Czy boostery testosteronu naprawdę działają? 

Pewnie nie wiecie, ale od końca lat 80-tych notuje się na świecie ciągły spadek testosteronu u mężczyzn. Badania przeprowadzone[1] na 1532 mężczyznach wskazują, że w skali roku testosteron spada średnio o 1,2%( lub o 17% biorąc pod uwagę cały okres trwania eksperymentu). Oznacz to mniej więcej tyle, że mężczyźni w 2004 roku mają średnio o 17% mniej testosteronu niż mężczyźni, w tym samym wieku, w 1987 roku.

Chociaż próba ta była przeprowadzona tylko w Stanach  Zjednoczonych, jest wysoce prawdopodobne, że na pozostałej części globu sytuacja wygląda tak samo, i mężczyźni z krajów wysokorozwiniętych mają coraz niższy poziom testosteronu. Należy więc zadać sobie pytanie co jest tego przyczyną i jak można to naprawić.

Starzenie się a poziom testosteronu

Od dawna uważa się, że poziom testosteronu, zarówno u kobiet jak i u mężczyzn, maleje wraz z wiekiem[2]. Faktem jest, że gdyby zbadamy grupę starszych mężczyzn, znaczna większość z nich będzie miała obniżony poziom tego hormonu w organizmie. Spadek poziomu testosteronu oraz hormonu wzrostu (kolejny hormon, którego stężenie spada wraz z wiekiem) może wywołać wiele poważnych konsekwencji, między innymi: zwolnienie metabolizmu, obniżenie apetytu, osłabienie libido, zmniejszenie gęstości kości oraz możliwości budowania i utrzymywania masy mięśniowej. Najnowsze badania[3] donoszą jednak, że spadek testosteronu wraz z wiekiem nie jest nieunikniony. Co zatem możemy zrobić, aby utrzymać testosteron w organizmie na optymalnym poziomie?

Sterydy, prohormony i naturalne boostery testosteronu

Suplementy są jedną z pierwszych opcji, która przychodzi nam do głowy, kiedy myślimy o zwiększeniu poziomu testosteronu w organizmie. Możemy je podzielić na naturalne, pochodzenia ziołowego oraz na farmaceutyki. Farmaceutyki to oczywiście sterydy oraz prohormony, które są prekursorami hormonów, ale same wykazują znikomą aktywność hormonalną. Aktualnie, z punktu widzenia prawnego, sterydy podnoszące poziom testosteronu są dostępne jedynie na receptę, a skuteczne prohormony są ciężko dostępne.
W wyniku tych obostrzeń, zainteresowanie oraz badania nad naturalnymi, ziołowymi boosterami testosteronu znacznie wzrosły na przestrzeni ostatnich dwóch dekad. Dwie główne zalety korzystania z naturalnych składników to: zmniejszenie ilości potencjalnych skutków ubocznych oraz fakt, że mobilizujemy organizm do zwiększonej produkcji własnego testosteronu zamiast dostarczania mu go w formie syntetycznej.

Skład naturalnych boosterów testosteronu

Jeśli kiedykolwiek zdecydujesz się sięgnąć po suplement, który jest naturalnym boosterem testosteronu, na pewno na jego etykiecie znajdziesz nazwy substancji,  z którymi w życiu nie miałeś styczności. W tym celu, aby ułatwić Ci zadanie, poniżej spisaliśmy listę składników, na które należy zwrócić uwagę podczas swoich poszukiwań:

1. Kwas D-asparaginowy.

Kwas D-asparaginowy (lub po prostu DAA) jest jedną z najczęściej wykorzystywanych substancji w tego typu suplementach. Pochodzący z argininą DAA został odkryty w soku ze  szparagów i uważa się, że reguluje i stymulują syntezę testosteronu, zarówno w przysadce mózgowej, jak i w jądrach. Początkowe badania nie były obiecujące, ale z czasem odkryto[4], że dawka powyżej 3 gram dziennie wywołuje pozytywną odpowiedź organizmu. Tak jest, im więcej zażywasz, tym lepsze efekty otrzymujesz. Inne badania[5], trwające 28 dni, nie stwierdzają jednak znaczącej różnicy w poziomie testosteronu przed i po kuracji. Sugerują natomiast, że najbardziej widoczne są rezultaty u mężczyzn z poziomem testosteronu poniżej normy. Pomimo tego, że dowody wciąż nie są jednoznaczne, DAA uważa się za najbardziej obiecujący składnik naturalnych boosterów testosteronu. Zwrócicie uwagę, że są dwie formy kwasu asparaginowego - L-asparaginowy oraz D-asparaginowy. Wybierajcie zawsze kwas D-asparaginowy.

2. Longjack (longifolia)

Znany również pod nazwą Tonkgat Ali, korzeń rośliny longjack jest tradycyjnie używany w krajach takich jak Malezja, Indonezja i Wietnam jako afrodyzjak oraz w leczeniu różnych schorzeń, np. malarii, migreny, nadciśnienia czy też artretyzmu. Jedną z kluczowych substancji aktywnych w longjack'u jest eurycomanona, która wpływa na redukcje estrogenu oraz zwiększenie stężenia testosteronu. Badania[6] pokazują, że wpływa ona nie tylko na poziom testosteronu, ale także na budowanie suchej tkanki mięśniowej, tkankę tłuszczową oraz obwód mięśni. Skuteczność, zarówno u kobiet jak i u mężczyzn, badano wykorzystując dawkę ok. 100mg dziennie.

3. Tribulus Terrestris

Tribulus Terrestris (TT) jest ziołem, które od dawna wykorzystywane jest jako afrodyzjak oraz jako lekarstwo na schorzenia dróg moczowych, a także jako składnik naturalnych boosterów testosteronu. Badania na zwierzętach[6] suplementowanych TT pokazują znaczny wzrost stężenia testosteronu w surowicy krwi. Próba na ludziach nie wypadła już jednak tak pomyślnie, niektórzy badacze wskazują na brak istotnego wpływu. Należy jednak zwrócić uwagę, że badania te zostały przeprowadzone na młodszych ochotnikach. Pomimo tego, że aktualne badania nie są wyjątkowo  optymistyczne, nikt nie może w pełni podważyć skuteczności TT. Powinny zostać przeprowadzone dodatkowe analizy w celu weryfikacji wyników, pogłębione o dokładne badania protodioscyny - kluczowej substancji aktywnej TT.

4. Kozieradka pospolita

Powszechnie stosowana w kuchni Indyjskiej i Bliskiego Wschodu, kozieradka, może być używana zarówno jako zioło, kiedy wykorzystuje się liście lub jako przyprawa - nasiona. Została przebadana pod kątem regulowania stężenia glukozy we krwi oraz potencjalnego wpływu na zwiększenie poziomu testosteronu. Oba badania zostały przeprowadzone na grupie wytrenowanych mężczyzn. Wyniki badań różnią się od siebie. Jedne wskazują[7], że kozieradka oddziałuje pozytywnie na organizm przy dawce 500 mg dziennie, drugie badania[8] natomiast nie stwierdziły jednoznacznego wpływu kozieradki nawet przy wyższej dawce, 600 mg/dzień. Jeszcze inne badania donoszą o dobrym wpływie tej rośliny na męskie libido. Pomimo niewielu badań i wciąż nie do końca jednoznacznych wyników, kozieradka jest bardzo często wykorzystywana w naturalnych boosterach testosteronu,

Jakie jeszcze substancje naturalne wpływają na zwiększenie poziomu testosteronu?

Powyższe składniki są bezsprzecznie najczęściej wykorzystywane, jednak nie są to jedyne substancje, których zaletą jest zwiększanie poziomu testosteronu. Jest ich znacznie więcej. Niektóre są już przebadane, a ich działanie - potwierdzone, niektóre, przynajmniej na te chwilę, są w fazie testów. Są to np.:

• Epimedium
•  Maca
• Ashwaganda
• Żeń-szeń
• Bazylia azjatycka
• Bulbine natalensis
• Maczużnik
• Bocznia piłkowana
• Traganek
• Miłorząb dwuklapowy
• Mucuna pruriens
• Pokrzywa zwyczajna

Składniki odżywcze niezbędne do utrzymania testosteronu na optymalnym poziomie

Zarówno poziom testosteronu, jak i zdolność organizmu do jego produkcji, może być regulowany przez szereg czynników, takich jak: aktywność fizyczna, palenie oraz dieta. Nie wdając się w zbyt wiele szczegółów, zdolność organizmu do produkcji testosteronu jest ściśle związana ze spożyciem tłuszczy. Badania[9] wykazały, ze zarówno rodzaj tłuszczy jak i ich ilość mogą mieć wpływ na stężenie testosteronu w organizmie. Generalnie powinno spożywać się większą ilość tłuszczy nasyconych i jednonasyconych. Zdajemy sobie sprawę, że brzmi to jak herezja,  biorąc pod uwagę to co ogólnie mówiło się o tłuszczach w diecie, ale czasy się zmieniają, i nie powinieneś bać się tłuszczy o ile nie masz poważnych problemów zdrowotnych.

Ponadto,  jest jeszcze kilka z mikroelementów, które są uważane za ważne dla zdrowej produkcji testosteronu, między innymi witaminy z grupy D i cynku. W odniesieniu do suplementacji, starają się dążyć do 3000 IU witaminy D i 30 mg cynku. Można użyć multiwitamin, jednoskładnikowych suplementów lub ZMA w celu zapewnienia sobie części lub całości zalecanej dawki.

Czy boostery testosteronu naprawdę działają?

Najkrótszą odpowiedzią na to pytanie jest stwierdzenie: mogą działać. Tak jak z każdym innym suplementem, nawet tym przebadanym wzdłuż i wszerz, o potwierdzonej skuteczności (jak np. kreatyna), zawsze znajdzie się grupa osób, których organizm nie odpowie na daną substancje w oczekiwany sposób. To są właśnie te osoby, które pomimo treningu i zażywanych suplementów nie notują żadnych spektakularnych zmian. Jednak według nas, większość sportowców,  odczuje pozytywny wpływ boosterów testosteronów w trakcie ich stosowania.

Aby zachować zdolność produkcyjną i optymalny poziom testosteronu, nie bój się tłuszczy i upewnij się, że masz wystarczająco dużo cynku i witaminy D. Ponadto, gdy już zdecydujesz się na booster testosteronu, pamiętaj, że mają się w nim znaleźć składniki, takie jak:  kwas D-asparaginowy ( DAA), Longjack, kozieradka i  Tribulus. Utrzymuj też swoje treningi na odpowiednim poziomie intensywności i dbaj o dietę!

Poznaj również ranking najlepszych boosterów testosteronu!

[bg_collapse view="link" color="#92d500" icon="arrow" expand_text="Bibliografia " collapse_text="Bibliografia (zwiń)" ]

1. Travison TG, Araujo AB, O'Donnell AB, Kupelian V, McKinlay JB. ‘A population-level decline in serum testosterone levels in American men.’ J Clin Endocrinol Metab. 2007 Jan;92(1):196-202.
2. Harman SM, Metter EJ, Tobin JD, Pearson J, Blackman MR; Baltimore Longitudinal Study of Aging. ‘Longitudinal effects of aging on serum total and free testosterone levels in healthy men. Baltimore Longitudinal Study of Aging.’ J Clin Endocrinol Metab. 2001 Feb;86(2):724-31.
3. Shi Z, Araujo AB, Martin S, O'Loughlin P, Wittert GA. Longitudinal changes in testosterone over five years in community-dwelling men. Clin Endocrinol Metab. 2013 Aug;98(8):3289-97.
4. Topo E, Soricelli A, D'Aniello A, Ronsini S, D'Aniello G. ‘The role and molecular mechanism of D-aspartic acid in the release and synthesis of LH and testosterone in humans and rats.’ Reprod Biol Endocrinol. 2009 Oct 27;7:120. doi: 10.1186/1477-7827-7-120.
5. Willoughby DS, Leutholtz B. ‘D-aspartic acid supplementation combined with 28 days of heavy resistance training has no effect on body composition, muscle strength, and serum hormones associated with the hypothalamo-pituitary-gonadal axis in resistance-trained men.’ Nutr Res. 2013 Oct;33(10):803-10.
6. Gunnels TA, Bloomer RJ (2014) Increasing Circulating Testosterone: Impact of Herbal Dietary Supplements. J Plant Biochem Physiol 2:130.
7. Wilborn C, Taylor L, Poole C, Foster C, Willoughby D, Kreider R. ‘Effects of a purported aromatase and 5α-reductase inhibitor on hormone profiles in college-age men.’ Int J Sport Nutr Exerc Metab. 2010 Dec;20(6):457-65.
8. Steels E, Rao A, Vitetta L. ‘Physiological aspects of male libido enhanced by standardized Trigonella foenum-graecum extract and mineral formulation.’ Phytother Res. 2011 Sep;25(9):1294-300.
9. Volek JS, Kraemer WJ, Bush JA, Incledon T, Boetes M. ‘Testosterone and cortisol in relationship to dietary nutrients and resistance exercise.’ J Appl Physiol (1985). 1997 Jan;82(1):49-54. [/bg_collapse]