cząsteczek adhezyjnych (VCAM-1) i zmniejszenia sztywności naczyń tętniczych u pacjentów z zespołem metabolicznym, cukrzycą typu 2, czy nadciśnieniem tętniczym [7 – 9].

Podsumowanie

Z całą pewnością, truskawki można określić jako żywność funkcjonalną, zapewniającą dodatkowe korzyści zdrowotne, wykraczające poza standardowe dostarczenie energii i wartościowych składników odżywczych dla optymalnego funkcjonowania organizmu człowieka. Owoce truskawki zawierają liczne fitochemikalia (substancje pochodzenia roślinnego) o udowodnionych właściwościach antyoksydacyjnych, antyzapalnych, przeciwnadciśnieniowych oraz hipolipemizujących, co jedynie powinno utwierdzić nas w przekonaniu, że warto jeść truskawki.

[bg_collapse view="link" color="#92d500" icon="arrow" expand_text="Bibliografia " collapse_text="Bibliografia (zwiń)" ]

1. Basu A., Nguyen A., Betts N.M., Lyons T.J.: Strawberry as a functional food: an evidence-based review. Crit Rev Food Sci Nutr. 2014;54(6):790-806. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24345049
2. Giampieri F., Forbes-Hernandez T.Y., Gasparrini M., Alvarez-Suarez J.M., Afrin S., Bompadre S., et al.: Strawberry as a health promoter: an evidence based review. Food Funct. 2015 May;6(5):1386-98. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25803191
3. Giampieri F., Alvarez-Suarez J.M., Battino M.: Strawberry and human health: effects beyond antioxidant activity. J Agric Food Chem. 2014 May 7;62(18):3867-76.
4. Pérez-Jiménez J., Neveu V., Vos F., Scalbert A.: Identification of the 100 richest dietary sources of polyphenols: an application of the Phenol-Explorer database. Eur J Clin Nutr. 2010 Nov;64 Suppl 3:S112-20. https://www.nature.com/articles/ejcn2010221/tables/1
5. Ariza M.T., Reboredo-Rodríguez P., Mazzoni L., Forbes-Hernández T.Y., Giampieri F., Afrin S., et al.: Strawberry Achenes Are an Important Source of Bioactive Compounds for Human Health. Int J Mol Sci. 2016 Jul 11;17(7). pii: E1103. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4964479/
6. Afrin S., Gasparrini M., Forbes-Hernandez T.Y., Reboredo-Rodriguez P., Mezzetti B., Varela-López A., et al.: Promising Health Benefits of the Strawberry: A Focus on Clinical Studies. J Agric Food Chem. 2016 Jun 8;64(22):4435-49. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27172913
7. Basu A., Fu D.X., Wilkinson M., Simmons B., Wu M., Betts N.M.: Strawberries decrease atherosclerotic markers in subjects with metabolic syndrome. Nutr Res. 2010 Jul;30(7):462-9. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2929388/
8. Moazen S., Amani R., Homayouni Rad A., Shahbazian H., Ahmadi K., Taha Jalali M.: Effects of freeze-dried strawberry supplementation on metabolic biomarkers of atherosclerosis in subjects with type 2 diabetes: a randomized double-blind controlled trial. Ann Nutr Metab. 2013;63(3):256-64. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24334868
9. Feresin R.G., Johnson S.A., Pourafshar S., Campbell J.C., Jaime S.J., Navaei N., et al.: Impact of daily strawberry consumption on blood pressure and arterial stiffness in pre- and stage 1-hypertensive postmenopausal women: a randomized controlled trial. Food Funct. 2017 Nov 15;8(11):4139-4149. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29099521 [/bg_collapse]