Każda mama pragnie aby jej ukochany skarb był zdrowy. Dziewięć miesięcy przygotowań do porodu to wielkie wyzwanie zarówno dla mamy jak i dla dziecka. Bardzo często zadajemy sobie pytanie, czy konkretne zachowania w ciąży mogą wpływać na płód.
A co jeśli okaże się, że przebieg ciąży decyduje nie tylko o rozwoju psychofizycznym dziecka, ale o całym dorosłym życiu naszej pociechy? Czy w ogóle możemy proponować tak odważne tezy?
Od jakiegoś czasu funkcjonuje pojęcie programowania żywieniowego. Jest to, w dużym uproszczeniu, wpływanie na ogólny rozwój człowieka już w okresie jego życia płodowego. Największe znaczenie ma żywienie matki podczas ciąży
i laktacji, a także karmienie dziecka w pierwszym okresie życia.
Takie zjawisko odbywa się w ciele małego człowieka poprzez rozwój tzw. mikrobiomu1 (ogół mikroorganizmów występujących w danym siedlisku) i odpowiednią ekspresję genów4 (odczytywanie informacji genetycznej)1. W kontekście alergii najlepiej przyjrzeć się co kryje się pod hasłem mikrobiom.
Czym właściwie jest mikrobiom?
Mikrobiom to pojęcie określające ogół mikroorganizmów (drobnoustrojów, mikrobów), które znajdują się w danym środowisku. Jednym z takich obszarów jest organizm ludzki. Możemy ogólnie powiedzieć, że człowiek ma swój własny, określony mikrobiom. Będą to wówczas wszystkie mikroby, które są obecne w organizmie.
Jeżeli użyjemy pojęcia mikrobiom przewodu pokarmowego, będziemy mówić wyłącznie o mikrobach, które znajdują się
w układzie pokarmowym. Możemy mieć do czynienia z różnymi mikrobiomami: inny w środowisku płuc, inny w jamie ustnej, a jeszcze inny na skórze. Słowo ‘inny’ oznacza, że rozwijają się w tych obszarach odrębne drobnoustroje. Mikrobiom jest również nazywany mikrobiotą1.
To, na co musimy zwrócić uwagę to fakt, że mikrobiom mogą tworzyć drobnoustroje korzystne i niekorzystne. Skład i ilość bakterii organizmu człowieka wpływa nie tylko na odporność, ale również kształtuje metabolizm, to jak przyswajamy składniki pokarmowe, ma wpływ na syntezę witamin i funkcjonowanie naszych narządów3. Sedno prawidłowego działania np. jelit bądź skóry, leży w odpowiednim stosunku ilościowym jednych drobnoustrojów do drugich.
- Dodaj do koszyka
Tania wysyłka od 9,99 PLN! - Dodaj do koszyka
Tania wysyłka od 9,99 PLN! - Dodaj do koszyka
Tania wysyłka od 9,99 PLN!
Dobre mikroby chronią malucha
Organizm rozwijającego się dziecka jest narażony na różne czynniki pojawiające się w środowisku wewnątrzmacicznym– np. alergeny. Mały człowiek w kontakcie z nimi kształtuje specyficzną tolerancją immunologiczną. Składniki żywności, jaką spożywa mama w ciąży, trafiają do dziecka i na nie oddziałują. Układ odpornościowy dziecka uczy się na nie reagować.
Według wyników badań konsekwencjami nieprawidłowego rozwoju mikrobiomu i specyficznej ekspresji genów mogą być m.in. alergie, astma, otyłość, miażdżyca, insulinooporność, stłuszczenie wątroby, biegunki, choroby zapalne jelit, celiakia, autyzm, ADHD, depresja, cukrzyca i nowotwory6.
Wielu naukowców potwierdza, że wprowadzanie alergenów do diety matki w ciąży, podczas laktacji i w pierwszym roku życia, zmniejsza ryzyko wystąpienia alergii pokarmowych i pojawienia się astmy w późniejszych latach rozwoju3.`
Natura wie lepiej
Warto również pamiętać, że poród naturalny, w przeciwieństwie do cesarskiego cięcia, zwiększa odporność dziecka poprzez kontakt z korzystnymi bakteriami, które znajdują się w kanale rodnym matki. Ponieważ bakterie te są pierwszymi, z którymi ma kontakt noworodek, w momencie porodu naturalnego zaczyna tworzyć się środowisko mikrobiologiczne m.in. jego układu pokarmowego2.
Karmienie naturalne również wykazuje przewagę nad sztucznym, ze względu na korzystny skład mleka matki, poprzez występowanie w nim czynników immunomodulujących takich jak immunoglobuliny, antybakteryjne substancje białkowe, prebiotyki i bakterie probiotyczne (L. Gasseri, L. salivarius, L. reuteri, L. fermentum czy B. breve18)6, 7.
Co może zrobić mądra mama?
Prawidłowy rozwój i funkcjonowanie mikrobioty organizmu dziecka jest możliwe do osiągnięcia poprzez:
- zróżnicowaną dietę matki w ciąży, z wprowadzaniem niewielkich ilości potencjalnych alergenów pokarmowych5 :
- pszenica, żyto, jęczmień, orkisz, pszenica kamut (gluten),
- skorupiaki, ryby i mięczaki,
- jaja i mleko krowie,
- orzeszki ziemne, migdały, orzechy laskowe, orzechy włoskie, orzechy nerkowca, orzechy pekan, orzechy brazylijskie, orzechy pistacjowe, orzechy makadamia,
- soja, seler, gorczyca, sezam, łubin,
- owoce suszone, przetworzone ziemniaki (dwutlenek siarki);
- poród naturalny (jeżeli lekarz nie stwierdzi przeciwwskazań);
- karmienie piersią lub stosowanie doustnej probiotykoterapii (np. Lactobacillus rhamnosus GG, Bifidobacterium bifidum6;
- stosowanie probiotyków u dzieci do 2- go roku życia (np. Lactobacillus casei)6;
- unikanie nadmiernej higieny (nie chowamy dziecka ‘pod kloszem’);
- unikanie antybiotykoterapii, która niszczy nie tylko patogeny ale również dobre bakterie!
Poza profilem drobnoustrojów należy również pamiętać o innych potrzebach dziecka. Dlatego należny prowadzić zdrową dietę w ciąży i podczas laktacji, bogatą w m.in. kwas foliowy, który umożliwi prawidłowy rozwój układu nerwowego płodu lub kwasy omega 3. Oczywiście niezmiernie istotne jest też żywienie dziecka po odstawieniu od piersi. Najlepiej zrobić to pod opieką wykształconego dietetyka.
CZĘŚĆ 2
[bg_collapse view="link" color="#92d500" icon="arrow" expand_text="Bibliografia " collapse_text="Bibliografia (zwiń)" ]
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Mikrobiom
- Kubiszewska I, Januszewska M, Rybka J, Gackowska L. Lactic acid bacteria and health: are probiotics safe for human? Postepy Hig Med Dosw. 2014; 68: 1325-1334.
- Cukrowska B. Microbial and Nutritional Programming—The Importance of the Microbiome and Early Exposure to Potential Food Allergens in the Development of Allergies. Nutrients. 2018; 10(10): 1541.
- Tlaskalová-Hogenová H, Stepánková R, Hudcovic T, Tucková L, Cukrowska B, Lodinová-Zádníková R, Kozáková H, Rossmann P, Bártová J, Sokol D, Funda DP, Borovská D, Reháková Z, Sinkora J, Hofman J, Drastich P, Kokesová A. Commensal bacteria (normal microflora), mucosal immunity and chronic inflammatory and autoimmune diseases. Immunol Lett. 2004; 93: 97-108.
- Gruszfeld D, Socha P, Niemirska A, Litwin M. Nutritional programming. Standardy Medyczne/ Pediatria. 2011; 8(6): 885-888.
- Cukrowska B, Klewicka E. Microbial programming - homeostasis of the intestinal microbiota and the risk of lifestyle diseases. Standardy Medyczne/Pediatria. 2014; 11: 913 – 922.
- Pudło H, Respondek M. Nutritional programming - the impact of nutzition of pregnant women on the health of their children. 2016; 6(7): 589-600. [/bg_collapse]
Related posts
Ciekawostki
Cynk a odporność – jakie są zależności?
Cynk największą popularność zyskuje jesienią. Jest to w pełni uzasadnione, ponieważ cynk pełni krytyczną funkcję w funkcjonowaniu układu odpornościowego. Jego…
Kurkumina a choroby nowotworowe – jakie są zależności?
Wizytówką kurkuminy jest jej działanie przeciwzapalne, które naukowcy bardzo szeroko opisują w publikacjach naukowych. Przewlekłe stany zapalne uznawane są za…
Magnez w sporcie – jakie są korzyści?
Im większa aktywność fizyczna, tym większe zapotrzebowanie na magnez. Jeśli chcesz zapewnić swojemu ciału optymalne warunki do uzyskiwania progresu sportowego,…
Koenzym Q10 a serce – jakie są zależności?
Serce nieustannie tłoczy krew, która zaopatruje wszystkie nasze tkanki w substancje odżywcze. Co będzie, gdy osłabi swoją pracę? Skutki są…
Maksymalna pompa mięśniowa
Właśnie rozpoczynasz przygodę z treningiem na siłowni, czy może jesteś doświadczonym zawodnikiem szukającym sposobów na optymalizację swojego treningu? Bez względu…
Posiłek potreningowy – najważniejszy w ciągu dnia?
W świecie fitness upowszechniło się takie przekonanie, które głosi, iż posiłek potreningowy jest najważniejszym posiłkiem jedzonym w ciągu całego dnia….
Strength & Conditioning – co to w ogóle jest?
Strength & Conditioning, czyli w wolnym tłumaczeniu siła i kondycjonowanie – co to w ogóle jest za dziedzina nauki i…
Długotrwały trening aerobowy a poziom testosteronu u mężczyzn
Jednym z fizjologicznych systemów organizmu, który jest niezwykle wrażliwy na stres związany z wykonywanymi systematycznie ćwiczeniami fizycznymi jest układ hormonalny….