Wpływ miodu na kondycję zdrowotną osób aktywnych fizycznie 

Miód jest zaliczany do grupy substancji słodzących pochodzenia naturalnego, które chętnie wykorzystywane są na co dzień w wielu gospodarstwach domowych na całym świecie [1, 2]. Ten popularny produkt żywnościowy składa się w blisko 80 % z węglowodanów, głównie fruktozy i glukozy oraz w około 19 % z wody. Ponadto zawiera on również szeroką gamę innych składników, takich jak choćby białka, aminokwasy, oligosacharydy, witaminy, sole mineralne, polifenole, kwasy organiczne, związki aromatyczne oraz enzymy, których jest około 500. Indeks glikemiczny (IG) miodu waha się w przedziale od 32 do nawet 85, w zależności od pochodzenia botanicznego [1]. Miody bogate we fruktozę, takie jak chociażby miód akacjowy mają niski IG oraz zarazem wolno krystalizują w porównaniu z miodami bogatymi w glukozę, np. miodem rzepakowym.

W dotychczas przeprowadzonych badaniach wykazano, że miód posiada szerokie spektrum właściwości biologicznych, które obejmuje między innymi aktywność przeciwbakteryjną, przeciwwirusową, przeciwpasożytniczą, przeciwzapalną, przeciwutleniającą, antymutagenną oraz przeciwnowotworową [1 – 3]. Takie efekty działania miodu mogą przynajmniej częściowo wynikać z jego wysokiej osmolarności, hamującej wzrost bakterii oraz obecności związków polifenolowych o właściwościach antybakteryjnych, jak również przeciwdrobnoustrojowej aktywności enzymu - oksydazy glukozowej, czego rezultatem jest także wytwarzanie nadtlenku wodoru. Sugeruje się również, że miód ze względu na wysoką zawartość łatwo przyswajalnych węglowodanów może być odpowiednim źródłem energii zarówno dla sportowców, jak i osób ćwiczących rekreacyjnie.

Czy konsumpcja miodu zapewnia jakiekolwiek korzyści zdrowotne osobom uprawiającym regularnie sport?

W lipcu obecnego roku w czasopiśmie naukowym „Nutrients” ukazała się systematyczna praca przeglądowa autorstwa brytyjskich naukowców z Leeds Trinity University, której celem była właśnie ocena wpływu spożycia miodu na kondycję psychofizyczną osób systematycznie wykonujących ćwiczenia fizyczne [1]. Do systematycznego przeglądu finalnie włączono 9 publikacji naukowych o całościowej liczbie 186 uczestników, w tym 125 mężczyzn i 61 kobiet. Zaobserwowano, że konsumpcja miodu w okolicy pojedynczej sesji treningowej (przed i/lub w jej trakcie) wydaje się wywoływać podobne efekty w zakresie wydolności wysiłkowej, odczuwanego zmęczenia, glikemii i odpowiedzi immunologicznej w porównaniu z innymi źródłami węglowodanów.

Odnotowano natomiast poprawę możliwości wysiłkowych organizmu u osób stosujących w porze okołotreningowej miód w porównaniu z uczestnikami nie spożywającymi żadnych źródeł węglowodanów w okresie wykonywanych ćwiczeń. Na domiar tego wykazano, że regularnie spożywany miód przez co najmniej kilka tygodni może przyczyniać się do osłabienia zaburzeń układu immunologicznego, wynikających z podejmowania intensywnych i/lub długotrwałych ćwiczeń, jak również ewentualnie poprawiać markery kościotworzenia. Warto także podkreślić, że zastosowane projekty badawcze i różnice metodologiczne pomiędzy publikacjami, utrudniają klarowne ustalenie czy zaobserwowane odpowiedzi można przypisać nieodłącznym właściwościom samego miodu, czy też odzwierciedlają one inne czynniki, takie jak choćby rozbieżności w przyjmowaniu węglowodanów. Z punktu widzenia brytyjskich naukowców, szczególnie interesujące może być sprawdzenie w kolejnych badaniach zastosowania miodu w celu poprawy wydolności fizycznej u zawodników sportów drużynowych.

Wnioski

Miód jest substancją pochodzenia naturalnego, składającą się w blisko 80 % z węglowodanów, w tym głównie fruktozy i glukozy. W związku z tym, iż miód posiada właściwości przeciwutleniające, przeciwdrobnoustrojowe i przeciwzapalne, istnieje teoretyczna podstawa jego stosowania jako naturalnego suplementu diety u osób regularnie podejmujących wysiłek fizyczny. Obecne dowody wskazują, że w porównaniu z innymi formami węglowodanów, spożywanie miodu wywiera podobny wpływ na wydolność fizyczną, postrzeganie zmęczenia, stężenie glukozy we krwi i odpowiedź immunologiczną, gdy jest on przyjmowany bezpośrednio przed i/lub podczas ćwiczeń. Ponadto rutynowe, wielotygodniowe włączanie miodu do diety może złagodzić liczne zaburzenia funkcjonowania układu odpornościowego, które są zwykle powiązane z systematycznym wykonywaniem ćwiczeń o wysokiej intensywności. Pomimo braku rozstrzygających dowodów, teoria popiera stosowanie miodu, zwłaszcza jako potencjalnego środka ergogenicznego w porze okołotreningowej.

[bg_collapse view="link" color="#92d500" icon="arrow" expand_text="Bibliografia " collapse_text="Bibliografia (zwiń)" ]

1. Bogdanov S., Jurendic T., Sieber R., Gallmann P.: Honey for nutrition and health: a review. J Am Coll Nutr. 2008 Dec;27(6):677-89. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19155427
2. Hills S.P., Mitchell P., Wells C., Russell M.: Honey Supplementation and Exercise: A Systematic Review. 2019 Jul 12;11(7). pii: E1586. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6683082/
3. Samarghandian S., Farkhondeh T., Samini F.: Honey and Health: A Review of Recent Clinical Research. Pharmacognosy Res. 2017 Apr-Jun;9(2):121-127. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5424551/ [/bg_collapse]