Dlaczego w żołądku musi być kwaśno? 

Pomimo wciąż świetnie mającego się trendu na "odkwaszanie, odtruwanie i eliminowanie", chciałabym dziś podnieść niezwykle ważną kwestię kwaśnego pH dla naszego prawidłowego funkcjonowania. Odpowiedni, kwaśny odczyn żołądka jest bowiem istotnym elementem utrzymania zdrowia (niezwykle często bagatelizowanym...), a jego niedokwaszenie to nieprawidłowość coraz częściej łączona na przykład z występowaniem chorób z autoagresji (Hashimoto).

Głównymi objawami zbyt wysokiego pH w żołądku, są objawy pełności, zmęczenie po jedzeniu, zaparcia lub biegunki (lub obie sytuacje występujące naprzemiennie) a także objawy refluksu.  Ponadto, nieprawidłowość ta często łączona jest z  niskim poziomem witaminy B12, ferrytyny, żelaza i przewlekłym zmęczeniem.

Proces trawienia

Proces trawienia rozpoczyna się już w ustach. To tutaj enzymy zawarte w ślinie rozkładają węglowodany oraz „oczyszczają" pokarm. Gdy pożywienie dostaje się do żołądka, za sprawą kwasu solnego ulega rozdrobnieniu na małe fragmenty - tam trawią się przede wszystkim białka.  Tłuszcze, ulegają rozkładowi w jelitach. Jedynym kwasem jaki produkuje nasz organizm, jest kwas solny. Znajduje się on tylko i wyłącznie w żołądku. Jego zadaniem jest rozdrobnienie białek, aby jelita poradziły sobie z wyciągnięciem z pokarmu wszystkich niezbędnych substancji odżywczych. Gdy kwas żołądkowy jest za słaby (ma za wysokie pH) lub jest go za mało, to zaczynają się problemy. Sytuacja idealna to poziom zakwaszenia żołądka o pH wynoszącym około 1-2,5. Wówczas mamy właściwy poziom kwasu solnego, a enzymy trawienne produkowane w żołądku prawidłowo pełnią swoją funkcję (pepsyna pracuje prawidłowo przy pH 1,6-3,2). Funkcja kwasu solnego to m.in. rozkładanie pokarmu (głównie białka), dezynfekcja, niszczenie bakterii, pasożytów i innych patogenów.

I znowu to Hashimoto?

Jak wykazują badania osoby z zapaleniem tarczycy typu Hashimoto mają niski poziom kwasu żołądkowego (hypochlorhydria), albo też cierpią na jego całkowity brak (achlorhydria).  Być może nie jest to powszechnie wiadome, jednak niewydajne trawienie białek często prowadzić może do wyczerpania organizmu, bowiem jest to proces, w którym zużywamy bardzo dużo energii. Dodatkowo, sytuacji tej towarzyszy zaburzony metabolizm i osłabione wchłanianie składników odżywczych.

Pojawiające się trudności z trawieniem białek mogą doprowadzić jednak do znacznie poważniejszych problemów zdrowotnych. Nieprawidłowo funkcjonujący układ trawienny nie radzi sobie z rozkładaniem złożonych cząsteczek białka, na przykład glutenu, soi i nabiału. Występowanie źle strawionych białkek stanowi większe prawdopodobieństwo wystąpienia nadwrażliwości na nie, dlatego też jest to kolejny argument wskazujący na powiązanie choroby Hashimoto i nadwrażliwości na te składniki pokarmowe. Z jednej strony są to jedne z najtrudniej strawnych białek dla organizmu, z drugiej – stanowią one jedne z najczęściej spożywanych obecnie pokarmów. Jak już niejednokrotnie wspominałam (teoria mimikry molekularnej) organizm może wytwarzać przeciwciała IgG w reakcji na wystąpienie tych białek, czyli przeciwciała dokładnie tej samej klasy, które skierowane są przeciwko tkance tarczycowej w chorobie autoimmunologicznej. Sytuacja może stać się jeszcze bardziej niekorzystna, gdy osoba z nadwrażliwością na dane białka w dalszym ciągu je spożywa, a jej układ trawienny nie działa sprawnie. Wówczas odpowiedź układu immunologicznego staje się jeszcze intensywniejsza ponieważ dostarczanie źle strawionego białka to sygnał dla układu odpornościowego, by wytwarzał więcej tego rodzaju przeciwciał.

• SWANSON Epic Pro 30 kaps.
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!
• APOLLO'S HEGEMONY Sodium Butyrate Forte 100 kaps.
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!
• SWANSON Oregano Oil 120 kaps.
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!
• ALINESS Dzikie Oregano Olej Light 90 kaps.
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!
• DOCTOR'S BEST Betaine HCL Pepsin & Gentian Bitters 120 kaps.
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!

Idźmy dalej...białka wywołujące reakcję alergiczną mogą łączyć się z przeciwciałami, tworząc tzw. kompleksy immunologiczne. W warunkach prawidłowo funkcjonującego organizmu są one rozkładane za pomocą wydzielanych przez żołądek oraz dwunastnicę enzymów proteolitycznych (proteaz). Jednak występowanie wielu kompleksów immunologicznych może doprowadzić do stanu przeciążenia wspominanego systemu proteolitycznego, a w konsekwencji do niedrożności wątroby, chorób autoimmunologicznych i przewlekłych stanów zapalnych. Samo wyeliminowanie białek, które wywołują reakcję może oczywiście zmniejszyć odpowiedź układu odpornościowego i poprawić samopoczucie, niemniej jednak przewlekle występujące niskie pH żołądka może doprowadzić do pojawienia się nadwrażliwości na kolejne pokarmy. Brzmi jak błędne koło? Niestety i w tym przypadku jeden proces silnie połączony jest z drugim.

Wszystko dzieje się w jelitach więc nic dziwnego, że na scenę wkracza również mikrobiota jelitowa. Źle strawione białka stanowią bowiem niezwykle zachęcającą pożywkę dla drobnoustrojów. Środowisko jelit jest niezwykle delikatne i wrażliwe na zmiany – funkcjonuje najlepiej gdy stosunek bakterii probiotycznych do patogennych zachowany jest w ścisłej równowadze. O sytuacji dysbiozy jelitowej mówimy wówczas gdy bakterii oportunistycznych jest więcej niż probiotycznych, zjawisko to niezwykle często łączone jest z powstawaniem wielu chorób autoimmunologicznych (np. występowanie SIBO). Dowiedziono także, że u znacznej części osób dotkniętych chorobą Hashimoto występują zaburzenia równowagi flory jelitowej, co podaje się jako jedną z przyczyn zespołu nieszczelnego jelita (kolejny element wymieniany w etiopatogenezie chorób z autoagresji).

Niedobór kwasu solnego może dodatkowo zwiększyć podatność na infekcje jelitowe, na przykład bakterie Helicobacter pylorii czy Yersinia i pasożyty, które często łączone są z pojawieniem się choroby z autoagresji. Niski poziom kwasu żołądkowego może być konsekwencją kilku sytuacji – niedoborów składników odżywczych, np. tiaminy, diety wegetariańskiej lub wegańskiej, problemów z nadnerczami oraz infekcji H. Pylorii (które neutralizują kwas żołądkowy, by móc przetrwać w ludzkim organizmie). Dodatkowo niedobór kwasu żołądkowego prowadzić może do anemii związanej z niedoborem witaminy B12 bądź żelaza. Jest to związane z faktem, że by wydobyć te składniki odżywcze z pokarmów białkowych organizm potrzebuje kwasu żołądkowego.

Podsumowując, podwyższenie pH i obniżenie poziomu kwasu żołądkowego skutkuje wieloma nieprawidłowościami, wśród których wymienia się:

• zakażenie pasożytami – kwas żołądkowy pomaga sterylizować spożywane pokarmy i pomaga pozbywać się patogenów
• powstanie nietolerancji pokarmowych - proteiny niedostatecznie strawione mogą indukować odpowiedź ze strony ukladu immunologicznego i prowadzić do nietolerancji pokarmowych, szczególnie glutenu i produktów mlecznych
• przerost bakteryjny w jelicie cienkim (SIBO) - bez obecności kwasu żołądkowego bakterie w jelicie mogą przerastać i odżywiać się nie do końca strawionymi białkami. Szacuje się, że u ponad 50 % osób z niedoczynnością tarczycy diganozuje się SIBO
• niedobory składników pokarmowych -  w szczególności żelaza, wapnia i witaminy B12
• hypergastrinemię (nadmierną sekrecję gastryny, innego enzymu trawiennego, jako kompensacja do niskiego poziomu kwasu żołądkowego). Sytuacja ta stanowi konsekwencją przedłużającego się niedobóru kwasu żołądkowego,  może prowadzić do powstania nowotworów w przewodzie pokarmowym

Elementem, który bez wątpienia ma znaczny wpływ na zaburzenie kwasowości żołądka jest coraz bardziej powszechne stosowanie leków zobojętniających sok żołądkowy (inhibitory pompy protonowej lub blokery H2).   Każde przyjęcie takiego leku powoduje "wyłączenie" żołądka na 24 godziny.  Dodatkowo, leki te zawierają aluminium, który odkłada się w naszym organizmie, w szczególności w nerkach i mózgu. Przeprowadzone w 2016 roku badania wykazały, że stosowanie leków zobojętniających kwas żołądkowy przyczynia się również do znacznego obniżenia poziomu witaminy B12 w organizmie.

Co możesz zrobić i jak "zakwasić" swoje środowisko?

1. Ocet jabłkowy fermentowany – najprostsza metoda zakwaszenia to picie 15 min przed głównymi posiłkami 2 łyżek octu jabłkowego fermentowanego, naturalnie mętnego wymieszanego z połową szklanki wody. Co istotne - nie używamy octu spirytusowego!
2. Woda z cytryną – zamiast octu jabłkowego możemy użyć soku z cytryny, którego pH wynosi między 2-2,5
3. Krople żołądkowe -  zaleca się by przed posiłkiem wlać kilka kropli na język - stymulują ona wydzielanie kwasu solnego
4. Tiamina
5. Betaina HCl oraz enzymy trawienne (proteolityczne) – np. bromelanina, papaina, trypsyna (poleam marki Aliness Betaine HCl Pepsine)

Dodatkowo, elementy niezwykle istotne dla dobrego trawienia to:

1. Skupienie na jedzeniu, dokładne przeżuwanie pokarmu – trawienie i stymulowanie układu nerwowego rozpoczyna się już w jamie ustnej!
2. Nie popijanie posiłków wodą, innymi płynami - w trakcie jedzenia! ale...
3. Odpowiednia ilość spożywanej wody w ciągu dnia – woda to najważniejszy katalizator wszystkich reakcji chemicznych!
4. Odpowiednie spożycie sodu i chloru
5. Spożywanie pokarmów naturalnych i nieprzetworzonych
6. Surowe jedzenie, delikatna obróbka termiczna
7. Smaki pobudzające trawienie: gorzki, słony, kwaśny
8. Kiszone, fermentowane jedzenie, kombucha (pyszna, fermentowana herbata - polecam Capitan Kombucha kokosowa 🙂
9. Zielone warzywa - zawierają monosacharyd o nazwie sulfochinowoza, w skrócie SQ, który napędza do działania dobre bakterie żyjące w jelitach. W ten sposób wzbogaca mikroflorę jelit i usprawnia trawienie
10. Dodatki takie jak imbir, pieprz cayenne, chrzan czy koper przyspieszają trawienie, bo pobudzają wydzielanie śliny, soków żołądkowych, i działają rozluźniająco. Rumianek, goryczka lub mniszek lekarski również stymulują pracę soków żołądkowych, wspierają też rozkład cholesterolu i tłuszczów.
9. Dobrze dobrana probiotykoterapia

[bg_collapse view="link" color="#92d500" icon="arrow" expand_text="Bibliografia " collapse_text="Bibliografia (zwiń)" ]

1.Daher R, Yazbeck T, Jaoude JB, Abboud B. Consequences of dysthyroidism on the digestive tract and viscera. World J Gastroenterol. 2009;15(23):2834-8.

2. Virili C, Fallahi P, Antonelli A, Benvenga S, Centanni M. Gut microbiota and Hashimoto's thyroiditis. Rev Endocr Metab Disord. 2018 Oct 8.

3. Shmuely H, Shimon I, Gitter LA. Helicobacter pylori infection in women with Hashimoto thyroiditis: A case-control study. Medicine (Baltimore). 2016;95(29):e4074.

4.Choi YM, Kim TY, Kim EY, et al. Association between thyroid autoimmunity and Helicobacter pylori infection. Korean J Intern Med. 2017;32(2):309-313.

5.Kyriacou A, McLaughlin J, Syed AA. Thyroid disorders and gastrointestinal and liver dysfunction: A state of the art review. Eur J Intern Med. 2015 Oct;26(8):563-71.

6.Ebert EC. The thyroid and the gut. J Clin Gastroenterol. 2010 Jul;44(6):402-6.

7.I. Weintz. Hashimoto. Jak w 90 dni pozbyć się objawów i odzyskać zdrowie

8.Presse N, Perreault S, Kergoat MJ. Vitamin B12 Deficiency Induced by the Use of Gastric Acid Inhibitors: Calcium Supplements as a Potential Effect Modifier. J Nutr Health Aging. 2016;20(5):569-73. [/bg_collapse]