Niekorzystny genotyp a proces redukcji masy ciała 

Otyłość i jej współwystępowanie stały się w dzisiejszych czasach głównymi problemami zdrowia publicznego na całym świecie. Nie ulega żadnej wątpliwości, że odpowiednie interwencje żywieniowe oraz modyfikacje związane ze stylem życia mogą doprowadzić do pożądanej utraty masy ciała u otyłych osób, niemniej jednak już od dawna obserwuje się indywidualną zmienność reakcji organizmu na metody zastosowane w badaniach klinicznych podejmujących kwestię nadmiernej masy ciała i odchudzania.

Poza aspektami behawioralnymi i psychologicznymi, również czynniki genetyczne mogą pomóc wyjaśnić, dlaczego interwencje związane ze sposobem odżywiania i modyfikacją stylu życia są bardziej skuteczne w przypadku niektórych osób, aniżeli u innych. Wydaje się zatem, że lepsze zrozumienie wpływu zróżnicowania na poziomie genetycznym na utratę masy ciała w odpowiedzi na określoną strategię żywieniową i zmianę nawyków stylu życia może pomóc w opracowaniu bardziej skutecznych programów prozdrowotnych mających na celu odchudzanie z uwzględnieniem zmiennych osobniczych [1].

W licznych pracach naukowych dokonano dotychczas analizy wielu genów w odniesieniu do otyłości, spośród których jednym z najważniejszych jest gen podatności na otyłość FTO (ang. fat mass and obesity-associated protein). Uważa się, że dokonywanie zmiany w genie FTO jest powszechne i występuje u ¾ Europejczyków, a także mieszkańców Ameryki Północnej, co wiąże się z podwyższonym o 20 – 30 % ryzykiem otyłości. Ponadto, ekspresja genu FTO jest związana z regulacją przyjmowania pokarmu, a co za tym idzie wpływa również na bilans energetyczny. Polimorfizmy pojedynczego nukleotydu (ang. Single Nucleotide Polymorphisms - SNP) w genie podatności na otyłość FTO, których blisko 45 % występuje u rasy białej, mogą przyczyniać się do zwiększonego spożycia pokarmu, w szczególności powszechnie w dzisiejszych czasach dostępnej w sklepach wysokoprzetworzonej i jednocześnie bogatokalorycznej żywności, a tym samym zwiększają ryzyko otyłości (około 1,7 razy bardziej niż inne). Odkryto również, że związek genu FTO z otyłością jest skorelowany także z wiekiem i stąd największy wpływ tych genów można zaobserwować w przedziale wiekowym miedzy 7 a 20 rokiem życia, niemniej jednak mechanizm tego efektu nie jest jeszcze dobrze poznany [2, 3].

• APOLLO'S HEGEMONY Fucoxanthin 90 kaps.
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!
• HADES' HEGEMONY Rocket Fuel 180 kaps.
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!
• SWANSON Coleus Forskohlii 400mg 60 kaps.
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!

Systematyczna praca przeglądowa i metaanaliza autorstwa Xiang i wsp. upubliczniona dwa lata temu w czasopiśmie The American Journal of Clinical Nutrition dostarcza pewnych dowodów, że utrata masy ciała jest różna w zależności od genotypów FTO w odpowiedzi na interwencję żywieniową i określoną modyfikację stylu życia. Wyniki publikacji sugerują, że osoby będące homozygotycznymi nosicielami allelu predysponującego do otyłości FTO mogą utracić większą masę ciała, dzięki realizacji określonych strategii mających na celu zmianę nawyków żywieniowych i stylu życia, niż nie nosiciele [1]. Z kolei rezultaty innej przeprowadzonej metaanalizy, która ukazała się w wysoko notowanym czasopiśmie PLoS Medicine wskazują wyraźnie, że regularnie uprawiana aktywność fizyczna łagodzi wpływ oddziaływania genu FTO na wskaźnik masy ciała BMI i otyłość u dorosłych, aż o blisko 30 %, co istotnie podkreśla znaczenie aktywności ruchowej dla osób genetycznie predysponowanych do otyłości [2]. Co więcej, autorzy kolejnej interesującej pracy przeglądowej stwierdzili, że wpływ genu FTO na otyłość może być w znacznym stopniu modyfikowany przez styl życia, ponieważ zaobserwowali w objętych analizą badaniach, że rola polimorfizmów genu FTO w zwiększaniu ryzyka występowania otyłości jest wyraźnie nasilona wskutek siedzącego trybu życia, niskiej aktywności ruchowej oraz diety o wysokiej kaloryczności [3].

Reasumując, na podstawie wyników przytoczonych w niniejszym artykule prac naukowych warto podkreślić po raz kolejny, że predyspozycje genetyczne są istotnym czynnikiem rozwoju otyłości, niemniej jednak zrzucanie całej winy za niepowodzenia w walce nadmiernymi zapasami tkanki tłuszczowej w organizmie wyłącznie na wadliwe geny nie wydaje się być racjonalnym podejściem, gdyż sposób odżywiania, aktywność fizyczna i codzienne nawyki związane ze stylem życia odgrywają równie istotną rolę w tej materii. Na dowód tego należy koniecznie wspomnieć o wynikach metaanalizy przeprowadzonej przez Livingstone i wsp., którzy dowiedli, że osoby z niekorzystnym genotypem FTO w porównaniu do reszty populacji reagują równie dobrze na interwencję żywieniową, zwiększenie aktywności ruchowej oraz wprowadzenie leczenia farmakologicznego [4].

[bg_collapse view="link" color="#92d500" icon="arrow" expand_text="Bibliografia " collapse_text="Bibliografia (zwiń)" ]
1. Xiang L., Wu H., Pan A. i wsp.: FTO genotype and weight loss in diet and lifestyle interventions: a systematic review and meta-analysis. Am J Clin Nutr. 2016 Apr;103(4):1162-70. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4807705/
2. Kilpeläinen T.O., Qi L., Brage S. i wsp.: Physical activity attenuates the influence of FTO variants on obesity risk: a meta-analysis of 218,166 adults and 19,268 children. PLoS Med. 2011 Nov;8(11):e1001116. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3206047/
3. Kalantari N., Doaei S., Keshavarz-Mohammadi N. i wsp.: Review of studies on the fat mass and obesity-associated (FTO) gene interactions with environmental factors affecting on obesity and its impact on lifestyle interventions. ARYA Atheroscler. 2016 Nov;12(6):281-290. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5455327/
4. Livingstone K.M., Celis-Morales C., Papandonatos G.D. i wsp.: FTO genotype and weight loss: systematic review and meta-analysis of 9563 individual participant data from eight randomised controlled trials. BMJ. 2016 Sep 20;354:i4707. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6168036/ [/bg_collapse]