Czy warto regularnie włączać do diety owoce granatu? 

Granat właściwy (Punica granatum L.) należy do grona najstarszych znanych owoców jadalnych, które obecnie spożywane są powszechnie na całym świecie. Zainteresowanie środowiska naukowego tą rośliną stale rośnie w ostatnich latach, bowiem jak się okazuje jej owoce i nasiona są bogate w liczne bioaktywne związki o szerokim spektrum właściwości prozdrowotnych. W dotychczasowych badaniach wykazano, że granat i jego ekstrakty posiadają silne właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne, przeciwdrobnoustrojowe i przeciwnowotworowe. Na domiar tego, granat może wywierać działanie przeciwnadciśnieniowe, przeciwmiażdżycowe, przeciwagregacyjne oraz przeciwproliferacyjne, jak również korzystnie oddziaływać na funkcje śródbłonka naczyń krwionośnych.

Bioaktywne substancje znajdujące się naturalnie w owocach granatu i jego przetworach (np. świeży sok z granatu) obejmują m.in.: taniny hydrolizujące (galotaniny i elagotaniny), kwas elagowy i jego pochodne, kwas galusowy, antocyjaniny, proantocyjanidyny, flawonoidy, witaminy (B₃, B₄, B₅, B₉, C, K), składniki mineralne (zwłaszcza potas, fosfor, magnez, wapń, cynk, żelazo), a także sterole (kampesterol, beta-sitosterol), lignany, sacharydy, kwasy tłuszczowe, kwasy organiczne, terpeny i terpenoidy oraz błonnik pokarmowy.

Fachowa literatura sugeruje, że granat i jego przetwory wywierają działanie ochronne na układ sercowo-naczyniowy. Wspomniane właściwości kardioprotekcyjne są związane ze zmniejszeniem stresu oksydacyjnego, peroksydacji lipidów, aktywności enzymu konwertującego angiotensynę (ACE), jak również z pozytywnym oddziaływaniem na funkcje makrofagów, komórek śródbłonka naczyniowego i płytek krwi oraz działaniem rozszerzającym naczynia krwionośne. Na dowód tego, w systematycznej pracy przeglądowej i metaanalizie, obejmującej 8 randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych (RCTs) wykazano, że regularna konsumpcja soku z granatu przyczyniła się do znacznego zmniejszenia zarówno skurczowego, jak i rozkurczowego ciśnienia tętniczego krwi  u badanych uczestników.

Warto również podkreślić, że regularne włączanie do diety granatu i jego przetworów (świeżego soku i/lub ekstraktów z owoców) może prowadzić do poprawy wydajności ćwiczeń oraz przyspieszenia regeneracji organizmu po intensywnym wysiłku fizycznym. Dowiedziono, że przyjmowanie soku z granatu (od 50 ml do nawet 500 ml na dobę przez co najmniej 7 dni) lub suplementów zawierających ekstrakty z granatu może zwiększać witalność, siłę mięśni, średnicę naczyń krwionośnych i przepływ krwi, jak również aktywność enzymów antyoksydacyjnych oraz obniżać zmęczenie spowodowane wysiłkiem fizycznym. Co ciekawe, w jednym z niedawnych badań autorstwa polskich uczonych z Gorzowa Wielkopolskiego, w których udział wzięło 19 wioślarzy kadry narodowej zauważono, że dwumiesięczna suplementacja standaryzowanym sokiem z granatu w ilości 50 ml na dobę przyczyniła się u nich do znaczącego wzmocnienia całkowitego potencjału antyoksydacyjnego w osoczu, niemniej jednak nie miała wpływu na biomarkery metabolizmu żelaza (tj. wartość TIBC - całkowita zdolność wiązania żelaza, UIBC - utajona zdolność wiązania żelaza) oraz stanu zapalnego (IL-6).

W przeprowadzonych do chwili obecnej RCTs nie stwierdzono natomiast szczególnie korzystnego wpływu granatu i jego produktów na poprawę metabolizmu glukozy oraz insuliny, profilu lipidowego krwi, kompozycji sylwetki, masy ciała, obwodu talii, wskaźnika BMI, a także stężenia białka C-reaktywnego we krwi.

Summa summarum, owoce granatu są bogate między innymi w błonnik pokarmowy, potas, witaminę C, garbniki, polifenole, flawonoidy i kilka innych związków o właściwościach przeciwutleniających oraz przeciwzapalnych, które finalnie mogą korzystnie wpływać na zdrowie człowieka. Zgromadzone dowody naukowe wskazują, że granat i świeży sok z granatu mogą odgrywać szczególnie ważną w rolę w prewencji chorób sercowo-naczyniowych oraz wspomaganiu regeneracji powysiłkowej u osób aktywnych fizycznie.

[bg_collapse view="link" color="#92d500" icon="arrow" expand_text="Bibliografia " collapse_text="Bibliografia (zwiń)" ]      

1. Wang D., Özen C., Abu-Reidah I.M., et al.: Vasculoprotective Effects of Pomegranate (Punica granatum L.). Front Pharmacol. 2018 May 24;9:544.
2. https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/169134/nutrients
3. Sahebkar A., Ferri C., Giorgini P., et al.: Effects of pomegranate juice on blood pressure: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Pharmacol Res. 2017 Jan;115:149-161.
4. Ammar A., Bailey S.J., Chtourou H., et al.: Effects of pomegranate supplementation on exercise performance and post-exercise recovery in healthy adults: a systematic review. Br J Nutr. 2018 Dec;120(11):1201-1216.
5. Urbaniak A., Skarpańska-Stejnborn A.: Effect of pomegranate fruit supplementation on performance and various markers in athletes and active subjects: a systematic review. Int J Vitam Nutr Res. 2019 Sep 12:1-15.
6. Torregrosa-García A., Ávila-Gandía V., Luque-Rubia A.J., et al.: Pomegranate Extract Improves Maximal Performance of Trained Cyclists after an Exhausting Endurance Trial: A Randomised Controlled Trial. Nutrients. 2019 Mar 28;11(4). pii: E721.
7. Urbaniak A., Basta P., Ast K., et al.: The impact of supplementation with pomegranate fruit (Punica granatum L.) juice on selected antioxidant parameters and markers of iron metabolism in rowers. J Int Soc Sports Nutr. 2018 Jul 24;15(1):35.
8. Huang H., Liao D., Chen G., et al.: Lack of efficacy of pomegranate supplementation for glucose management, insulin levels and sensitivity: evidence from a systematic review and meta-analysis. Nutr J. 2017 Oct 6;16(1):67.
9. Sahebkar A., Simental-Mendía L.E., Giorgini P., et al.: Lipid profile changes after pomegranate consumption: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. 2016 Oct 15;23(11):1103-12.
10. Gheflati A., Mohammadi M., Ramezani-Jolfaie N., et al.: Does pomegranate consumption affect weight and body composition? A systematic review and meta-analysis of randomized controlled clinical trials. Phytother Res. 2019 May;33(5):1277-1288.
11. Sahebkar A., Gurban C., Serban A., et al.: Effects of supplementation with pomegranate juice on plasma C-reactive protein concentrations: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. 2016 Oct 15;23(11):1095-102. [/bg_collapse]