Cukrzyca typu 1:  objawy, przyczyny, dieta, leczenie. Część 1 

Cukrzyca typu 1 (dawniej określana jako cukrzyca insulinozależna lub cukrzyca młodzieńcza) jest stanem, w którym organizm przestaje wytwarzać insulinę. Powoduje to wzrost poziomu glukozy we krwi (cukru we krwi). Istnieją dwa rodzaje cukrzycy, typu 1 i typu 2. W cukrzycy typu 1 układ odpornościowy atakuje trzustkę, co powoduje, że trzustka przestaje wytwarzać insulinę. W cukrzycy typu 2 trzustka może wytwarzać insulinę, ale organizm nie może jej optymalnie użyć.

Przyczyną cukrzycy typu 1 jest autoimmunologiczne niszczenie trzustkowych komórek beta, które może być spowodowane przez wirusy i infekcje, a także inne, nieznane nam czynniki. W wielu przypadkach przyczyna nie jest znana. Naukowcy szukają lekarstw na cukrzycę typu 1, takich jak możliwość przeszczepu trzustki lub niektórych jej komórek.

Czynnikami ryzyka dla cukrzycy typu 1 są: historia zachorowań na cukrzycę w rodzinie, zbyt wczesne wprowadzanie pewnych pokarmów (owoców) lub zbyt późno (owies / ryż) do diety niemowląt i narażenie na pewne toksyny.

Objawami cukrzycy typu 1 są:

• częste oddawanie moczu,
• nadmierne pragnienie,
• utrata masy ciała,
• infekcje skóry,
• infekcje pęcherza moczowego lub pochwy,
• ból brzucha.

Czasami cukrzyca przebiega (początkowo) bez wyraźnych objawów. Cukrzyca typu 1 jest diagnozowana za pomocą badań krwi. Mierzy się poziom cukru we krwi, a następnie mierzy się poziom insuliny i przeciwciał, aby potwierdzić cukrzycę typu 1 (w porównaniu z cukrzycą typu 2). Cukrzyca typu 1 jest leczona insuliną i całkowitą zmianą stylu życia. W szczególności ważne jest planowanie posiłków, aby upewnić się, że spożycie węglowodanów odpowiada przyjętej dawce insuliny.

Powikłaniami cukrzycy typu 1 są: choroby nerek, problemy z oczami, choroby serca i schorzenia neurologiczne (neuropatia cukrzycowa), takie jak utrata czucia w stopach. Słabe gojenie się ran może być również powikłaniem cukrzycy typu 1. Cukrzycy typu 1 nie można zapobiec, jednak utrzymywanie poziomu cukru we krwi na zdrowych poziomach może opóźniać lub zapobiegać objawom lub długotrwałym powikłaniom. Obecnie nie ma lekarstwa na cukrzycę typu 1.

Rokowanie lub oczekiwana długość życia osoby z cukrzycą typu 1 jest dobra, jeśli kontrola poziomu cukru we krwi utrzymuje się w zdrowym zakresie. Oczekiwana długość życia osoby z cukrzycą typu 1 była o około 11 lat niższa niż średnia populacji. Aktualnie, wraz z podnoszeniem świadomości osób chorych oraz rozwojem technologii (pompy insulinowe) długość życia systematycznie wydłuża się. Poprawia się również jego jakość i redukuje ryzyko potencjalnych powikłań.

Czym dokładnie jest cukrzyca typu 1?

Cukrzyca typu 1 jest chorobą autoimmunologiczną, która wpływa na zdolność naszego ciała do bieżącego regulowania poziomu cukru we krwi. Nasz układ odpornościowy atakuje komórki beta trzustki, a co za tym idzie – sabotuje produkcję insuliny. Bez insuliny nie jest możliwe obniżanie poziomu cukru we krwi i jego prawidłowe dystrybuowanie. Jeśli wysoki poziom cukru we krwi utrzymuje się przez długi czas może to prowadzić do bardzo poważnych powikłań zdrowotnych.  Typowymi schorzeniami związanymi z wysokim poziomem cukru są: niewydolność nerek, neuropatia cukrzycowa, problemy z gojeniem się ran, niewydolność krążeniowa. Ponad to, wysoki poziom cukru we krwi nie przekłada się na wysoki poziom energii. Nasze komórki nie są bowiem w stanie odpowiednio zaabsorbować węglowodanów, w związku z czym – pozostają niejako niedożywione.

Cukrzyca typu 1 jest chorobą autoimmunologiczną, wyleczenie prawdopodobnie wiąże się z „wymianą” uszkodzonej trzustki lub jej regeneracją. Ponieważ osoby z cukrzycą typu 1 nie są w stanie  wytwarzać własnej insuliny, muszą wstrzykiwać jej syntetyczny zamiennik. Dawki muszą odpowiadać ilości insuliny, którą nasz organizm wyprodukowałby po otrzymaniu konkretnej porcji węglowodanów. Utrzymywanie poziomu cukru we krwi w normalnym, zdrowym zakresie (to, co lekarze nazywają "dobrą kontrolą glikemiczną") jest kluczem do zapobiegania długotrwałym powikłaniom zdrowotnym.

Jakie są objawy cukrzycy typu 1?

Cukrzyca typu 1 może być subtelna lub poważnie zagrażać życiu. W przypadku osób z łagodnymi  objawami cukrzyca typu 1 nie jest wykrywana do czasu wykonania badania krwi lub moczu. Jeśli dana osoba ma są to z reguły:

1. utrata masy ciała,
2. pragnienie,
3. nadmierne oddawanie moczu.

Inne objawy:

4. intensywny zapach moczu,
5. infekcje dróg moczowych (UTI),
6. infekcje drożdżakowe,
7. uczucie głodu nawet po posiłkach,
8. ból brzucha,
9. biegunka,
10. zmęczenie,
11. opuchnięte kostki,
12. nocne poty,
13. rozmyty obraz,
14. owocowy lub kwaśny oddech,
15. wypadanie włosów,
16. ogólnie zły samopoczucie.

Osoby z cukrzycą typu 1 doświadczają częstszych infekcji skóry lub dróg oddechowych.

Niezdiagnozowana cukrzyca typu 1 może zagrażać życiu, jeśli dana osoba popadnie w kwasicę ketonową.

Jaka jest różnica między cukrzycą typu 1 i 2?

Głównym procesem zachodzącym w cukrzycy typu 1 jest to, że trzustka nie może już wytwarzać insuliny. Cukrzyca typu 2 jest bardziej wynikiem insulinooporności (komórki ciała nie są w stanie prawidłowo korzystać z insuliny), czyli pobierania zbyt dużrj ilość insuliny, aby przenieść glukozę z krwi do komórek. Z czasem osoby z cukrzycą typu 2 mogą również doświadczać zmniejszonej produkcji insuliny w trzustce. W cukrzycy typu 1 z czasem organizm może również rozwinąć oporność na insulinę; szczególnie u osób, które nabierają dużej wagi podczas stosowania insuliny.

Czy cukrzyca typu 1 jest genetyczną (dziedziczną) chorobą?

Istnieje silny związek między uwarunkowaniami genetycznymi a cukrzycą typu 1. Można to sprawdzić, patrząc na genotyp ludzkich antygenów leukocytów (HLA). Krewni pierwszego stopnia osób chorych są bardziej narażeni na wystąpienie cukrzycy. Jednak w przypadku każdej choroby genetycznej ważne jest, aby pamiętać, że może nastąpić zmiana ekspresji genów w odpowiedzi na epigenetyczne (żywieniowe) środowisko. Czynniki ryzyka można kontrolować i minimalizować późniejsze powikłania. Najważniejsze jest wybranie odpowiedniego specjalisty, który pomoże nam ułożyć dietę oraz późniejszy plan leczenia.

Jak rozwija się cukrzyca typu 1 (przyczyny)?

Cukrzyca typu 1 jest spowodowana autoimmunologicznym zniszczeniem komórek beta trzustki, które produkują insulinę. Nie wiadomo, dlaczego tego typu atak organizmu na własne komórki w ogóle występuje. Istnieją jednak czynniki, które mogą pomóc nam określić jak bardzo jesteśmy narażeni na wystąpienie tej choroby.

• Genetyka, w tym historia chorób w rodzinie, a także to, jak matka odżywiała się w czasie ciąży.
• Ekspozycje na chemikalia, szczególnie te, które wiąże się z zaburzeniami endokrynologicznymi, występujące w tworzywach sztucznych.
• Infekcje wirusowe mogą również wyzwalać proces autoimmunologiczny.
• W badaniach naukowych wykazano, że wczesne lub późne wprowadzanie pewnych pokarmów dla niemowląt wywołuje cukrzycę typu 1. Wprowadzenie owoców przed 5 miesiącem życia lub czekanie aż do 7 miesięcy na wprowadzenie ziaren, takich jak owies i ryż, zwiększa ryzyko cukrzycy. Jednak badania pokazują, że karmienie piersią zmniejsza takie ryzyko.

Podstawowa przyczyna cukrzycy typu 1 nie jest jednoznaczna.