Czy regularna konsumpcja pełnotłustego nabiału zwiększa ryzyko sercowo-naczyniowe? 

Pomimo postępów w zakresie ulepszonej profilaktyki pierwotnej i leczenia, choroby układu sercowo-naczyniowego wciąż stanowią główną przyczynę zgonów oraz zachorowalności zarówno w Europie, jak i na całym świecie [1]. Szacuje się, że każdego roku 1,8 miliona mieszkańców Unii Europejskiej umiera z powodu choroby wieńcowej, udaru mózgu i powiązanych z nimi chorób układu krążenia. Niewątpliwie, coraz więcej dowodów potwierdza kluczową rolę żywienia w rozwoju chorób przewlekłych, zwłaszcza schorzeń sercowo-naczyniowych, bowiem dieta i ogólny styl życia są kluczowymi modyfikowalnymi czynnikami ryzyka zapobiegania chorobom układu krążenia i dlatego były dotychczas przedmiotem intensywnych badań naukowców z całego świata. Okazuje się, że niewłaściwy styl życia, w tym nieprawidłowy sposób odżywiania jest dominującą podstawową przyczyną ogólnoustrojowego stanu zapalnego, który z kolei jest głównym procesem nasilającym rozwój zmian miażdżycowych w tętnicach wieńcowych.

Mleko i jego przetwory, a ryzyko sercowo-naczyniowe

Uważa się, że mleko i produkty mleczne są istotnym składnikiem diety 6 miliardów ludzi na całym świecie, w szczególności większości społeczeństwa krajów rozwijających się ze względu na ich zdolność do dostarczenia makroskładników, witamin i soli mineralnych ważnych dla wzrostu, rozwoju i naprawy tkanek organizmu [1]. Często spotykane dzisiaj, negatywne postrzeganie tłuszczu mlecznego wynika w głównej mierze z podejmowania licznych wysiłków na rzecz zmniejszenia spożycia nasyconych kwasów tłuszczowych z powodu ich związku ze zwiększonym stężeniem cholesterolu w surowicy krwi i co za tym idzie wzrostem ryzyka rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Co jednak ciekawe, wyniki ostatnich kontrolowanych badań z randomizacją i metaanaliz w tej materii, wykazały korzyści płynące z regularnej konsumpcji pełnotłustego nabiału, bowiem okazuje się, że takie produkty żywnościowe charakteryzują się właściwościami przeciwzapalnymi oraz wyższą biodostępnością wartościowych składników odżywczych w porównaniu do niskotłuszczowego nabiału [1 – 4]. Mając zatem na uwadze aktualny stan wiedzy naukowej w tym zakresie, dowody wyraźnie wskazują, że mleko ma neutralny wpływ na biomarkery ryzyka sercowo-naczyniowego, natomiast fermentowane  naturalne produkty mleczne, takie jak jogurt, kefir, czy sery, mogą mieć pozytywny lub również neutralny wpływ na owe parametry.

Podsumowanie

Jakikolwiek pozytywny wpływ mleka i przetworów mlecznych na zdrowie ludzkie jest kwestionowany od dziesięcioleci, albowiem sposób w jaki konsumenci uzyskują informacje żywieniowe, uległ w ostatnich latach znacznej zmianie wraz z upowszechnieniem się łatwego dostępu do wiedzy znajdującej się w internecie, której jakość pozostawia na ogół wciąż wiele do życzenia. Istnieje ogromna ilość sprzecznych i wcale nierzadko całkowicie wykluczających się opinii oraz porad dotyczących wielu artykułów żywnościowych, w tym także mleka i jego przetworów, co sprawia, że wielu konsumentów jest teraz bardziej zdezorientowanych niż kiedykolwiek wcześniej. Na domiar tego, pojawiające się rozbieżności w poradach dietetycznych w związku z rozwojem i tym samym zwiększonym wpływem przemysłu spożywczego, mediów społecznościowych oraz „modnych diet”, które są często popularyzowane przez celebrytów i dietetycznych „guru”, niewątpliwie wyraźnie ograniczyły dzisiejsze zaufanie konsumentów do wartości odżywczej nabiału. Warto jednak podkreślić, że fachowa literatura ogólnie jest zgodna, że mleko i produkty mleczne są neutralne lub korzystne dla zdrowia ludzkiego, w tym także profilu kardiometabolicznego, o czym świadczą rezultaty przeprowadzonych dotychczas metaanaliz i randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych. Eliminacja pełnotłustych długo dojrzewających serów podpuszczkowych i koncentrowanie się w diecie wyłącznie na niskotłuszczowych produktach mlecznych nie jest w pełni poparte istniejącymi dowodami, dlatego warto wprowadzać do swojego tygodniowego menu rozsądne ilości pełnotłustego, naturalnego nabiału, w szczególności kiedy jesteśmy ich miłośnikami.

Piśmiennictwo:         

1. Lordan R., Tsoupras A., Mitra B., Zabetakis I.: Dairy Fats and Cardiovascular Disease: Do We Really Need to be Concerned? Foods. 2018 Mar 1;7(3). pii: E29. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5867544/
2. Drouin-Chartier J.P., Côté J.A., Labonté M.È., Brassard D., Tessier-Grenier M., Desroches S., et al.: Comprehensive Review of the Impact of Dairy Foods and Dairy Fat on Cardiometabolic Risk. Adv Nutr. 2016 Nov 15;7(6):1041-1051. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5105034/
3. de Goede J., Soedamah-Muthu S.S., Pan A., Gijsbers L., Geleijnse J.M.: Dairy Consumption and Risk of Stroke: A Systematic Review and Updated Dose-Response Meta-Analysis of Prospective Cohort Studies. J Am Heart Assoc. 2016 May 20;5(5). pii: e002787. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4889169/
4. Soedamah-Muthu S.S., de Goede J.: Dairy Consumption and Cardiometabolic Diseases: Systematic Review and Updated Meta-Analyses of Prospective Cohort Studies. Curr Nutr Rep. 2018 Dec;7(4):171-182. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6244750/