Potas – rola, zapotrzebowanie, objawy niedoboru 

Potas to składnik mineralny, który dostarczamy do naszego organizmu wraz z pożywieniem. Jest on bardzo ważny do prawidłowej pracy całego naszego ciała. Dieta bogata w potas może pomóc w obniżaniu ciśnienia krwi, chronić nas przed udarem, zapobiegać osteoporozie czy kamicy nerkowej.

Dlaczego potas jest nam tak bardzo potrzebny?

Potas jest jednym z trzech najważniejszych dla nas składników mineralnych. Jest on odpowiedzialny za zapewnianie prawidłowej gospodarki kwasowo-zasadowej oraz wodno-elekrolitowej organizmu. Jest także niezbędny do spalania węglowodanów oraz białek.

To między innymi dzięki niemu w naszym ciele utrzymuje się właściwa objętość płynów. Ma także wpływ na ciśnienie krwi, dlatego produkty bogate w potas powinny być spożywane przez osoby zmagające się ze zbyt wysokim ciśnieniem. Odpowiada za prawidłowe skurcze mięśni oraz powstawanie impulsów nerwowych. Odgrywa również istotną role w trawieniu oraz wydzielaniu insuliny. Dba także o prawidłowy rytm serca.

Zatem niski poziom potasu będzie przekładał się na zaburzenie wszystkich tych funkcji. Warto jednak wspomnieć, że potas nie jest produkowany naturalnie przez nasz organizm, dlatego tak ważne jest, aby codziennie spożywać odpowiednią ilość produktów bogatych w ten składnik mineralny.

• OLIMP Potas 60 tab.
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!
• MZ-STORE Potassium 150 kaps.
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!
• SWANSON Potassium Citrate 99mg 120 kaps.
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!
• ALINESS Cytrynian Potasu 300mg 100 tab.
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!

Produkty bogate w potas:

• ziemniaki oraz bataty
• biała fasola, soczewica, groch, soja
• zielone liściaste warzywa
• buraki, natka pietruszki, chrzan,
• sos pomidorowy
• owoce cytrusowe
• banany, figi, morele, rodzynki, melon, czarne porzeczki
• awokado
• jogurt naturalny
• owoce morze np. małże
• łosoś, karp, halibut, dorsz, makrela, sardynki
• mięso (wszystkie rodzaje)
• mleko kokosowe, mleko w proszku, mleko krowie
• pestki dyni, orzechy

Zapotrzebowanie na potas

Zapotrzebowanie niemowląt do 6 miesiąca życia wynosi około 400 mg/dobę, a od 6 miesiąca do 1 roku życia wynosi 700 mg/dobę.

Dzieci powyżej 1 roku życia:

• dzieci w wieku 1-3 lat- 2400 mg/dzień
• dzieci w wieku 4-6 lat- 3100 mg/dzień
• dzieci w wieku 7-9 lat- 3700 mg/dzień
• dzieci w wieku 10-12 lat- 4100 mg/dzień
• młodzież w wieku 13-18 lat 4700 mg/dzień

Kobiety oraz mężczyźni powyżej 19 roku życia potrzebują 4700 mg/dzień. Optymalne spożycie u kobiet w ciąży również wynosi około 4700 mg/dzień. Największe jednak zapotrzebowanie wykazują kobiety w tracie karmienia piersią - około 5100 mg/dobę.

Objawy niedoboru potasu

Niestety, jeśli nie będziemy dbać o naszą dietę, możemy być narażeni na niedobór wielu ważnych składników mineralnych, w tym m.in. potasu. W takim przypadku, taki stan nazywamy fachowo hipokaliemią.

Niedobór objawia się najczęściej uczuciem ogólnego osłabienia, apatią, sennością, częstymi zaparciami, ale także zaburzeniami koncentracji.  Czasami osoby mający deficyt potasu w organizmie są nadpobudliwe, drżą im mięśnie, mają zaburzenia rytmu serca oraz bolesne skurcze mięśni, a nawet mogą pojawiają się różnego rodzaju obrzęki.

Innym objawem zbyt niskiego poziomu potasu w organizmie jest również osłabienie ścięgien oraz mięśni szkieletowych. Może pojawić się także wielomocz, czyli tzw. nefropatia hipokaliemiczna spowodowana zaburzeniami w zagęszczeniu moczu. Możliwe jest także osłabienie mięśni dróg moczowych w skutek czego może dojść nawet do zatrzymania moczu.

Często u osób z niedoborami występuje tzw. "żabi brzuch", czyli spłaszczenie, "rozlanie" się brzucha, spowodowane osłabieniem napięcia mięśni. Tyczy się to nie tylko ścian brzucha, ale także żołądka oraz jelit. Przyczyną takiego zjawiska może być nie tylko hipokaliemia, ale także krzywica.

Ponadto niedobór potasu może się obawiać pod postacią zaburzeń rytmu serca oraz zbyt wysokiego ciśnienia tętniczego. Niski poziom potasu w organizmie wiąże się często z niedoborem magnezu. W takim przypadku objawy, zwłaszcza skurcze mięśni mogą być nasilone.

Kto jest szczególnie narażony na niedobory potasu?

Na niedobory potasu często są narażone osoby zmagające się z chorobami nerek. Najczęstszą jednak przyczyną hipokaliemii jest niezdrowa dieta, ale także stosowanie zbyt restrykcyjnych diet czy głodówek oraz odwodnienie organizmu.

W przypadku osób chorych na cukrzycę, lekarz często zaleca suplementację potasem, by poprawić ich wrażliwość na insulinę.

Czasami przyjmowanie leków moczopędnych oraz przeczyszczających może usunąć bardzo dużo potasu z organizmu. Podczas zażywania takich leków należy szczególnie dbać o dietę tak, aby nie dopuścić do niedoboru.

Niskie stężenie potasu może być związane z ciężkimi chorobami takimi jak np. zespół Conna, zespół Barttera, wrodzony przerost nadnercza czy zespół Cushinga.

Jak leczyć niedobory potasu?

Niedobory tego składnika mineralnego niewątpliwie należy uzupełniać, ponieważ bez potasu nasz organizm nie jest w stanie prawidłowo funkcjonować.

Po rozpoznaniu przez lekarza niskiego poziomu potasu, najpierw stara się on usunąć przyczynę hipokaliemii, jeśli tylko jest to możliwe. Potem najprawdopodobniej wdroży suplementację tego składnika w formie preparatów doustnych, zawierających mieszankę różnych witamin i składników mineralnych lub też przepisze sam potas w tabletkach.

Aby niedobory nie powracały, najważniejszą kwestą będzie zmiana diety na zdrowszą oraz bogatą w najróżniejsze składniki mineralne. Należy wtedy spożywać jak najwięcej zdrowych produktów bogatych w potas.

W trakcie suplementacji potasu pacjent wymaga regularnych kontroli lekarskich oraz oceny stężenia potasu i innych elektrolitów we krwi. Nie należy leczyć niedoboru potasu na własną rękę. Ważne jest również, aby poziom tego składnika mineralnego był wyrównywany stopniowo oraz aby nie dopuścić do hiperkaliemii, czyli nadmiaru potasu w organizmie.

Nadmiar potasu w organizmie

Nadmiar potasu w naszym organizmie jest niestety bardzo trudny do zdiagnozowania. Objawów nie ma zbyt wiele, a na dodatek są one trudne do wykrycia.

Podczas hiperkaliemii, zwanej również hiperpotasemią, dochodzi zazwyczaj do zakłóceń pracy rytmu serca, a także zaburzeń działania układów: nerwowego oraz mięśniowego. Objawia się to zwolnieniem czynności pracy rytmu serca, zaburzeniami czucia, osłabieniem i porażeniem mięśni. Innymi objawami są np. apatia czy zaburzenia świadomości. Hiperpotasemia może doprowadzić do zgonu, właśnie z powodu toksycznego oddziaływania na serce.

Czynniki ryzyka przedawkowania potasu obejmują:

• osoby przyjmujące zbyt dużo suplementów potasu
• zbyt intensywny wysiłek fizyczny
• chemioterapia
• używanie kokainy
• osoby chore na cukrzyce
• ciężkie poparzenia
• długotrwałe przyjmowanie niektórych leków np. regulujących ciśnienie krwi

Przedawkowanie potasu pochodzącego z pożywienia jest bardzo mało prawdopodobne, a wręcz wydaje się być niemożliwe.

Podsumowanie

Potas to taki składnik mineralny, którego poziom powinniśmy często kontrolować, ponieważ jest on niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Na szczęście badania można wykonać w każdym laboratorium za niską cenę 🙂

Aby nie dopuścić do niedoborów, należy zdrowo się odżywiać oraz badać się regularnie. Produktów bogatych w potas jest bardzo dużo - z tego względu dobrze zbilansowana dieta to klucz do naszego zdrowia.

Źródła:

http://nutritiondata.self.com/facts/legumes-and-legume-products/4315/2

http://nutritiondata.self.com/facts/vegetables-and-vegetable-products/2770/2