MACA – korzyści płynące z suplementacji 

Popularność maca znacznie wzrosła na przestrzeni ostatnich lat. Roślina ta pochodzi z Peru i jest powszechnie dostępnym suplementem. Występuje w postaci proszku lub kapsułek. Korzeń macy jest tradycyjnie używany w celu zwiększenia płodności i podniesienia libido.

Co to jest maca?

Maca, znana również jako Lepidium meyenii, jest czasami określana mianem peruwiańskiego żeń-szenia. Rośnie głównie w Andach, w centralnym Peru, w trudnych warunkach i na bardzo dużych wysokościach - ponad 13000 stóp (4000 metrów).

Maca należy do warzyw krzyżowych, a zatem jest blisko spokrewniona z brokułem, kalafiorem, kapustą i jarmużem. Ma długą historię zastosowania kulinarnego i leczniczego w Peru (1).  Jadalną częścią rośliny jest korzeń, który rośnie pod ziemią. Występuje on w kilku kolorach, od białego do czarnego.

Korzeń macy jest zwykle suszony i spożywany w postaci proszku, ale jest także dostępny w kapsułkach oraz w formie płynnego ekstraktu. Smak sproszkowanego korzenia maca jest najczęściej opisywany jako ziemisty i orzechowy. Nie wszystkim smak ten odpowiada. Wiele osób dodaje korzeń macy do koktajli, owsianek i słodkich wypieków.
Warto zauważyć, że badania nad właściwościami maca są jeszcze we wczesnym stadium. Co daje maca i dlaczego warto ją kupić?

1. Maca jest bardzo odżywczą rośliną.

Proszek z korzenia macy jest bardzo pożywny oraz jest doskonałym źródłem wielu ważnych witamin i minerałów (2).

Jedna uncja (28 gramów) sproszkowanego korzenia macy zawiera:

Kalorie: 91
Węglowodany: 20 g
Białko: 4 gramy
Błonnik: 2 gramy
Tłuszcz: 1 gram
Witamina C: 133% RDA
Miedź 85% RDA
Żelazo: 23% RDA
Potas: 16% RDA
Witamina B6: 15% RDA
Mangan: 10% RDA

Korzeń maca jest dobrym źródłem węglowodanów i białka o niskiej zawartości tłuszczu. Zawiera też sporo błonnika. Jest również bogaty w niektóre niezbędne witaminy i składniki mineralne, takie jak witamina C, miedź i żelazo.

Ponadto, zawiera różne związki roślinne, w tym glukozynolany oraz polifenole (1, 3, 4).

2. Maca zwiększa libido u mężczyzn i kobiet.

Zmniejszony popęd seksualny jest niezwykle powszechnym problemem wśród osób dorosłych. W związku z tym, zainteresowanie ziołami i roślinami, które naturalnie pobudzają libido jest olbrzymie. Maca jest promowana jako skuteczny suplement, wpływający pozytywnie na popęd seksualny, a twierdzenie to zostało poparte badaniami (5).

Przegląd badań z 2010 roku, które obejmowały 131 uczestników, wykazał, że maca znacząco wpływa na zwiększenie popędu seksualnego po ok. 6 tygodniach regularnego stosowania.

3. Maca poprawia płodność u mężczyzn.  

Jeśli chodzi o płodność u mężczyzn, jakość plemników i ich ilość gra niebagatelną rolę. Istnieją pewne dowody, że korzeń maca podwyższa płodność męską (7, 8). Niedawno podsumowano wyniki pięciu małych badań. Okazało się, że maca poprawie jakość nasienia u mężczyzn niepłodnych oraz zdrowych(9).

W jednym z ocenionych badań wzięło udział dziewięciu zdrowych mężczyzn. Po regularnym spożywaniu korzenia maca przez cztery miesiące, naukowcy zanotowali wzrost liczby i ruchliwości plemników (8).

4. Maca może pomóc złagodzić objawy menopauzy.

Menopauza jest definiowana jako czas w życiu kobiety, kiedy jej cykl menstruacyjny zanika. Naturalny spadek estrogenów, który występuje w tym czasie może spowodować szereg nieprzyjemnych objawów. Należą do nich: uderzenia gorąca, suchość pochwy, zmiany nastroju, problemy ze snem i rozdrażnienie.

Na podstawie przeglądu czterech badań dotyczących menopauzy stwierdzono, że maca pomogła złagodzić objawy menopauzy, w tym uderzenia gorąca i niespokojny sen (10). Dodatkowo, badania na zwierzętach sugerują, że maca może pomóc w ochronie zdrowia kości. Kobiety mają większe ryzyko wystąpienia osteoporozy po menopauzie (11, 12, 13).

5. Maca może wpływać na poprawę nastroju.

Liczne badania wykazały, że maca może poprawić nastrój. Wiąże się to między innymi ze zmniejszeniem objawów lęku i depresji, w szczególności w okresie menopauzy (14, 15, 16). Maca zawiera związki roślinne, zwane flawonoidami, które korzystnie wpływają na naszą psychikę (15).

6. Wpływa na poprawę wyników sportowych i dodaje energii

Sproszkowany korzeń maca jest popularnym suplementem wśród kulturystów i sportowców innych dyscyplin. Mówi się, że wspomaga przyrost masy mięśniowej, zwiększa siłę, dodaje energii i poprawia wydajność fizyczną.

Ponadto, w niektórych badaniach na zwierzętach zanotowano także wzrost wytrzymałości (17, 18, 19). Co więcej, badania na ośmiu cyklistach płci męskiej pokazały, że poprawił się ich  czasu przejazdu na dystansie 40 km już po 14 dniach suplementacji ekstraktem z macy (20).

Obecnie nie ma żadnych naukowych dowodów, aby można było w stu procentach potwierdzić wpływ macy na przyrost mięśni.

7. Po nałożeniu na skórę, maca może pomóc chronić ja przed słońcem

Promieniowanie ultrafioletowe (UV) generowane przez słońce może poparzyć, a także trwale uszkodzić niezabezpieczoną skórę. Z biegiem czasu, przy długotrwałej ekspozycji na promieniowanie UV może  ono powodować zmarszczki i zwiększone ryzyko zachorowania na raka skóry (21).

Istnieją dowody, że stosowanie ekstraktu maca w skoncentrowanej formie może pomóc w ochronie skóry przed promieniowaniem UV (1, 22). Jedno z badań wykazało, że ekstrakt z maca stosowany na skórę pięciu szczurów laboratoryjnych, w okresie trzech tygodni, zapobiegł uszkodzeniom jej struktury przez promieniowanie UV.

Efekt ochronny przypisuje się przeciwutleniaczom polifenoli i glukozynolanów występujących w maca (24). Należy pamiętać, że ekstrakt z maca nie może zastąpić konwencjonalnej ochrony przeciwsłonecznej. Ponadto, chroni skórę, gdy jest stosowane na skórę, a nie po zjedzeniu. 

8. Poprawia pamięć i zdolność uczenia się

Maca może poprawić funkcjonowanie mózgu (25). W rzeczywistości, jest tradycyjnie używany przez tubylców w Peru w celu poprawy wydajności dzieci w szkole (1, 26).

W badaniach na zwierzętach maca wpłynęła na zdolność uczenia się i pamięć u szczurów, u których widoczne były deficyty w tym obszarze (27, 28, 29, 30). W związku z tymi badaniami, czarna odmiana maca wydaje się być bardziej skuteczna niż pozostałe odmiany kolorystyczne(29).

9. Maca może zredukować wielkość gruczołu krokowego

Prostata to gruczoł, który można znaleźć jedynie u mężczyzn. Rozbudowa gruczołu krokowego, znana również jako łagodny rozrost stercza, jest powszechna u starzejących się mężczyzn (31).

Większa prostata może powodować różne problemy, np. : z oddawaniem moczu, jako że otacza przewód, przez który mocz jest usuwany z organizmu. Co ciekawe, kilka badań na gryzoniach sugeruje, że czerwone maca zmniejsza wielkość gruczołu krokowego (32, 33, 34, 35).

Uważa się, że efekt, który wywołuje czerwona maca jest spowodowany dużą ilością zawartych w niej glukozynolanów. Substancje te są także związane ze zmniejszonym ryzykiem wystąpienia raka prostaty (36).

Maca - jak stosować i kiedy brać?

Macę niezwykle łatwo jest włączyć do swojej diety. Może być przyjmowana jako suplement, dodawana do szejków, płatków owsianych, wypieków, batonów i wielu innych. Nie ustalono optymalnej dawki leczniczej. Jednakże, dawka proszku korzenia maca stosowana w badaniach na ogół mieści się w zakresie od 1,5-5 gramów dziennie.

Macę można znaleźć w niektórych supermarketach, w sklepach ze zdrową żywnością i u różnych sprzedawców online. Jest ona dostępny w postaci sproszkowanej, 500 mg kapsułkach lub ciekłego ekstraktu. Chociaż żółty maca jest najłatwiej dostępna, ciemne odmiany, takie jak czerwone i czarne mogą posiadać więcej właściwości biologicznych (32, 37).

Maca - bezpieczeństwo, potencjalne skutki uboczne i przeciwwskazania

Maca jest uważana za bezpieczną (38, 39, 40). Jednak tubylcy w Peru wierzą, że spożywanie świeżego korzenia maca może mieć negatywne skutki dla zdrowia. Zalecają wcześniejszą obróbkę termiczną np. we wrzątku.

Dodatkowo, jeśli masz problemy z tarczycą, powinieneś być ostrożny z maca. Zawiera ona bowiem goitrogeny - substancje, które mogą zakłócać normalne funkcje tarczycy.

Wreszcie, kobiety w ciąży lub karmiące piersią powinny skonsultować się z lekarzem prowadzącym przed podjęciem decyzji o suplementacji maca.

A gdzie kupić maca? Sprawdź tutaj!

• APOLLO'S HEGEMONY Peruvian Maca 90 kaps.
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!
• YELLOW STORK TEA Matcha+ Maca 50g
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!
• HEPATICA Maca Plus 90 kaps.
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!

[bg_collapse view="link" color="#92d500" icon="arrow" expand_text="Bibliografia " collapse_text="Bibliografia (Zwiń)" ]

1. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21977053/
2. http://nutritiondata.self.com/facts/custom/2193874/0
3. https://www.researchgate.net/publication/225108951
4. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16315492/
5. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12472620/
6. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20691074/
7. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26421049/
8. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11753476/
9. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27621241/
10. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21840656/
11. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20616517/
12. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19689071/
13. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16466876/
14. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18784609/
15. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24931003/
16. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1755-5949.2008.00052.x/full
17. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1756464612000436
18. http://agris.fao.org/agris-search/search.do?recordID=KR2009003407
19. http://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/bk-2002-0803.ch018
20. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19781622/
21. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20883261/
22. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21781063/
23. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18201354/
24. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27618035/
25. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27648102/
26. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20090350/
27. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21780878/
28. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18955369/
29. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16796734/
30. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17543435/
31. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16985902/
32. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15661081/
33. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17334591/
34. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17289361/
35. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18477205/
36. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19585501/
37. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16174556
38. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16042502
39. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17683465
40. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27548190

[/bg_collapse]