Dieta bogata w orzechy a ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego 

Orzechy drzewne ze względu na wysoką zawartość nienasyconych kwasów tłuszczowych, frakcji rozpuszczalnej błonnika pokarmowego, antyoksydantów i fitosteroli mogą wywierać korzystny wpływ na ciśnienie tętnicze, lipidy surowicy krwi oraz stan zapalny w organizmie. Ponadto coraz więcej dowodów naukowych wskazuje, że spożywanie orzechów obniża ryzyko wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego [1].

Niespełna trzy lata temu w czasopiśmie The American Journal of Clinical Nutrition ukazała się systematyczna praca przeglądowa i metaanaliza, obejmująca 61 badań, w tym 42 randomizowanych i 18 nierandomizowanych prób klinicznych, trwających od 3 do 26 tygodni o łącznej liczbie uczestników wynoszącej blisko 2600 osób. Celem badania była ocena wpływu orzechów drzewnych (orzechy włoskie, orzechy pistacjowe, orzechy macadamia, orzechy pekan, migdały, orzechy nerkowca, orzechy brazylijskie, orzechy laskowe) na stężenie lipidów, lipoprotein i apolipoprotein we krwi oraz ciśnienie tętnicze, marker stanu zapalnego (białko C-reaktywne) u osób dorosłych w wieku ≥ 18 lat bez zdiagnozowanej przewlekłej choroby układu sercowo-naczyniowego.

Rezultaty przeprowadzonej metaanalizy wskazują, że konsumpcja orzechów drzewnych obniża poziom cholesterolu całkowitego, lipoprotein o niskiej gęstości (LDL), apolipoproteiny B i trójglicerydów. Zauważono związek między spożyciem wspomnianych orzechów a redukcją stężenia cholesterolu całkowitego i LDL przy ilościach ≥ 60 gram na dzień. Nie stwierdzono natomiast istotnego wpływu spożycia orzechów drzewnych na lipoproteiny o wysokiej gęstości (HDL), apolipoproteiny A1 i B100, skurczowe i/lub rozkurczowe ciśnienie krwi oraz CRP [1, 2].

W ubiegłym roku upubliczniono z kolei w czasopiśmie Circulation interesujące wyniki randomizowanej, kontrolowanej próby z udziałem blisko 300 osób, które dowiodły, iż przestrzeganie diety śródziemnomorskiej wzbogaconej o 30 gram orzechów dziennie przez 12 miesięcy, wyraźnie poprawiło funkcję lipoprotein, szczególnie HDL o działaniu ateroprotekcyjnym u uczestników badania z wysokim ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych [3]. Co więcej, w 3 dużych prospektywnych badaniach kohortowych, obejmujących razem ponad 200 tysięcy osób zaobserwowano, że wyższe spożycie wszystkich gatunków orzechów (w szczególności orzechów włoskich i ziemnych) było odwrotnie proporcjonalne do ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia i choroby niedokrwiennej serca [4]. Warto również podkreślić, że regularna konsumpcja orzechów w ilości powyżej 20 gram dziennie może także obniżyć ryzyko udaru mózgu, choroby nowotworowej, zgonu z jakiejkolwiek przyczyny, jak również prawdopodobnie śmiertelności z powodu cukrzycy, chorób układu oddechowego oraz chorób zakaźnych [5].

Przedstawione w artykule prace naukowe jednoznacznie dowodzą, że systematyczna konsumpcja orzechów, w szczególności drzewnych stanowi bardzo istotny element prozdrowotnego stylu życia oraz profilaktyki licznych chorób przewlekłych, w tym chorób układu sercowo-naczyniowego. Częste spożywanie orzechów prowadzi do poprawy stanu zdrowia w wyniku zwiększenia podaży nienasyconych kwasów tłuszczowych, które mogą zmniejszać ryzyko cukrzycy i chorób układu krążenia oraz w rezultacie dostarczenia cennych składników odżywczych dla organizmu do których niewątpliwie należą: białka, L-arginina, kwas foliowy, błonnik pokarmowy, fitosterole, antyoksydanty, wapń, magnez czy potas. Ponadto orzechy mogą również odgrywać ważną rolę w utrzymaniu masy ciała i poprawie funkcji śródbłonka naczyniowego. Jednym słowem, warto codziennie zjadać orzechy [2, 6].

[bg_collapse view="link" color="#92d500" icon="arrow" expand_text="Bibliografia " collapse_text="Bibliografia (zwiń)" ]
1. Del Gobbo L.C., Falk M.C., Feldman R. i wsp.: Effects of tree nuts on blood lipids, apolipoproteins, and blood pressure: systematic review, meta-analysis, and dose-response of 61 controlled intervention trials. Am J Clin Nutr. 2015 Dec;102(6):1347-56. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4658458/
2. Kim Y., Keogh J.B., Clifton P.M.: Benefits of Nut Consumption on Insulin Resistance and Cardiovascular Risk Factors: Multiple Potential Mechanisms of Actions. Nutrients. 2017 Nov 22;9(11). pii: E1271. www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5707743/
3. Hernáez Á., Castañer O., Elosua R. i wsp.: Mediterranean Diet Improves High-Density Lipoprotein Function in High-Cardiovascular-Risk Individuals: A Randomized Controlled Trial. Circulation. 2017 Feb 14;135(7):633-643. https://www.ahajournals.org/doi/pdf/10.1161/CIRCULATIONAHA.116.023712
4. Guasch-Ferré M., Liu X., Malik V.S. i wsp.: Nut Consumption and Risk of Cardiovascular Disease. J Am Coll Cardiol. 2017 Nov 14;70(20):2519-2532. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29145952
5. Aune D., Keum N., Giovannucci E. i wsp.: Nut consumption and risk of cardiovascular disease, total cancer, all-cause and cause-specific mortality: a systematic review and dose-response meta-analysis of prospective studies. BMC Med. 2016 Dec 5;14(1):207. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5137221/
6. Luo C., Zhang Y., Ding Y. i wsp.: Nut consumption and risk of type 2 diabetes, cardiovascular disease, and all-cause mortality: a systematic review and meta-analysis. Am J Clin Nutr. 2014 Jul;100(1):256-69. https://academic.oup.com/ajcn/article/100/1/256/4576536 [/bg_collapse]