Czy pokarmy mogą obniżać wytrzymałość sportowca? 

Produkty powszechnie uznawane za zdrowe, nie zawsze muszą iść w parze z lepszymi wynikami w sporcie. I choć za zdrowe produkty uznaje się te, które obfitują w związki dla nas niezbędne do prawidłowego funkcjonowania, jak np. kwasy tłuszczowe omega-3 EPA i DHA czy mikroelementy, to matka natura wyposażyła żywność również w substancje, które mogą przyczyniać się do obniżenia potencjału sportowego, jak np. parametr wytrzymałości tlenowej. Przykładem takich produktów, których sportowcy wytrzymałościowi powinni unikać w okresie np. przedstartowym, który przygotowuje ich do finalnej próby, są orzechy pistacjowe, cebula, soja, otręby owsiane czy fasola.

Powyżej wymienione produkty spożywcze oczywiście zawierają mnóstwo potrzebnych do efektywnego funkcjonowania organizmu składników odżywczych, jednakże zawierają też składnik, który, jak wynika z przeprowadzonego badania, zmniejszać może potencjał wytrzymałościowy sportowca, a jest nim rafinoza oligosacharydowa, która jest rodzajem węglowodanu. Badanie zostało przeprowadzone na 20 sportowcach z doświadczeniem w swojej dyscyplinie, w tym wypadku kolarstwie. Tak więc badanie o tyle bardziej wiarygodne, że obiektami badania były osoby, które mają już pewną sprawność wyrobioną i można było ustalić punkt odniesienia.

W eksperymencie 20 kolarzy spożywało 85g pistacji przez 2 tygodnie. Pistacje obfitują w rafinozę oligosacharydową, którą lubią odżywiać się bakterie jelitowe. Następnie po tych 2 tygodniach przystąpili oni do testu sprawnościowego, którego celem było jak najszybsze pokonanie dystansu 75 km na rowerze stacjonarnym, będąc jednocześnie na czczo. W kolejnym etapie ochotnicy przez 2 tygodnie nie spożywali pistacji i po tym czasie ponowiono test sprawnościowy.

• BEST LAB BestElectrolytes 225g
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!
• MZ-STORE Sports Electrolytes 180g
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!
• OWNWAI Elektrolity 240g/300g
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!

W ostatecznym efekcie spożywanie pistacji przed testem sprawnościowym doprowadziło do pogorszenia wyników o prawie 5% względem pomiaru kontrolnego.
We krwi kolarzy, w okresie spożywania dużej ilości pistacji, odnotowano wysoki poziom sacharozy i rafinozy. Prawdopodobnie był to wynik mniejszej sprawności układu pokarmowego przy obciążeniu wysiłkiem fizycznym o wysokiej intensywności, przez co do krwi dostały się substancje, które normalnie by się nie przedostały do niej.

Poziom rafinozy korelował z poziomem (12Z)-9,10-Dihydroxyoctadec-12-enoate (9,10-DiHOME) (tak, trudna nazwa). Związek ten jest uwalniany gdy dochodzi do reakcji układu odpornościowego na komórki uznane za intruzów w organizmie. Substancja ta może prowadzić do samozniszczenia komórek oraz zmniejszać sprawność pieców energetycznych, czyli mitochondriów. Badacze uważają, że tu tkwi przyczyna obniżenia sprawności sportowców w wyniku spożycia pistacji.

To odkrycie może prowadzić do wprowadzenia nowych wytycznych dla sportowców wytrzymałościowych w kontekście diety przygotowującej ich do startu w zawodach. Ograniczenie spożycia rafinozy w produktach spożywczych może wpłynąć na osiągnięcie lepszych wyników, czasów w sportach wytrzymałościowych. Te doniesienia będą wymagały potwierdzenia przez kolejne badania w tej materii. Nie mniej warto mieć w pamięci już teraz, że produkty bogate w rafinozę, jak orzechy pistacjowe, otręby owsiane, cebula, fasola czy soja mogą wpływać niekorzystnie na finalne wyniki sportowców dyscyplin wytrzymałościowych, stąd korzystnym może być ograniczenie ich spożycia na kilka dni przed zawodami.