Czy warto włączać do diety orzechy nerkowca? 

Skład nerkowców

Orzechy nerkowca w przeliczeniu na 100 g produktu zawierają średnio 553 kcal, w tym 43,8 g tłuszczu (z czego 23,8 g jednonienasycone oraz po 7,8 g zarówno wielonienasycone, jak i nasycone kwasy tłuszczowe), 30,2 g węglowodanów (w tym 5,9 g cukrów), 18,2 g białka i 3,3 g błonnika pokarmowego [1]. Nerkowce są również bogatym źródłem licznych składników mineralnych (potasu – 660 mg, magnezu – 292 mg, żelaza – 6,7 mg, cynku – 5,8 mg), a także witamin (B₁, B₅, B₆, B₈, E, K), aminokwasów (zwłaszcza kwasu glutaminowego, argininy, kwasu asparginowego, leucyny i waliny) oraz fitosteroli roślinnych, niezależnie od miejsca pochodzenia uprawy [1, 2].  Ponadto, zidentyfikowano w orzechach nerkowca czternaście kwasów tłuszczowych, spośród których najwyższą zawartością charakteryzował się kwas oleinowy, który stanowił, aż 60,7 % udziału w całkowitej zawartości tłuszczu, a następnie kwas linolowy (17,8 %), palmitynowy (10,2 %) i stearynowy (8,9 %).

Orzechy nerkowca a profil kardiometaboliczny

W systematycznej pracy przeglądowej autorstwa de Souza i wsp. odnotowano, że spożycie orzechów nerkowca w ilości od 28 g do 64 g na dzień u dorosłych z umiarkowaną hipercholesterolemią przyczyniło się do zmniejszenia stężenia cholesterolu całkowitego  (- 23,9 % vs. - 4,5 %) i lipoprotein o małej gęstości LDL (- 24,8 % vs. - 3,1 %) w porównaniu do diety kontrolnej [3]. Z kolei w 12-tygodniowym randomizowanym kontrolowanym badaniu z udziałem 300 dorosłych z cukrzycą typu 2 i łagodną nadwagą odnotowano większy wzrost stężenia lipoprotein frakcji HDL (+ 1,7 ± 5,6 mg/dL) oraz wyższy spadek skurczowego ciśnienia krwi (- 4,9 ± 13,7 mm Hg) w grupie interwencyjnej, spożywającej dodatkowo oprócz tradycyjnej diety cukrzycowej 30 g orzechów nerkowca w porównaniu do grupy kontrolnej bazującej wyłącznie na standardowej diecie cukrzycowej (60 – 65 % węglowodanów, 15 – 25 % tłuszczów i 10 – 25 % białka) [4]. Ponadto, w niniejszym eksperymencie nie stwierdzono negatywnego wpływu codziennej konsumpcji nerkowców na masę ciała, parametry gospodarki węglowodanowej i/lub lipidowej organizmu. W opublikowanej pod koniec ubiegłego roku pracy przeglądowej obejmującej wyłącznie metaanalizy zaobserwowano, że 3 metaanalizy badań interwencyjnych trwających między 1 a 12 miesięcy, wykazały obniżenie stężenia glukozy na czczo o 0,08 do 0,15 mmol/L na skutek spożycia ~ 50 – 56 g orzechów, w tym nerkowców w porównaniu z dietami kontrolnymi [5]. W jeszcze innej systematycznej pracy przeglądowej i metaanalizie 61 kontrolowanych badań interwencyjnych, trwających od 3 do 26 tygodni dowiedziono, że spożycie jednej porcji orzechów, w tym nerkowców wynoszącej 28,4 g przyczynia się do znaczącego zmniejszenia stężenia cholesterolu całkowitego (- 4,7 mg/dL), lipoprotein o niskiej gęstości LDL (− 4,8 mg/dL), apolipoprotein B (− 3,7 mg/dL) oraz triglicerydów (− 2,2 mg/dL) w surowicy krwi [6]. Co ciekawe, w przytoczonej pracy odnotowano także, że konsumpcja orzechów, również nerkowców w ilości co najmniej 60 g dziennie może prowadzić do jeszcze bardziej wyraźnej redukcji poziomu cholesterolu całkowitego i trójglicerydów we krwi. Warto jednak podkreślić, że wciąż dysponujemy stosunkowo małą ilość badań, które uwzględniają wpływ określonej interwencji uwzględniającej spożycie orzechów nerkowca na profil kardiometaboliczny.

Alergia na orzechy nerkowca

Fachowa literatura sugeruje, że częstość występowania alergii na orzechy nerkowca rośnie, chociaż poziom dowodów na to jest wciąż niski. Okazuje się bowiem, że już minimalna ilość alergenów orzecha nerkowca może powodować poważną reakcję alergiczną, co sugeruje wysoką siłę działania porównywalną z innymi orzechami drzewnymi, a także orzeszkami ziemnymi. Wydaje się, że alergia na orzechy nerkowca może być wyraźnie niedocenianym, aczkolwiek ważnym problemem zdrowotnym, szczególnie występującym u dzieci [7].

Podsumowanie

Mając na uwadze dane pochodzące z przytoczonych w niniejszym artykule publikacji naukowych, należy zaznaczyć, że umiarkowana konsumpcja niesolonych i nieprzetworzonych orzechów nerkowca może jak najbardziej stanowić zdrowy element dobrze skomponowanej  i zbilansowanej diety każdej zdrowej osoby, niemniej jednak z zachowaniem szczególnej ostrożności w przypadku osób z podejrzeniem alergii na orzechy.

Piśmiennictwo:    

2. Rico R., Bulló M., Salas-Salvadó J.: Nutritional composition of raw fresh cashew (Anacardium occidentale L.) kernels from different origin. Food Sci Nutr. 2015 Oct 6;4(2):329-38. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4779481/
3. de Souza R.G.M., Schincaglia R.M., Pimentel G.D., Mota J.F.: Nuts and Human Health Outcomes: A Systematic Review. Nutrients. 2017 Dec 2;9(12). pii: E1311. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5748761/
4. Mohan V., Gayathri R., Jaacks L.M., Lakshmipriya N., Anjana R.M., Spiegelman D., et al.: Cashew Nut Consumption Increases HDL Cholesterol and Reduces Systolic Blood Pressure in Asian Indians with Type 2 Diabetes: A 12-Week Randomized Controlled Trial. J Nutr. 2018 Jan 1;148(1):63-69. https://academic.oup.com/jn/article/148/1/63/4823695
5. Kim Y., Keogh J., Clifton P.M.: Nuts and Cardio-Metabolic Disease: A Review of Meta-Analyses. Nutrients. 2018 Dec 6;10(12). pii: E1935. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6316378/
6. Del Gobbo L.C., Falk M.C., Feldman R., Lewis K., Mozaffarian D.: Effects of tree nuts on blood lipids, apolipoproteins, and blood pressure: systematic review, meta-analysis, and dose-response of 61 controlled intervention trials. Am J Clin Nutr. 2015 Dec;102(6):1347-56. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4658458/
7. van der Valk J.P., Dubois A.E., Gerth van Wijk R., Wichers H.J., de Jong N.W.: Systematic review on cashew nut allergy. Allergy. 2014 Jun;69(6):692-8. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/all.12401