Ludy Himalajów znają wiele surowców botanicznych, które mają świetny wpływ na zdrowie człowieka. Shilajit jest interesujący nie tylko dzięki właściwościom zdrowotnym, ale też swojej wyjątkowej formie. Naturalnie ma postać czarno-brązowego wysięku ze skał w wysokich górach. Obecnie Shilajit jest popularnym suplementem diety, a jego ekstrakty mają udokumentowany wpływ m.in. na poziom testosteronu i zdolności poznawcze.
Co to jest ten Shilajit?
Shilajit (nazywany też Mumio) jest naturalną substancją występującą w wysokich górach, powstającą przez wieki w wyniku stopniowego rozkładu niektórych roślin pod wpływem działania mikroorganizmów. Oczyszczone Mumio tradycyjnie stosowano dla poprawy zdrowia. Spożywały je nawet dzieci, dodając do mleka podczas porannego posiłku.
Zbierany jest głównie w górach Himalajów między Indiami a Nepalem, chociaż znajdywano go również w Rosji, Tybecie, Afganistanie, a nawet na północy Chile, choć wtedy nazwany jest andyjskim Shilajit.
Jest silnym i bardzo bezpiecznym suplementem diety, który w medycynie ajurwedyjskiej od wieków stosowany jest jako środek rewitalizujący i odmładzający.
Co się w nim kryje?
Najważniejszym i najobfitszym składnikiem Shilajit są kwasy fulwowe. Te kwasy powstają w wyniku degradacji materii roślinnej przez mikroorganizmy, głównie Euphorbia royleana i Trifolium repens. Kwas fulwowy jest świetnie rozpuszczalny w wodzie w różnych pH, co wpływa na jego bardzo dobrą wchłanialność w jelitach.
Uznaje się, że kwas fulwowy odpowiada za zdecydowaną większość właściwości zdrowotnych Shilajit. Ma on między innymi silne działanie przeciwutleniające. Badania nad składem andyjskiego Shilajit z Chile wykazały wartości wskaźnika ORAC między 50 a 500 jednostek Trolox/g materiału. Jest to znaczne więcej niż w przypadku owoców Noni i borówek, które są znane z wydajnego działania przeciwutleniającego. Na podstawie innych doniesień z badań naukowych wiemy, że kwas fulwowy ma potencjał przeciwzapalny i możliwość wpływania na pamięć.
Poza kwasem fulwowym, w Shilajit znajdują się też dibenzo α-pirony (również bardzo znaczące) i sporo minerałów, spośród których najbardziej znacząca jest obecność selenu. Pozostałe składniki różnią się w zależności od regionu, w którym pozyskiwany jest surowiec. Mogą obejmować: kwas elagowy, niektóre kwasy tłuszczowe, żywice, lateks, gumy, albuminy, triterpeny, sterole, aromatyczne kwasy karboksylowe, 3,4-benzokumaryny, aminokwasy, polifenole i lipidy fenolowe.
Właściwości zdrowotne Shilajit
Badania przedkliniczne dotyczące Shilajit wskazują na jego ogrom potencjalnych zastosowań. Zauważano różne właściwości, w tym:
- przeciwwrzodowe
- przeciwutleniające
- wzmacniające funkcje poznawcze i pamięć
- przeciwcukrzycowe
- przeciwlękowe
- przeciwalergiczne i immunomodulujące
- przeciwzapalne
- przeciwbólowe
- przeciwgrzybicze
- ochronne przed warunkami na dużych wysokościach
- neuroprotekcyjne przeciw zaburzeniom poznawczym
- zdolność do pozytywnej interakcji z innymi lekami
Niżej trochę szerzej omówimy te najważniejsze i najlepiej udokumentowane właściwości.
- Dodaj do koszyka
Tania wysyłka od 9,99 PLN! - Dodaj do koszyka
Tania wysyłka od 9,99 PLN! - Dodaj do koszyka
Tania wysyłka od 9,99 PLN!
Jak działa na testosteron?
Prawda jest taka, że Shilajit jest jednym z najciekawszych suplementów diety na podniesienie testosteronu. Zaskakująco dobre efekty suplementacji zauważano w badaniach na ludziach i to stosując standardowe dawki przez względnie krótki czas.
Oczyszczony Shilajit został sprawdzony u zdrowych ochotników w wieku od 45 do 55 lat pod kątem jego wpływu na męską gospodarkę hormonalną, a głównie poziom testosteronu. To badanie kliniczne było randomizowane, podwójnie zaślepione, kontrolowane placebo, a w grupie badanej uczestnicy przyjmowali po 250 mg ekstraktu Shilajit dwa razy na dobę. Suplementowanie Shilajit przez kolejne 90 dni sprawiło, że znacząco wzrósł całkowity testosteron, wolny testosteron i dehydroepiandrosteron (DHEAS) w porównaniu z placebo. Hormony gonadotropowe (LH i FSH) zachowały wcześniejsze stężenia.
Wpływ na zdolności poznawcze i stres
Badania wskazują na interesujące zastosowanie Shilajit w zakresie kontroli zaburzeń poznawczych związanych ze starzeniem się. W ten sposób kwas fulwowy, główna substancja czynna, blokuje samoagregację tau, otwierając drogę do badań nad wykorzystaniem w terapii choroby Alzheimera.
Analizy zmian biochemicznych w mózgach gryzoni po suplementacji Shilajit pokazują, że wzmacnia się działanie układu dopaminergicznego. Dzięki temu możliwa jest poprawa koncentracji, motywacji, a także zmniejszenie lęku i poprawa samopoczucia. Jednym z tradycyjnych zastosowań Shilajit było przeciwdziałanie stresowi. Wykazano to m.in. w badaniach na gryzoniach, gdzie Shilajit z Indii i Nepalu dawały istotną poprawę bezruchu w teście wymuszonego pływania (forced swim test).
Jak dawkować Shilajit?
Ekstrakty Shilajit w suplementach standaryzowane są na kwas fulwowy. A przynajmniej powinny być, jeśli mówimy o dobrej jakości. Jest to główny składnik aktywny i to na nim nam najbardziej zależy. Z tego powodu dobierając dawkowanie Shilajit, skupiamy się głównie na ilości kwasu fulwowego.
Często stosowany i skuteczny protokół obejmuje przyjmowanie 2 razy dziennie po 100 mg kwasu fulwowego. Odpowiada to ilościom:
- 2x dziennie po 500 mg Shilajit 20%
- 2x dziennie po 200 mg Shilajit 50%
Ekstrakty 20 i 50% są najpopularniejszymi surowcami. Pomiędzy nimi nie ma dużej różnicy, o ile dobierzemy ilości dostarczające tyle samo kwasu fulwowego, jednak 500 mg wariantu 20% może dostarczać więcej dodatkowych składników (minerały i inne składowe Shilajit) niż 200 mg 50%.
[bg_collapse view="link" color="#92d500" icon="arrow" expand_text="Bibliografia " collapse_text="Bibliografia (zwiń)" ]
Carrasco-Gallardo C, Guzmán L, Maccioni RB. Shilajit: a natural phytocomplex with potential procognitive activity. Int J Alzheimers Dis. 2012;2012:674142. doi:10.1155/2012/674142
Pandit S, Biswas S, Jana U, De RK, Mukhopadhyay SC, Biswas TK. Clinical evaluation of purified Shilajit on testosterone levels in healthy volunteers. Andrologia. 2016;48(5):570-575. doi:10.1111/and.12482
Agarwal SP, Khanna R, Karmarkar R, Anwer MK, Khar RK. Shilajit: a review. Phytother Res. 2007;21(5):401-405. doi:10.1002/ptr.2100
[/bg_collapse]
Related posts
Ciekawostki
Cynk a odporność – jakie są zależności?
Cynk największą popularność zyskuje jesienią. Jest to w pełni uzasadnione, ponieważ cynk pełni krytyczną funkcję w funkcjonowaniu układu odpornościowego. Jego…
Kurkumina a choroby nowotworowe – jakie są zależności?
Wizytówką kurkuminy jest jej działanie przeciwzapalne, które naukowcy bardzo szeroko opisują w publikacjach naukowych. Przewlekłe stany zapalne uznawane są za…
Magnez w sporcie – jakie są korzyści?
Im większa aktywność fizyczna, tym większe zapotrzebowanie na magnez. Jeśli chcesz zapewnić swojemu ciału optymalne warunki do uzyskiwania progresu sportowego,…
Koenzym Q10 a serce – jakie są zależności?
Serce nieustannie tłoczy krew, która zaopatruje wszystkie nasze tkanki w substancje odżywcze. Co będzie, gdy osłabi swoją pracę? Skutki są…
Maksymalna pompa mięśniowa
Właśnie rozpoczynasz przygodę z treningiem na siłowni, czy może jesteś doświadczonym zawodnikiem szukającym sposobów na optymalizację swojego treningu? Bez względu…
Posiłek potreningowy – najważniejszy w ciągu dnia?
W świecie fitness upowszechniło się takie przekonanie, które głosi, iż posiłek potreningowy jest najważniejszym posiłkiem jedzonym w ciągu całego dnia….
Strength & Conditioning – co to w ogóle jest?
Strength & Conditioning, czyli w wolnym tłumaczeniu siła i kondycjonowanie – co to w ogóle jest za dziedzina nauki i…
Długotrwały trening aerobowy a poziom testosteronu u mężczyzn
Jednym z fizjologicznych systemów organizmu, który jest niezwykle wrażliwy na stres związany z wykonywanymi systematycznie ćwiczeniami fizycznymi jest układ hormonalny….