Zwiększanie poziomu testosteronu, jest jednym z najczęściej wymienianych celów dobierania suplementacji. Jest to stwierdzenie tak powszechnie stosowane, że coraz ciężej znaleźć środki, które faktycznie pozytywnie modulują jego poziom, a nie działają tylko na granicy placebo. Można oczywiście pomyśleć nad stosowaniem prohormonów, czy zwykłych cykli sterydowych, aczkolwiek nie jest to rozwiązanie do końca bezpieczne i zgodne z prawem. Czy zatem są środki naturalne, które mogą pomóc zwiększyć poziom testosteronu?
Czym w ogóle jest testosteron?
Testosteron (dokładnie 17β-hydroksy-4-androsten-3-on), jest głównym steroidowym męskim hormonem płciowym,. Pełni kluczową rolę w wykształcaniu pierwotnych (głównie chodzi tutaj o prawidłową homeostazę układu płciowego) i wtórnych męskich cech płciowych. Właśnie w celu intensyfikacji ekspresji wtórnych cech płciowych, zwiększa się poziom testosteronu. Zawiera się w nich głównie natężenie rozrostu tkanki mięśniowej i kostnej, oraz ogólne dobre samopoczucie i zdrowie. Mechanizmem jego działania jest agonizm w stosunku do receptoru androgenowego.
Czy mam niski poziom testosteronu?
Problemem z wyczuciem zaniżonego poziomu testosteronu, jest to, że występuje mało objawów naprawdę swoistych. Poza oczywistym gorszym samopoczuciem, problemem z redukcją masy ciała (nadmierne otłuszczenie w pasie lędźwiowym i piersiowym), słabą sprawnością fizyczną (są to objawy bardzo ogólne i ciężkie do jednoznacznego przypisania konkretnym źródłom) jedynym konkretnym objawem, jaki może wskazywać na niski poziom testosteronu jest problem z cechami seksualnymi (głównie problemy z erekcją, oraz obniżone libido). Warto przy zaobserwowaniu takich problemów zrobić rutynowe badanie poziomu hormonów płciowych.
Czy niski poziom testosteronu w badaniu automatycznie oznacza problemy?
Nie do końca. Rozstrzał poziomu testosteronu jest ogromny (od 160 do 1130 ng/dL !), Więc jego normalny, lub obniżony poziom zależy od predyspozycji genetycznych. Przykładowo, osoba z naturalnie niskim testosteronem, przy poziomie 345 ng/dL będzie się czuła jak najbardziej w porządku, podczas gdy na osobie z naturalnie wysokim poziomem testosteronu, taki poziom będzie się odbijał negatywnie. Uznaje się jednak, że poziom poniżej 350 ng/dL, jest powodem do potrzeby poważniejszego zadbania o testosteron.
Powstaje główne pytanie, jakimi bezpiecznymi środkami można temu przeciwdziałać?
- Eurycoma Longifolia Jack (Zwana również Tongkat Ali lub Longjack)
Stosowany w tradycyjnej azjatyckiej medycynie. Stosunkowo nowe rozwiązanie suplementacyjne, wykazujące ciekawe możliwości zwiększania poziomu testosteronu (poprzez zawartość składników, wpływających na zwiększenie aktywności białka CYP17, metabolizującego pregnenolon do dehydroepiandrosteronu, który potem może być metabolizowany do testosteronu), szczególnie zauważalne przy zaniżonym poziomie testosteronu. Wykazuje również możliwość zmniejszania poziomu estrogenu (jest to wiązane z dużą zawartością związków zwanych quassinioidonami). Co ciekawsze, efekt był tak znaczny, że jego efektywność porównano do znanego leku antyestrogennego - tamoxifenu[1].
Warto też wspomnieć, że Longjack działa również interwencyjnie, wobec problemów, które mogą się rozwijać przy niskim poziomie testosteronu. Może być wykorzystywany, jako afrodyzjak, poprawiający libido, stan męskich cech płciowych oraz ogólne męskie samopoczucie[2,3,4]
- Ashwagandha (Withania somnifera)
Ashwagandha jest jednym z najbardziej uniwersalnych środków suplementacyjnych i znajduje również rozwiązanie w kwestii normalizowania poziomu hormonów męskich. Jest to szczególnie istotna propozycja, przy byciu narażonym na nadmierną ilość stresu.
Ashwagandha wykazała duży potencjał w zwiększaniu poziomu testosteronu, zarówno przy jego niedoborze z powodu czynników stresogennych[5], jak i przy jego normalnym poziomie, przy połączeniu jej suplementacji z treningiem [6]. Wstępnie wskazuje się również, że może zmniejszać poziom estrogenu.
Na powyższych rycinach przedstawiono wykresy odnoszące się do wyżej wspomnianych badań.
Po lewej, odnośnie badania [5], porównywano poziom testosteronu, gdzie grupami badanymi, były grupy złożone z mężczyznami z normospermią (Normo), palącymi mężczyznami z normospermią (Normo-cig), oraz mężczyznami z normospermią narażonymi na ciężki stres (Normo-psy), przed kuracją (Pre), oraz po kuracji (Post). We wszystkich grupach nastąpił wzrost poziomu testosteronu.
Po prawej, odnośnie badania [6]. Badano grupę treningową kontrolną (Placebo), oraz grupę badaną (Ashwagandha). Jak widać, wzrost poziomu testosteronu w grupie badanej był zdecydowanie znaczący, gdzie przy placebo nie wzrósł w ogóle.
Zwany również pokrzywką indyjską. W ciągu 12-tygodniowego badania, wskazywano na ciągły wzrost poziomu testosteronu, ostatecznie dochodzący do 16%, gdzie w grupie stosującej placebo wykazano jego spadek[7]
Mechanizm ten przypisuje się mechanizmom mimetycznym do hormonu luteinizującego, przez podnoszenie cAMP. Pozytywnym działaniem ubocznym, jest pobudzanie steroidogenezy, co w rezultacie może zwiększać poziom testosteronu.
- Imbir
Imbir jest składnikiem znanym z używania go w szerokim zakresie w kulinariach, oraz przy wspomaganiu odporności. Okazuje się jednak, że badania wskazujące na zwiększanie poziomu testosteronu są bardzo obiecujące!
W badaniach wskazuje się na wyraźnie podwyższony poziom testosteronu (najczęściej zależny od dawki), oraz wybitną poprawę stanu układu rozrodczego[8]. Efekt ten był szczególnie widoczny, w badaniach w przypadku obniżonego poziomu testosteronu i hormonów z nim związanych (FSH i LH)[9].
Niespodziewany kandydat na składnik suplementacji podnoszącej poziom testosteronu. Wskazuje się na zdecydowaną poprawę stanu poziomów hormonów androgennych u mężczyzn, w tym na normowanie się poziomu testosteronu, w przypadku interwencyjnej suplementacji, przy jego niskich poziomach. [10,11]. Dodatkowo, jest ważnym modulatorem aktywności aromatazy, odpowiedzialnej za konwersję testosteronu do estrogenu (poprzez stymulowanie metabolizmu wapnia w organizmie)[12]
Z powyższych zależności wynika między innymi lepsze samopoczucie, szczególnie u mężczyzn w okresie wiosenno-letnim. Przy większej ilości słonecznej pogody, synteza witaminy D jest naturalnie podwyższona. Z tego samego powodu, suplementacja witaminy D jest szczególnie zalecana w okresie jesienno-zimowym.
Kolejny bardzo często pomijany składnik suplementacji. Największą efektywność, wykazuje, jako suplementacja interwencyjna, normalizująca poziomu testosteronu (w badaniu, niedobory wynikały z niedostosowanej diety) [16], oraz przy długotrwałym stosowaniu [17]. W badaniach długotrwałej suplementacji (60 dniowej), wskazywał również na zwiększoną ilość hormonu FSH, niezbędnego między innymi do prawidłowego funkcjonowania testosteronu. Czyli naturalne HCG.
Problemy z poziomem testosteronu, mogą być rezultatem niedoboru cynku. Jego zawartość w organizmie, pozytywnie koreluje z poziomem testosteronu w obiegu [18,19]. Jego niedobór w zamian powoduje nieprawidłowości konwersji prekursorów, do właściwych hormonów płciowych, oraz zmniejszoną ilość receptorów androgenowych.[20]
Bezpośrednio ze zwiększaniem poziomu testosteronu, wskazuje się suplementacja nieco wyższa niż zalecana (około 15mg dziennie)[21].
Cynk jest też wysoko potencjalnym inhibitorem 5-alfa-reduktazy konwertującej testosteron do DHT, którego nadmiar może powodować blokowanie osi HPTA, łysienie, przerost gruczołu krokowego – często spotykane problemy przy cyklach steroidowych [22]
Odpowiedni poziom testosteronu, reguluje też poziom estrogenów (jego niedobór nasila konwersję testosteronu do estrogenów).
Warto też wspomnieć, że mechanizmy działania cynku pokrywają się z tymi, dzięki którym działa magnez, stąd dobrym pomysłem jest wprowadzić do suplementacji całą formułę typu ZMA (połączenie cynku, magnezu, oraz witaminy B6 zwiększającej efektywność reszty składników[23]), aby uniknąć problemów hormonalnych związanych, z niedoborem tych dwóch ważnych składników mineralnych.
Jego działanie opiera się na wysokiej zawartości L-DOPA – bezpośredniego prekursora dopaminy (warto, więc przy planowaniu suplementacji zwrócić uwagę na standaryzację. Im większa, tym więcej substancji aktywnej w ekstrakcie).
L-DOPA, zwiększając poziom dopaminy, działa supresyjnie wobec niekorzystnego wpływu prolaktyny na poziom testosteronu i libido. Działanie tego mechanizmu, zaprezentowano w badaniach, z pozytywnym praktycznym skutkiem wzrostu poziomu testosteronu, oraz poprawą męskich parametrów seksualnych [24]
Zalecenia
Do regularnej suplementacji zdecydowanie zalecamy zestaw ZMA, oraz witaminę D. Niedobory minerałów, szczególnie przy regularnym uprawianiu sportu są powszechne, a mogą się bardzo negatywnie odbijać na zdrowiu hormonalnym. Za to witamina D, sprawdzi się świetnie w obecnym okresie jesienno-zimowym, gdzie jej niedobory występują prawie u każdego, przez bardzo mało słoneczną pogodę.
W przypadku nadmiernego stresu, zdecydowanie zalecana będzie Ashwagandha. Stres wpływa fatalnie na ustrój hormonalny organizmu, a Ashwagandha kompleksowo kompensuje ten efekt.
Jeśli nie jesteś pewien który suplement zawierający Ashwagandhę wybrać, sprawdź nasz ranking!
W przypadku braku korzystania z solidnego preparatu multiwitaminowego, należy zastanowić się nad suplementacją oddzielną boru, który bardzo ciężko znaleźć w niższej klasy preparatach.
Za to w przypadku bezpośredniego podbijania poziomu testosteronu, jeśli jesteśmy pewni, że nie odczuwamy niedoborów powyższych składników, warto próbować innych składników wymienionych w liście. Każdy z tych składników działa w nieco innym mechanizmie, a przez złożoność i różnorodność organizmu, u jednych jeden mechanizm będzie działał wybitnie, u innych w ogóle. Jeśli jednak nie chcemy próbować poszczególnych składników i szukać, co konkretnie działa na nas najlepiej, dobrym wyborem będzie solidny preparat złożony z kilku z opisanych składników.
Podsumowanie
Odpowiedni poziom testosteronu jest kluczowy do prawidłowego męskiego funkcjonowania. Należy, zatem zwrócić szczególną uwagę na jego poziom, szczególnie, jeśli znajdujemy się już w wieku średnim, który to jest najbardziej kluczowym okresem, w poważniejszym skupieniu się na męskiej kondycji. Jednak każdy okres dbania o swoją męskość, jest poprawnym okresem, warto, więc regularnie badać poziom hormonów i ewentualne wahania kompensować odpowiednią suplementacją.
Bibliografia[bg_collapse view="green" color="#4a4949" expand_text="Show More" collapse_text="Show Less" ]
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20665368
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23243445
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11507738
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21569213
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19789214
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26609282
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16129715
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12508133
- https://www.iasj.net/iasj?func=fulltext&aId=71548
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20050857
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21154195
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10746634
- www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0014579399008406
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10744627
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3678698
- www.sciencedirect.com/science/article/pii/0955286396001027
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8875519
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21671089
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8613886
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21744023
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3207614
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18973898
[/bg_collapse]
Jakub Kola
Related posts
Bitwa o Zamek.
Ciekawostki
Cynk a odporność – jakie są zależności?
Cynk największą popularność zyskuje jesienią. Jest to w pełni uzasadnione, ponieważ cynk pełni krytyczną funkcję w funkcjonowaniu układu odpornościowego. Jego…
Kurkumina a choroby nowotworowe – jakie są zależności?
Wizytówką kurkuminy jest jej działanie przeciwzapalne, które naukowcy bardzo szeroko opisują w publikacjach naukowych. Przewlekłe stany zapalne uznawane są za…
Magnez w sporcie – jakie są korzyści?
Im większa aktywność fizyczna, tym większe zapotrzebowanie na magnez. Jeśli chcesz zapewnić swojemu ciału optymalne warunki do uzyskiwania progresu sportowego,…
Koenzym Q10 a serce – jakie są zależności?
Serce nieustannie tłoczy krew, która zaopatruje wszystkie nasze tkanki w substancje odżywcze. Co będzie, gdy osłabi swoją pracę? Skutki są…
Maksymalna pompa mięśniowa
Właśnie rozpoczynasz przygodę z treningiem na siłowni, czy może jesteś doświadczonym zawodnikiem szukającym sposobów na optymalizację swojego treningu? Bez względu…
Posiłek potreningowy – najważniejszy w ciągu dnia?
W świecie fitness upowszechniło się takie przekonanie, które głosi, iż posiłek potreningowy jest najważniejszym posiłkiem jedzonym w ciągu całego dnia….
Strength & Conditioning – co to w ogóle jest?
Strength & Conditioning, czyli w wolnym tłumaczeniu siła i kondycjonowanie – co to w ogóle jest za dziedzina nauki i…
Długotrwały trening aerobowy a poziom testosteronu u mężczyzn
Jednym z fizjologicznych systemów organizmu, który jest niezwykle wrażliwy na stres związany z wykonywanymi systematycznie ćwiczeniami fizycznymi jest układ hormonalny….