Berberyna – przeceniony suplement? 

Ostatnimi czasy coraz popularniejszym suplementem staje się berberyna. Przedstawiana bywa jako cudowny środek, pomocny zarówno dla osób z problemami z gospodarką glukozowo-insulinową, jak i bez nich - "prewencyjnie". Dodatkowo, wspomina się o całej gamie innych zalet owej substancji.

Czy takie przeświadczenia są jednak słuszne?

Berberyna to związek wyekstrahowany z różnych roślin stosowanych w tradycyjnej medycynie chińskiej . Swoją popularność zawdzięcza skutecznemu obniżaniu glukozy we krwi i poprawie innych parametrów związanych z ryzykiem chorób cywilizacyjnych. Rzeczywiście, w przypadku osób z cukrzycą typu 2 wydaje się mieć zastosowanie [1]. Ze względu na aktywację AMPK, berberyna jest normoglikemiczna - oznacza to, że obniża poziom cukru we krwi tylko w przypadku gdy jest on podwyższony. Jej zastosowanie jest porównywalne z doustnymi lekami hipoglikemicznymi (np.metforminą) - sugeruje to, że berberyna jest jednym z bardziej skutecznych suplementów obniżających poziom glukozy we krwi [1]. Warto jednak zaznaczyć, że metformina i berberyna mogą potencjalnie wchodzić w interakcje ze sobą i tym samym ograniczać działanie metforminy. Potrzeba więcej dowodów, aby zbadać kliniczne skutki takiej interakcji [2].

Spekuluje się także nad innymi mechanizmami, za pośrednictwem których owy związek działa na gospodarkę glukozowo-insulinową. Wspomina się m.in. o poprawie wrażliwości insulinowej i zwiększonej aktywności transportera glukozy GLUT1 [3,4]. Przedstawione zależności sprawdzano w badaniach interwencyjnych i istnieją pojedyncze prace z udziałem ludzi, gdzie np. zaobserwowano poprawę wrażliwości insulinowej [4-6]. Hipoteza, że berberyna działa niezależnie od AMPK musi ulec dalszym weryfikacjom.

Czy berberyna jest dla wszystkich?

W przeprowadzonych do tej pory eksperymentach poprawa gospodarki węglowodanowej dotyczyła osób z cukrzycą typu 2. Nie wykonano do tej pory badań, w których brałyby udział osoby zdrowe lub też obciążone innymi przypadłościami, takimi jak chociażby insulinooporność. Tymczasem według obiegowych przekonań to właśnie insulinooporność wymieniana jest jako główne wskazanie do przyjmowania berberyny. W świetle dostępnej literatury, tego typu twierdzenia trudno uznać za fakty - mają one raczej charakter spekulacji. W przypadku pacjentów z prawidłową gospodarką glukozowo-insulinową spożywanie berberyny może okazać się potencjalne niebezpieczne i doprowadzać do hipoglikemii. Szczególnie bezużyteczne wydaje się być jej zastosowanie u sportowców redukujących tłuszcz zapasowy. Sam trening to świetny aktywator AMPK. Co więcej, do najważniejszych czynników wpływających na wrażliwość insulinową zalicza się właśnie aktywność fizyczną i niski poziom tkanki tłuszczowej. Dodatek aktywatora AMPK może także być niekorzystny w kontekście budowy masy mięśniowej.

• HEALTHLABS BalanceMe 90 kaps.
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!
• APOLLO'S HEGEMONY Berberine 120 kaps.
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!
• SKOCZYLAS Glukonormin 60 kaps.
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!

Poprawa nie tylko gospodarki węglowodanowej...

Inną korzyścią stosowania berberyny jest poprawa lipidogramu. Głównym mechanizmem takiego efektu jest aktywacja AMPK, która hamuje zarówno syntezę cholesterolu, jak i triglicerydów [7]. Podawanie jej pacjentom z hipercholesterolemią przez 3 miesiące obniżyło poziom cholesterolu w surowicy o 29% i triglicerydów o 35% [8]. Wydaje się ona mieć także korzystny wpływ na parametry lipidowe u diabetyków, lecz efekt nie był już tak spektakularny [1].

Berberyna zostaje przedstawiana również jako środek działający neuroprotekcyjnie, przeciwdepresyjnie, przeciwnowotworowo i antybakteryjnie. Rzeczywiście, istnieją prace ukazujące owe działania [m.in.9-12]. Niestety wszystkie przeprowadzone były in vitro lub na gryzoniach. Byłoby świetnie gdyby związek ten miał tak szerokie spektrum właściwości, jednak na dzień dzisiejszy brakuje badań z udziałem ludzi, by uznać takie twierdzenia za słuszne dla nas.

Podsumowanie

Mimo stosunkowo skromnego zaplecza badawczego nad tytułową substancją, ma ona dość pozytywną prognozę głównie u osób z upośledzoną tolerancją glukozy. Warto zaznaczyć jednak, iż hurraoptymizm związany z działaniem owego związku wydaje się być przesadzony, gdyż na dzień dzisiejszy nie znajduje on zastosowania w wielu przypadkach. Badania nad berberyną ograniczają się do prac na liniach komórkowych i zwierzętach oraz tylko pojedynczych - z udziałem ludzi. Niestety brakuje twardych dowodów naukowych by wyciągać wnioski populacyjne i formułować ogólne zalecenia. Nie demonizuję tytułowej substancji, lecz przed wprowadzeniem berberyny do suplementacji, należy się mocno zastanowić, a dawki dobierać indywidualnie.

Który suplement z berberyną będzie najlepszy? Sprawdź!

[bg_collapse view="link" color="#92d500" icon="arrow" expand_text="Bibliografia " collapse_text="Bibliografia (zwiń)" ]

1. Dong H. i wsp., Berberine in the treatment of type 2 diabetes mellitus: a systemic review and meta-analysis. Evid Based Complement Alternat Med. 2012;2012:591654.
2. Kwon M. i wsp., Organic cation transporter-mediated drug-drug interaction potential between berberine and metformin. Arch Pharm Res. 2015;38(5):849-56.
3. Cok A. i wsp., Berberine acutely activates the glucose transport activity of GLUT1. Biochimie. 2011 Jul;93(7):1187-92.
4. Yang J. i wsp., Berberine improves insulin sensitivity by inhibiting fat store and adjusting adipokines profile in human preadipocytes and metabolic syndrome patients. Evid Based Complement Alternat Med. 2012;2012:363845.
5. Pérez-Rubio K. G. i wsp., Effect of berberine administration on metabolic syndrome, insulin sensitivity, and insulin secretion. Metab Syndr Relat Disord. 2013 Oct;11(5):366-9.
6. Yan H.M. i wsp., Efficacy of Berberine in Patients with Non-Alcoholic Fatty Liver Disease. PLoS One. 2015 Aug 7;10(8):e0134172.
7. Brusq J.M. i wsp., Inhibition of lipid synthesis through activation of AMP kinase: an additional mechanism for the hypolipidemic effects of berberine. J Lipid Res. 2006 Jun;47(6):1281-8.
8. Kong W. i wsp., Berberine is a novel cholesterol-lowering drug working through a unique mechanism distinct from statins. Nat Med. 2004 Dec;10(12):1344-51.
9. Kalalian-Moghaddam H. i wsp., Hippocampal synaptic plasticity restoration and anti-apoptotic effect underlie berberine improvement of learning and memory in streptozotocin-diabetic rats. Eur J Pharmacol. 2013 Jan 5;698(1-3):259-66.
10. Kulkarni S.K. i wsp., On the mechanism of antidepressant-like action of berberine chloride. Eur J Pharmacol. 2008 Jul 28;589(1-3):163-72
11. Sun Y. i wsp., A systematic review of the anticancer properties of berberine, a natural product from Chinese herbs. Anticancer Drugs. 2009 Oct;20(9):757-69.
12. Cernáková M. i wsp., Antimicrobial activity of berberine--a constituent of Mahonia aquifolium. Folia Microbiol (Praha). 2002;47(4):375-8. [/bg_collapse]